سروش دریاشناس
به عقیده یِ نگارنده سلوکِ شهیدی با شعر پارسی دیگر ویژگی برجسته ی ساز و آواز شهیدی است که همپای نوازندگی اش در شکل گیری سیمایِ یگانه یِ آواز شهیدی نقشی مهم ایفا می کند. امّا این سلوک چیست و چگونه؟ فرهنگ ایرانی حدود چهارقرن پس از فروپاشی ساسانیان شروع به بالیدن دوباره کرد و یکی از جلوه هایِ برجسته ی این زایش دوباره، پی ریزی مذهب عشق در عرفان ایرانی بود که بزرگترین تجلّی گاه آن شعر پارسی است و قلّه های آن در قرن ششم و هفتم هجری. اشاراتی به اشعار بزرگانِ شعر پارسی که شخصیّت ها و اندیشمندانِ بزرگی نزدِ تک تک ایرانیان و پارسی زبانان هستند، خود گواهی است بر تاثیرِ شگرف این مذهب، در رفتار و منش ایرانی چنانکه حکیم نظامی گنجوی حقیقت جهان را عشق می داند که کششی است ویژه یِ طبعِ آن:
جهان عشق است و دیگر زرق سازی
همه بازی است الّا عشقبازی
طبایِع جز کشش کاری ندانند
حکیمان این کشش را عشق خوانند
مولانا در مثنویِ معنوی به همین اندیشه از چشم انداز تفکّرش اینگونه می نگرد:
عاشقی پیداست از زاریِ دل
نیست بیماری چو بیماریِ دل
عاشقی گر زین سر و گر زان سرست
عاقبت مارا بدان شه رهبرست
گرچه تفسیرِ زبان روشنگر است
لیک عشقِ بی زبان روشن تر است
سعدیِ عاشق پیشه، عشق را دینِ خود و آراستگیِ بدان را نه عیبی، که تحسینی می داند:
کافر و کفر و مسلمان و نماز و من و عشق
هرکسی را که تو بینی به سرِ خود دینی است
نام سعدی همه جا رفت به شاهدبازی
وین نه عیب است که در ملّت ما تحسینی است
و رندی چون حافظ نیز از پنجره یِ نگاه خود بجهان، حقیقت عشق را اینگونه بیان می کند:
عاقلان نقطه یِ پرگارِ وجودند ولی
عشق داند که در این دایره سرگردانند
مراد از این گفتار اینکه نشست و برخاست عمیق در محضر شعر و ادب پارسی برای خواننده ی علاقه مند و البته تیزهوش ارمغانی به همراه دارد که در گفتار و رخسار و رفتارش دیدنی و هویداست، خلوص و تواضع و افتادگی، مهربانی با همه یِ جلوه هایِ وجود از از ثمراتِ این سلوک است، چیزی که در منش و رفتارِ عبدالوهّاب شهیدی مشاهده می کنیم.
عبدالوهاب شهیدی
سنّت ریشه دار و کهنِ خواندنِ اشعارِ پارسی با آواز و نغمات، خود بیانگرِ رابطه ی تنگاتنگ و مکمّل این دو هنرِ برجسته یِ ایرانی ست و از این چشم انداز آشنایی با شعر و ادب پارسی برای آوازخوان ایرانی نکته ای است شایان توجه و مهم که تحت عنوان سلوک با شعر ازو یاد می کنم.
۱ نظر