گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

“رازهای” استرادیواری (۱۴)

به غیر از قالب ساخته شده از چوب درخت بید برای نخستین ویولای کنترالتو ساخت استرادیواری در سال ۱۶۷۲ و نیز قالب مورد استفاده برای ویلن ۴/۱ به نام Aiglon که از چوب سپیدار ساخته شده بود، تمام قالبهای ویلن، کنترآلتو و ویولای تنور از چوب گردو درست شدند. (ضخامت قالب ویولا کنترآلتو ۱۷ میلی متر و ضخامت قالب ویلن Aiglon 13 تا ۱۵ میلی متر می باشد).

این ضخامتهای گفته شده برای چوب قالب، دو خط موازی را که بوسیله اندازه گًیر با فاصله مساوی از مرکز بلوک ها مشخص شده اند را بهم وصل می کنند.

این کار بیشتر برای چسباندن بلوکها به کناره های قالب انجام می گیرد و هدف از این کار این است که بلوکها بر روی قالب دقیقاً عمود قرار گیرند.

بعضی از این خطوط راهنما، در سازهای اصلی که هنوز دستکاری نشده اند، دیده می شوند.

در برخی از ویلن سل ها، این خطوط در داخل کلافهایشان وجود دارند و نشان می دهند که چگونه قالب بر روی مرکز بلوکها قرار می گیرند و در عین حال چگونگی قرار گیری کلافها بر روی بلوکها نیز نشان داده می شوند.

قرارگیری این قطعات بر روی قالب از دو راه قابل اثبات است : نخست از طریق تراشه هایی که هنگام قرار گرفتن کلافها بر روی قالب، در مرکز بلوکها تولید می شوند و دوم بواسطه آثار باقی مانده از فشار گیره بر روی دو سر کناره های بلوک.

تمام این موارد بسیار مهم می باشند، اول به دلیل قرار دادن درست و دقیق کلافها، دوم، برای بدست آوردن یک حالت عمودی دقیق در کلافها، سوم، برای داشتن یک ارتباط و تطابق کامل و دقیق بین لبه های کلاف صفحات رو و زیری که در پایان بوسیله قرار گرفتن و چسباندن زوارها معین می شوند.

متأسفانه، ما در حال حاضر هیچ قالب اصلی مربوط به ویلن سل را در دسترس نداریم، اما آنها باید از چوب بید ساخته شده و شبیه به قالب ویولای کنترآلتو سال ۱۶۷۲، دارای دو برش (شکاف) طولی برای سبک تر شدن آن باشند. ضخامت این قالب باید ۳۰ میلی متر باشد، که این ضخامت را می توان از روی خطوطی که بر روی بلوکهای چندین ویلن سل دیده شده و نیز از قالب موجود در هنرستان موسیقی پاریس بدست آورد. به نظر من این قالب بعنوان یکی از آثار استرادیواری کاملا ً قابل استناد است، چرا که تمام ویژگیهای کاری او درآن به چشم می خورد. چوب این قالب از جنس چوب بید و ضخامت آن ۳۰ میلی متر است که دارای شکافهای طولی می باشد، متأسفانه پسران او Francesco و Omobono اندازه آن را کوچکتر کردند تا بتواند ویلن سل های کوچکتری، چون ویلن سلوی Stuart را با استفاده از آن بسازند.

تقریبا ً یقین داریم که در این مورد از الگوی علامتگذاری شده با حرف B استفاده شده که نمونه اصلی آن برای ساخت برخی از معروفترین ویلن سل های استرادیواری چون ۱۷۱۰، Gore Booth – 1711، Duport – 1720، Piatti – 1725،Vaslin مورد استفاده قرار گرفته است. در میان وسایلی که از این قالب در موزه Cremona نگهداری می شود، یک طرح مدور از قسمت مرکزی ویلن سل با خطوط بیرونی برای اندازه گیری دریچه های صوتی ff دیده می شود که بر روی آن جای دقیق این دریچه ها رسم شده است، بهمراه دستخطی از خود استرادیواری : (اندازه برای ساخت دایره های دریچه های صوتی ویلن سل از مدل B ). در پشت صفحه، مجددا ً همین طرح با تغییری در اندازه ها (با اصلاح جزئی) و نیز محل قرارگیری دریچه های صوتی ff کشیده شده است. (قطر دایره های پائینی از اندازه ۱۹ میلی متر به ۵/۱۶ کاهش یافته که فاصله بین این دو دایره از هم به اندازه ۱۵ میلی متر می باشد) و به خط پسران استرادیواری نوشته شده : (برای ساخت دایره های مربوط به شکل B کوچک شده از ویلن سل).

تغییرات انجام شده توسط پسران او که قبلا ً در موردش صحبت شد، مربوط به تأثیر پهنای سطح ارتعاش دهنده مرکزی ساز است که در محدوده دریچه های صوتی ff می باشد. در حقیقت، آنها با کوتاه کردن قالب، طول ساز و بواسطه آن حجم فضای داخل بدنه را کاهش داده اند.

به جهت اصلاح تغییرات ایجاد شده بر روی این قالب لازم بوده، فاصله دریچه های صوتی ff ، نسبت به آنچه که پسرانش به اشتباه مشخص کرده اند، بهم نزدیک تر باشند. این اشتباه نشان می دهد که پسران استرادیواری،اصول اصلی که پدرشان بر طبق آنها ساز می ساخته و اعتقاد داشته، نه تنها بکار نمی بردند، بلکه حتی نسبت به آنها آگاهی نیز نداشته اند.


تصاویر:

تصویر ۱: قالب ویولای کنترآلتو، سال ۱۶۷۲، Civic Museum، کرمونا

تصویر ۲: ویولای کنترآلتو به سال ۱۶۷۲ که صفحه زیر آن با چوب سپیدار ساخته شده است.

تصویر۳: قالب ویلن ۴/۱ و دسته که انتهای آن به جای پیچک، تصویر سپر می باشد. استراد با توجه به این الگو ویلن Aiglon را در سال ۱۷۳۴ ساخته است.Civic Museum, Cremona

تصویر ۵ و ۴: بلوک های قسمت پائینی ساز مربوط به ویلن سل Pawle به سال ۱۷۳۱ و ویلن Phipps به سال ۱۷۲۲ که خط مرکزی قالب نیز در آ«ها مشاهده می شود.

تصویر۶: طرحی از استراد برای نشان دادن موقعیت دریچه های صوتی ff برای ویلن سل در مدل B

تصویر ۷: ویلن Aiglon ساخته استراد به سال ۱۷۳۴.

تصویر ۸ : ویلن سل Stuart ساخته پسران استراد.Francesco & Omobono

تصویر ۹: استراد، ویلن سل Duport به سال ۱۷۱۱.

تصویر ۱۰: استراد، ویلن سل Piatti به سال ۱۷۲۰.

۱ نظر

بیشتر بحث شده است