«پرورده یِ عشق» (III)

گستردگی مفاهیم و معانی، سبکها و انواع فرم ها و چهره های شعر پارسی برکسی پوشیده نیست و سلوک و آشنایی و دانش به این مهم، نیازمند ممارست و طیّ طریق درازمدّت. در این راستا شهیدی به تصاویر و فضای لفظی و معنوی شعر توجّه ویژه داشته و در آوازش هیچ گاه صُوَرِ لفظی و معنوی شعر، شهیدِ تکنیک های آواز نمی شوند و لذا آواز شهیدی با وجودِ توانایی های بالای حنجره، بری از زیاده روی در اوج خوانی و تحریرهای مکرّر اوج، جویدن و شکستن واژه ها است. هنگامی که با بمی دلنشین غزل سعدی را در آواز دشتی در گلهای رنگارنگ ۲۷۱ می آغازد، زلالیِ جویبارِ روشن و آرامِ عاشقانه هایِ سعدی احساس می شود و در آنجا به اوج می رسد که شعر در پرواز است:
بار فراق دوستان بس که نشست بر دلم
می روم و نمی رود ناقه به زیرِ محملم
آخرِ قصد من تویی غایتِ جهد و آرزو
تا نرسم ز دامنت دستِ امید نگسلم

و وقتی در گلهای رنگارنگ ۲۸۲ در ماهور، حافظ می خواند، تغزّل غنیِ شعر حافظ بی هیچ شایبه ای به گوشِ جان می رسد:
مِی خواه و گل افشان کن از دهر چه می جویی
این گفت سحرگه گل، بلبل توچه می گویی

و هنگامی که در عود و آوازِ بی نظیرِ دشتی در برنامه ی برجسته یِ گلهای رنگارنگ شماره ی ۳۱۹ گفتگویِ عاشقانه یِ شیرین و فرهادِ وحشیِ بافقی را خنیاگری می کند، آوازی که با پرسشِ دلنشینِ شیرین از فرهاد در بمی زیبا آغاز می شود:
شکرلب گفت کاین میل از کجا خاست؟
بگفت از یک دو حرفِ آشنا خاست

و هنگامی با تحریری بجا، نغمه به اوج می رسد که پرسش و پاسخی شایسته یِ این اوج در جریان است :
بگفتش می توان با دوست پیوست؟
بگفت آری، اگر از خود توان رَست

در مجموع می توان گفت سلوک و طیِّ طریق شهیدی با شعر پارسی بگونه ای است که در آوازش نه تنها به زیبایی های لفظی و معنوی شعر لطمه ای وارد نمی شود بلکه آینه ایست که زلال شعر را با روشنی دو چندان به گوشِ هوش می رساند.


بم خوانی و اوج خوانی های متعادل و بجا و انتخاب مناسب بیت های شعر در این راستا، بیان واژگان شعر بصورت درخشان و گویا، استفاده درست و بجا از تحریرها بگونه ای که به موسیقی بیرونی و درونی شعر لطمه نزند، جواب آوازهای متناسب و مکمّل، تشخیص زمان مناسب برای ضربی خوانی و انتخاب بیت های مناسب برای ضربی خوانی در آواز و کندخوانی های خاصّ و در آخر نگاهِ به همه ی این ویژگی ها از چشم انداز بداهه پردازی و تازگی، مجموعه ای ست که نبوغ شهیدی را در ساز و آواز شکل داده است.
به عقیده ی نگارنده حسین قوّامی و غلامحسین بنان دو چهره ی برجسته یِ آواز ایرانی هستند که در مجموعه یِ هنر آواز می توان با شهیدی مقایسه کرد منتها چنانکه رفت آواز شهیدی از چشم انداز جوابِ آواز، سلوکِ شعری و بداهه پردازی، دارای نقاط قوّت برجسته ای است که او را همچنان چهره ای یگانه و منحصر بفرد ساخته است.