گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

هارمونی استاتیک


هارمونی و ملودی جزو جدایی ناپذیر موسیقی هستند، هرقدر هم که بخواهیم با بزرگ جلوه دادن یکی دیگری را کوچک کنیم، یا با استفاده از قوت یکی احساس خطا در دیگری را کاهش هیم به ناچار مجبور هستیم به موسیقی از هر دو زاویه نگاه کنیم.

در طول تاریخ موسیقی ارزش هارمونی و ملودی بارها تغییر کرده و به نظر اینگونه می رسد که با گذشت زمان به ارزش های هارمونی اضافه شده است. اما در روند تکاملی هارمونی، می توان به دو مقطع کلی اشاره کرد یکی زمانی که آهنگسازان از هارمونی استاتیک (Static) استفاده می کردند و دیگری زمانی که استفاده از هارمونی داینامیک (Dynamic) معمول شد. در این مطلب سعی خواهیم کرد مفهوم هارمونی استاتیک را با چند مثال توضیح دهیم و بزودی مفهوم هارمونی دینامیک.

به قسمتهایی از موومان دوم کنسرتو شماره دو براندبورگ از باخ توجه کنید. پیچیدگی حرکت ملودی بوضوح مشاهده می شود و نشان از قدرت باخ – و اصولا” سبک موسیقی باروک – در نوشتن ملودی های پیچیده می باشد. همچنین پلی فونیک بودن موسیقی در آن مشاهده می شود اما علاوه بر اینها آنچه در نگاه اول می تواند توجه ما را بخود جلب کند این هست که در تمام طول این دو میزان هارمونی روی فا ماژور ماندگار است.

Bach, bandburg concerto #2

قسمت ابتدایی موومان دوم کنسترتو شماره ۲ براندبورگ از باخ

برای اینکار کافی است توجه کنید که اقلا” در ابتدای هر یک از چهار ضرب این دو میزان هارمونی موسیقی بطور مشخص فا ماژور می باشد. ناگفته نماند که تمام کارهای باخ اینگونه نیست و اصلا” هدف این نیست که ثابت کنیم کارهای باخ از لحاظ هارمونی ساده هستند، بلکه اصولا” پیدا کردن نمونه هایی از اینگونه در آثار باروک راحتتر می باشد.

Beethoven, Sonat Op2, #2, Allegro

هفت میزان اول آلگرو، اپوس دوم، شماره دو از بتهوون

به اینگونه کارها، موسیقی با هارمونی استاتیک (Static Harmony) هم گفته میشود. اساس یک موسیقی با هارمونی استاتیک (Static) در آن است که همواره تمرکز و تکیه بر آکورد تونیک هست حتی اگر حرکتی به درجه دیگر شود به تونیک بازگشت می شود و سپس، از طریق آن به سایر درجات احتمالی حرکت می شود. (واگنر در یکی از کارهای خود بنام “Rhinegold” در حدود ۱۳۶ میزان هارمونی را روی Eb ماژور نگاه داشت!) نوعا” حرکت های هارمونیک در این نوع از موسیقی بصورت I-V-I می باشد.

به مثال آورده شده از بتهوون توجه کنید و ببینید که هارمونی چگونه بصورت حرکت متوالی I-V-I پیش می رود. این هارمونی نیز استاتیک نامیده می شود، این حرکت رفت و برگشت بین تونیک و دومینانت در موسیقی کلاسیک بسیار زیاد دیده می شود.

Schubert, Winterreise song cycle

هارمونی استاتیک در یکی از کارهای شوبرت

تقریبا” از اوایل قرن نوزدهم بود که استفاده از آکورد های درجه II و IV بسیار رایج شد و اما آهنگسازان باز احتیات را رعایت می کردند و پس از استفاده از این آکوردها اغلب فورا” به تونیک باز می گشتند. به نمونه ای از یکی از ترانه های شوبرت توجه کنید و ببینید که هارمونی چگونه از درجه I به درجه II می رود سپس به درجه I بازمی گردد، به درجه پنج می رود و در انتها به درجه I باز می گردد.

همانطور که مشاهده می کنید در این حالت نیز هارمونی بصورت رفت و برگشت بین درجه I و سایر درجات می باشد، لذا نوعی حالت سکون در آن مشاهده می شود و بسیاری این حرکت های هارمونیک را پیشروی (progression) نمی دانند و به آن نوسان (oscillation) می گویند. هارمونی استاتیک بسادگی بطور مدام تونیک را به شنونده تحمیل می کند و احتمال خطای تشخییص تونالیته را از شنونده می گیرد.

گفتگوی هارمونیک
گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

دیدگاه ها ۲

بیشتر بحث شده است