جوزپه وردی، اپراساز محبوب (۳)

وردی و واگنر رهبران بزرگ موسیقی مستقل از یکدیگر بودند که به نظر می رسید با یکدیگر خصومت نیز داشتند. آنان هیچ گاه با یکدیگر ملاقات نکردند. نظریات وردی بر آثار واگنر بسیار کم بوده اما همان نیز نیکخواهانه نبود: “واگنر همواره انتخابهای یک شکل دارد، راههای تکراری، تلاش برای پرواز به جایی که تنها انسانهای منطقی از بودن در آنجا نتیجه می گیرند.” با این وجود در مرگ واگنر گفت: “غم انگیز، محزون، متاسف انگیز…! واگنر نامی است که تاثیری بزرگ و جاودان بر تاریخ هنر به جای خواهد گذارد.” نظر واگنر درباره آثار وردی که تنها یکی از آنها معروف است، واگنر پس از گوش سپردن به رکیوم وردی گفت” بهترین سخن آن است که سخنی نگوییم!”

آهنگسازانی که بر روی وردی تاثیر گذاردند: روسینی، بلینی، جیاکومو میربر (Giacomo Meyerbeer) و به خصوص جاتانو دونیزتی (Gaetano Donizetti) و ساوریو مرسادانته (Saverio Mercadante) بودند؛ البته به استثنای اپراهای اتلو و آیدا که از هر گونه تاثیری حتی از واگنر نیز آزاد بودند.

بعضی از دگرگونیها در اپرای آیدا به نوعی برمی گردد به آثار آهنگساز روس میکائیل گلینکا (Mikhail Glinka) شخصی که فرانتس لیست بعد از سفرش به روسیه به عنوان پیانیست، آثار آن آهنگساز را در اروپا متداول نمود.

وردی به ندرت از C بالا برای خواننده تنور استفاده نموده، با این عقیده که خواندن مجموعه ای از نتهای خاص در جلوی حضار، خواننده را از نتهای بعدی و قبلی منحرف خواهد کرد. اگرچه C های بالا را در اپرای بزرگ “اورشلیم” و “جبر سرنوشت” استفاده کرده. با اینکه آثار وی برای ارکستر همواره شاهکارهای وی بوده اند اما خودش ملودیهایی که برای سازها می نوشت را بیان اصلی موسیقی خود می دانست.

در بسیاری از پاساژها و مقامها، ملودی برایش بسیار اهمیت داشت، او برای ارکستر قطعه را طوری ساخته است که گویی یک ساز بسیار بزرگ مثلا گیتاری در اندازه ای غول آسا است و آکورد ها را می نوازد! منتقدان بر این عقیده بودند که وی توجه کمی به مسائل تکنیکی آهنگسازی داشت و فاقد توانایی بود. خود وردی در این باره گفته است: “در میان تمام آهنگسازان چه پیش از این و چه پس از این، من از همه کمتر آموخته ام!” و بسیار سریع در ادامه اضافه می کند که: “با اینحال آموختن موسیقی به معنای دریافت درک و دانش موسیقی نیست “

بشنوید
قسمتی از Nabucco overture را

با این وجود قدمهای نوینی در ارکستر از روش و سبک وی به وجود آمده است؛ برای مثال در اپرای ریگولتو صحنه مونترون (Monterone) بسته بر نوع استفاده از سازهای زهی و هر گام صعودی به همراه درام تاکید شده است.

بدعت گذاری های وردی آنقدر متمایز است که دیگر آهنگسازان از آنها استفاده نمی کنند. وردی یکی از اولین آهنگسازانی بود که با صبوری به دنبال موضوعاتی گشت که عطش موسیقی و استعدادش را برآورده سازند. در حالی که به طور نزدیکی با سرایندگان اشعارش کار می کرد، به درستی آگاه بود که بیان نمایشی هنر او است، از این موضوع اطمینان حاصل می کرد که کلیت اثر به طوری باشد که سراینده اشعار تمام جزئیات بی اهمیت را بیرون بکشد و با شور و علاقه شخصیت سازی کند و غنای نمایشی سن حفظ شود.

بسیاری از اپراهای وردی به خصوص از سال ۱۸۵۱ به بعد به عنوان قطعات استاندارد برای اپرا شناخته شده اند. هیچ کدام از آهنگسازان ایتالیایی دیگر به اندازه وردی به شهرت و محبوبیت نرسیده اند، البته شاید بتوان گفت: به استثنای جیکومو پوچینی (Giacomo Puccini).