گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

بررسی برخی ویژگی های ساختاری آثار پرویز مشکاتیان (۱۸)

پرویز مشکاتیان (۱۳۳۴-۱۳۸۸)

نگرشی نو به تصنیف

تصانیف بخش مهمی از آثار پرویز مشکاتیان را تشکیل می دهند. نگاهی نو به ساختار تصنیف و تسلط وی بر ادبیات کهن و معاصر ایران باعث پدید آمدن آثار بدیعی در این الگوی ساختاری شده است. استفاده از انواع تحریر های آوازی و تلفیق مناسب اشعار با موسیقی و استفاده از وزن های متنوع و متفاوت از ویژگی های بارز تصانیف پرویز مشکاتیان هستند. تصانیف پرویز مشکاتیان به تفکیک دستگاه ها و آواز ها به شرح زیر هستند.

دستگاه شور

لحظۀ دیدار: شعر مهدی اخوان ثالث، وزن ۸/۶

مرا عاشق: شعر مولوی، وزن ۸/۷

گلعذار: شعر حافظ، وزن ۸/۶

طالع اگر مدد دهد: شعر حافظ، وزن ۸/۶

خوشنوای بینوا: شعر خواجوی کرمانی، وزن ۴/۲ و ۸/۶

عقاب: شعر پرویز ناتل خانلری، دارای بخش های متفاوت و متنوع

آواز دشتی

لالۀ بهار: شهر ملک الشعرا بهار، وزن ۴/۴

شب: شعر نیما، وزن ۴/۴

شیدائی: شعر حافظ، وزن ۱۶/۱۴

گون: شعر محمدرضا شفیعی کدکنی، وزن ۴/۲ و ۸/۶

ای مردم آزاده کجائید: شعر دهخدا، وزن ۴/۲

سرو آزاد: شعر سایه، وزن ۸/۶

افسرده حال: شعر باباطاهر، وزن ۸/۵

واژۀ آزادی: شعر سیاوش کسرایی، وزن ۴/۲

محبوب من وطن: شعر برزین آذرمهر، وزن ۴/۲

ققنوس: شعر پرویز مشکاتیان، وزن ۴/۲ و ۸/۶

گنبد مینا: شعر حافظ، وزن ۴/۶

پنهان چو دل: شعر مولوی، وزن ۸/۶

دماوند: شعر ملک الشعرا بهار، وزن ۸/۶

آواز افشاری

الا یا ایها الساقی: شعر حافظ، وزن ۸/۷

ای مجلسیان: شعر سعدی، وزن ۸/۶

نفس باد صبا: شعر حافظ، وزن ۸/۹ و ۸/۶

آواز بیات ترک

بر آستان جانان: شعر حافظ، وزن ۸/۶

بهارا: شعر سایه، وزن ۸/۷

آواز ابوعطا

شکر و شکایت: شعر حافظ، وزن ۸/۶

کنج صبوری: شعر سایه، وزن ۸/۶

دستگاه نوا

جان جهان: شعر مولوی، وزن ۸/۶

دودعود: شعر مولوی، وزن ۸/۶

دستگاه سه گاه

وطن من: شعر ملک الشعرا بهار، وزن ۸/۶

سرو بلند: شعر حافظ، وزن ۸/۶

سمن بویان: شعر حافظ، وزن ۴/۶

دستگاه همایون

روز وصل دوستداران: شعر حافظ، وزن ۴/۲

افق مهر: شعر خواجوی کرمانی، وزن ۴/۲

همنشین درد: شعر سایه، وزن ۸/۶

ز تو با تو راز گویم: شعر خواجوی کرمانی، وزن ۸/۶

دلبرا: شعر سعدی، وزن ۸/۶

مست و خراب: شعر خواجوی کرمانی، وزن ۸/۶

ناکجا آباد: شعر شیون فومنی، وزن ۸/۶

آواز بیات اصفهان

رزم مشترک: شعر برزین آذرمهر، وزن ۴/۲

جان عشاق: شعر حافظ، وزن ۴/۶

دستگاه چهارگاه

صبح است ساقیا: شعر حافظ، وزن ۸/۶

دلم ای وای دل: شعر خواجوی کرمانی، وزن ۸/۶

نرگس مست: شعر حافظ، وزن ۸/۶

دستگاه ماهور

قاصدک: شعر مهدی اخوان ثالث، وزن ۸/۶

بیا تا گل برافشانیم: شعر حافظ، وزن ۸/۶

ایرانی: شعر جواد آذر، وزن ۴/۲

ماه رو: شعر مولوی، وزن ۸/۶

ای عاشقان: شعر مولوی، وزن ۴/۲

سوختگان: شعر مولوی، وزن ۸/۶

دستگاه راست پنجگاه

مقام صبر: شعر حافظ، وزن ۸/۶

دیدم صنمی: شعر عارف قزوینی و فریدن مشیری، وزن ۸/۶

هر شب من و دل: شعر حبیب خراسانی، وزن ۸/۶

پروانه: شعر مولوی، وزن ۴/۴ و ۴/۶

علیرضا جواهری

علیرضا جواهری

۱ نظر

بیشتر بحث شده است