گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

درباره بهمن رجبی: تکروی بااستقامت! (۲)

بهمن رجبی

نتیجه همان که در سال ۱۳۴۹ براثر «مشکلات سیاسی» از بانک کشاورزی اخراج شد. مخالفت با رژیم شاه در آن زمان بین روشنفکران عادی بود اما بین موسیقیدانان که عموما به جماعتی محافظه کار و خطرگریز و «صلح کل» نامیده شده اند، چنین مخالفت هایی اصلا رایج نبود بلکه سازش با وضع موجود و تلاش درجهت جلب منافع مادی بود که ارجح شمرده می شد. نتیجه هرچه بود، رجبی دیگر به کاردولتی برنگشت و زندگی «بهمن گونه و رجبی وار» او از آن زمان شکل گرفت. او هنرمندی بود برخلاف جریان آب. به شب نشینی و مطربی نمی رفت، از ارباب قدرت بیزار بود، از تعارف و حفظ ظاهر به قیمت ریاکاری نفرت داشت و صراحت تلخش دشمن تراش بود، اهل مطالعه بود، ورزش حرفه ای را برگزیده و کوهنوردی همیشگی بود.

بیشتر سخنرانی می کند تا این که بنوازد و مجلسیان را محظوظ کند. فراتر از آن، اندیشه هایش را می نوشت و با قرض و قوله هم که شده، منتشر می کرد. بعد از انقلاب که هنر موسیقی درجامعه با دشواری هایی بسیار مواجه بود، بهمن رجبی به مشاغل سخت بدنی مردانه تن داد و شرف تنبک را به مجالس عیش و نوش پنهانی، نفروخت.

بین سالهای ۱۳۶۳ تا، ۱۳۶۸ از بهمن رجبی در جامعه موسیقی هیچ خبر و اثری نبود، تا این که دوباره با برنامه ای مرکب از سخنرانی و کنسرت به میان آمد. حالا دیگر پنجاه ساله بود و مویش داشت خاکستری می شد ولی انرژی و سرسختی همچنان پابرجای می نمود.

دوباره تنبک نواخت و انگشتان توانایش شورآفرید و مشتاقان جهان را به دنبال خود کشانید. از اسفند، ۱۳۶۸ یعنی از پنجاه سالگی به بعد آموزش تنبک را منحصرا از روی کتاب و مکتب شخصی خود آغاز کرد و ده سال بعد، درحالی که صدها نسخه کپی غیر قانونی از کتابش اسباب سودآوری برای ناشران زیرزمینی شده بود، رضایت داد که به صورت رسمی چاپ و منتشر شود و این درحالی بود که چندی پیش از آن، مجموعه جزوه های آموزشی او به نام فرد دیگری منتشر شده بود! با این حال، نتیجه حیرت آور بود و درمدت کوتاهی از چاپ اول به چاپ پنجم رسید. درحالی که متدها و دستورهای دیگری نیز در هنر تنبک نوازی از استادان گذشته و حال به فراوانی در دسترس بود.

این کتاب آموزشی با استفاده از روش نت نویسی یک خطی تحریر شده است. در تنبک نوازی روش سه خطی نیز وجود دارد ولی در مکتب رجبی، وضع متفاوت است. کتاب اول ایشان، آموزشی و کتاب دوم، «تحقیقی» است که به گفته خود او، مشتمل بر سه فصل است: «آیا در رشته تنبک نوازی هر نوازنده ای الزاما هنرمند هم هست؟» و… و «جامعه شناسی ریتم»، که رجبی با بیانی از طنز تلخ می افزاید «پس از مرگ من، یعنی هشتاد و نه سال و دو ماه و یازده روز دیگر به زیور طبع آراسته خواهد شد!»

علیرضا میرعلینقی

علیرضا میرعلی نقی

علیرضا میرعلینقی متولد ۱۳۴۵ در تهران
روزنامه‌نگار، پژوهشگر موسیقی و منتقد هنری

۱ نظر

بیشتر بحث شده است