درباره علیرضا فرهنگ

با توجه به عمر کم موسیقی پیشرو و علمی در ایران، هرگاه سخن از این موسیقی در کشورمان می آید ذهن کثیری از افراد به سوی آهنگسازانی با نام هایی آشنا همچون علیرضا مشایخی، شاهرخ خواجه نوری، کیاوش صاحب نسق و عده ای دیگر از این عزیزان معطوف میشود. در حالی که آهنگسازان دیگری هستند که هم در داخل و هم در خارج از کشور (اروپا و امریکا) مشغول تحصیل و یا فعالیت های خود هستند و متاسفانه حتی نام آنها را یک دانشجوی موسیقی هم نشنیده است و یا افراد اندکی آنها را می شناسند که این مساله می تواند نویدی از بی توجهی مسئولان، رسانه ها و نهاد های داخل کشور به موسیقی فاخر ( بالاخص موسیقی پیشرو و علمی) باشد.

مطلبی که پیش روی شماست مربوط به معرفی یکی از این عزیزان یعنی علیرضا فرهنگ آهنگساز، پژوهشگر و محقق موسیقی و صوت است که در حال حاضر در فرانسه به سر میبرد.

میتوان به جرات گفت که در حال حاضر وی یکی از آگاه ترین و برجسته ترین آهنگسازان ایرانی است که در خارج از کشور به موفقیت های مهمی دست پیدا کرده و تنها بخشی از فعالیت وی در مرکز پژوهشی – تحقیقاتی موسیقی و آکوستیک ایرکام (که قدرتمندترین مرکز در نوع فعالیت خود در دنیا میباشد) میتواند دلیلی بر این سخن باشد. شایان ذکر است که بسیاری از آهنگسازان بزرگ قرن ۲۰ و۲۱ که در زمینه های مختلف موسیقی پیشرو فعالیت کرده و یا می کنند در این مرکز (ایرکام) مشغول فعالیت بوده و یا هستند. در شماره های بعدی این مطلب شاهد مصاحبه اختصاصی سایت گفتگوی هارمونیک با این موسیقیدان خواهید بود.

علیرضا فرهنگ نخستین دروس موسیقی را در سن شش سالگی نزد پدرش هوشنگ فرهنگ که خود از هنرمندان موسیقی کشور میباشد آغاز کرده و از همان دوران کودکی علاقه مند به فراگیری موسیقی و پیشرفت در این راستا بوده است. وی پس از آموزش های مقدماتی موسیقی، پیانو را زیر نظر ملیک اصلانیان و رافائل میناسکانیان فرا میگیرد.

فرهنگ با ورود به دانشگاه تهران و تحصیل در رشته موسیقی با علیرضا مشایخی آشنا شد و آهنگسازی را به طور جدی با وی آغاز نمود. این آشنایی نقطه عطفی مهم در زندگی هنری علیرضا فرهنگ محسوب می شود. او پس از کسب موفقیتهای تحصیلی به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت و آموزشگاه موسیقی خود را دایر نمود. وی ضمن آموزش موسیقی به تحصیل زبان فرانسه در دانشگاه آزاد اسلامی مشغول شد که با موفقیت روبرو گردید.

در سال ۱۳۸۰ به کشور فرانسه عازم شد و در «اکول نرمال موسیقی پاریس» نزد میشل مِرلِه به تکمیل آموخته های خود پرداخت و با برخورداری از بورس آلبرت روسل موفق به دریافت دیپلم عالی آهنگسازی و ارکستراسیون شد. وی همچنین دوره تکمیلی آهنگسازی را در کنسرواتوار استراسبورگ نزد ایوان فِدِلِه آهنگساز ایتالیایی به اتمام رساند. بریس پُزه، جًشوا فینبرگ، توشیوهوزوکاوا، اولگا نویویرت، ژِرارپِسون، میشل ژارل و یان مَرِش از دیگر اساتید و آهنگسازانی هستند که علیرضا فرهنگ به مناسبت های گوناگون توانایی خود را در آهنگسازی نزد آنها وسعت بخشیده است.

وی در حال حاضر به تألیف تِز دکترای خود در دانشگاه سوربن مشغول میباشد. مارک باتیِه و تریستان مورای به عنوان اساتید راهنما وی را در این کار یاری میکنند. علیرضا فرهنگ، نخستین آهنگساز ایرانی است که برای کسب مهارت در آهنگسازی به کمک کامپیوتر به مؤسسه تحقیقاتی موسیقی و اکوستیک «ایرکام» راه یافته است.

قسمتی از اجرای قطعه “Profilo riflesso” از علیرضا فرهنگ را ببینید با اجرای ارکستر ناسیونال لوراین

وی همچنین در دانشگاه فنی برلین، دانشگاه هنرهای زیبای برلین و کنسرواتوار هانس آیسلر به کسب تجربه در موسیقی الکترونیک و به ویژه در زمینه فضا و صوت مشغول است. موسیقی او توسط گروه هایی چون کوارتت اردیتی، آنسامبل نو، آنسامبل اِلترنانس و آنسامبل موزائیک، آنسامبل کلانگ، کرنوس کوارتت و. . . به مناسبتهایی نظیر فستیوال پاییزه در پاریس، فستیوال اکانت، فستیوال ایونسیونِن در برلین، فستیوال موزیکا در استراسبورگ اجرا شده است. فرهنگ با کسب موفقیت در مسابقه آهنگسازی فیلم در فستیوال بین المللی فیلم اوبانی حرفه خود را به دنیای سینما گسترش داده است.

تأثیر موسیقی سنتی ایرانی در آثار وی به طور مستقیم یا غیر مستقیم به چشم می خورد. روابط اکوستیک و فیزیک روانی موجود در ساختار صوت و فواصل میکروتونال موسیقی ایرانی باعث خلق آثاری شده است که در آنها موسیقی سنتی نه در روساخت بلکه در زیرساخت آثارش نقش عمده ای بازی میکند.