گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

دراو ارگان

درباره دراو ارگان (Drawbar Organ)

هموند توانست با اختراع چرخهای دوار مولد صدا،
امواج سینوسی را به هر طریقی که علاقه داشت با یکدیگر ترکیب کند و الگوهای مورد
علاقه خود را تهیه کند. اما او برای ساخت یک دستگاه موسیقی شبیه به ارگ کلیسا نیاز
به ایجاد تغییراتی در اختراع خود بود در غیر اینصورت ارگ او همانند ارگ های کلیسا
فضای زیادی را اشغال می کرد.

او از تعدادی مهندس کمک گرفت و اولین نمونه
از ارگ هموند را ساخت. اما متاسفانه قسمت مولد صدای این ارگ حجمی معادل یک انباری
را به خود اختصاص داد همچنین سیم پیچی مربوط به این ساز بسیار پیچیده و دست و پا
گیر بود. اگرچه این دستگاه تولید صدای موسیقی می کرد اما به هیچ وجه آن چیزی نبود
که هموند آنرا در ذهن خود می پروراند، نه ارزان بود و نه کوچک و قابل حمل توسط یک
اتومبیل.

در هرصورت نمونه اول ساخته شد و تنها می بایست به طریقی با آن
موسیقی نواخت. یک پیانو دست دوم خرید و کیبرد آنرا بگونه ای تغییر داد که با زدن هر
کلاویه دو کنتاکت فلزی به یکدیگر وصل می شدند. بنابراین از هر کلاویه دو سیم به
بیرون کشید. سیم های کلاویه ها را از وسط کارگاه به داخل انباری کشاند و به مولدهای
گردان صدا وصل کرد. تعداد سیم ها بسیار زیاد بود و همین باعث شد که در نهایت یک کشف
بزرگ دیگر اتفاق بیفتد.

کشف تازه و عجیب
او برای اینکه سیم ها به دست و پا گیر نکنند آنها را به دور هم
پیچاند و بصورت کلاف به داخل اطاق حاوی چرخها برد. باورکردنی نبود اما هنگامی که
یکی از کلید های پیانو را فشار می داد تا یکی از چرخهای مولد صدا تولید صوت کنند،
از دیگر مولد های صدا نیز اصواتی به گوش می رسید و در مجموع صدایی که از دستگاه
شنیده می شد بسیار زیبا و دوست داشتنی بود.

شکل موج خروجی نمایش دهنده
یک ترکیب پیچیده از امواج بود که پس از بررسی مشخص شد که این امواج با هم رابطه
هارمونیک دارند.

روزهای سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ پر از التهاب بود و اغلب خیلی
دیر می گذشت. پس از حدود یک ماه کار سخت در آزمایشگاه، هموند به همراه همکارش
توانست ۹۱ چرخ مولد صدا با اشکال گوناگون بسازد تا بتواند بسیاری از صداهای زیبا که
مورد پسند مردم بود را تولید کند.

نمونه اولیه ارگ او به گونه ای بود که
فقط اجازه نواختن یک نت در آن واحد را میداد و لازم بود تا برای اجرای هم زمان چند
نت و نتهای مختلف علاوه بر شکل چرخ ها، بتوان آنها را با سرعت های متفاوت به گردش
در آورد. لذا بنظر می رسید که باید یک گیربکس بسیار دقیق برای انتقال و تغییر سرعت
موتورها طراحی و ساخته شود. موتورهایی را که قبلا” هموند به تولید انبوه رسانده بود
قدرتی حدود یکصدم اسب بخار داشتند و فقط با یک سرعت به حرکت در می آمدند.

audio file Hammond Organ + Guitar, Black Orpheus

استفاده از کلید
های میله ای

Drawbars

کنترل رنگ صدا با دراوبارز
او پس از غلبه بر مشکلات اجرایی این سیستم، یک شبکه پیچیده
(برای زمان خود) متشکل از ۱۵۰۰ سوئیچ های کوچک را طراحی کرد و ساخت، به گونه ای که
با فشار دادن یک کلاویه بطور اتوماتیک هارمونیک های آن نت نیز با آن نواخته می شد.
کلید هایی که در اختیار نوازنده بود به او اجازه می داد تا صدای هارمونیک ها را به
دلخواه کم و یا زیاد کند. این کلید ها که حالت میله ای داشتند بعدها به کلید های
Drawbar معروف شدند.

کلید های دراوبار (Drawbar) که امروزه گاهی به تن بارز (Tone Bars)
هم نامیده می شوند از پر قابلیت ترین توانایی ارگ های هموند – و نمونه های مشابه
ساخت آن – است که به نوازنده اجازه ترکیب اصوات و انتخاب رنگ صدای مورد نظر خود را
می دهد.

کاوه رهنما

کاوه رهنما

متولد ۱۳۴۶ تهران
لیسانس الکترونیک
نوازنده پیانو، پژوهشگر موسیقی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است