گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

اگر به یک نقاشی یا منظره نگاه کلی داشته باشید، متوجه خواهید شد قسمت های مختلفی که می بینید از زوایای متفاوت با هم بالانس هستند و به نوعی به یکدیگر در زیبا سازی

مجموعه کمک می کنند …

در موسیقی نیزشما می توانید به همین گونه با یک نگاه کلی، شدت و ضعف اصوات در قسمتهای مختلف یا تغییرات تمپو، خشونت یا مهربانی لحن و … را احساس کنید و تشخیص دهید

که آیا در مجموع این قطعه زیبا هست یا خیر، حتی اگر در موسیقی تخصص نداشته باشید. نگاه کلی به مجموع این صفات حسی را به شما منتقل می کند که به آن “Soundscape” گفته

می شود، همانند لغت “Landscape” که چشم انداز یک منظره است.

به بیان دیگر به منظره صوتی ای که در اثر تغییر صفات مختلف صدا در موسیقی ای که شما می نویسید یا اجرا می کنید بوجود می آید چشم انداز صوتی یا همان “Soundscape” گفته
می شود.

نقاشی صوتی
یک نقاش با برداشتن قلم موی خود و سایر ابزارهای نقاشی و استفاده از آنها، یک اثر هنری بنام نقاشی را خلق می کند و شما بعنوان یک نوازنده یا آهنگ ساز با استفاده از ساز خود و

انتخاب ملودی، ریتم ، نوانس و …. دقیقا” همان کار را انجام می دهید، با این تفاوت که شما یک نقاشی صوتی خلق می کنید.

با این ایده که موسیقی را به نقاشی تشبیه کنیم، می توان همواره در ذهن خود به زیبایی موسیقی و معانی قسمت های مختلف آن اندیشید و در صورت لزوم آنها را تغییر داد و یا اگر اجرای

بداهه می کنیم برای زیبا سازی بیشتر قبل از اجرا، در ذهن به آنها رسیدگی کنیم.

Landscape
این هم یک منظره از نور می باشد اما شاید اظهار نظر راجع به زیبایی آن در افراد متفاوت باشد.

عوامل موثر بر زیبایی و برتری زیبایی شناسی بصری
چه چیز یک منظره را زیبا می کند؟ در مورد نقاشی یا عکاسی موضوع تا حدی ساده و قابل لمس می باشد از ترکیب متعادل رنگها، کنتراست نور استفاده طبیعی از خطوط و سطوح
و … در این مورد حتی شما با وجود آنکه ممکن است متخصص در نقاشی یا عکاسی نباشید می توانید از نقاشی یا عکس مورد نظر ایراد بگیرد و یا آنرا تحسین کنید. (یعنی دقیقا” مواردی

که احساس شما به هنگام مشاهده به شما القا می کند را بازگو کنید)

در ارتباط با موسیقی نیز همین گونه است شما می توانید تشخیص دهید که از یک موسیقی احساس خوش آمدن می کنید یا نه؟ اما اگر بخواهند راجع به پارامترهایی که باعث خوب بودن می

شوند صحبت کنید موضوع دشوار می شود.

دلیل اصلی برتری توانایی بصری اغلب ما در تشخیص زیبایی نسبت به توانایی سمعی تجربه بیشتر حس بینایی در طول زندگی و الگو گرفتن از طبیعت می باشد. وجود مناظر زیبای

طبیعی ما را تا حد زیادی با زیبایی شناسی بصری آشنا کرده است، حال آنکه در مورد حس شنوایی اینگونه نیست. به این موارد دقت کنید :

– همانگونه که گفتیم معادل با “Landscape” به معنی چشم انداز یا دورنما در هنرهای بصری، در موسیقی لغتی بنام “Soundscape” داریم که منظره صوتی کل موسیقی را تشریح می

کند.

– نقطه، خط و سطح که از عوامل اصلی ساخت یک نقاشی می باشد را می توانید با نت در موسیقی مقایسه کنید.

– فواصل (یا زوایای) میان نقاط، خطوط و سطوح مختلف در نقاشی را می توان با همان فاصله موسیقایی مقایسه کرد و یا بزرگی و کوچکی سطوح با بزرگی و کوچکی ارزش نت ها و

– در ارتباط با کمیت های کیفی تر می توان سطوح صاف یا زبر و خشن در نقاشی را به جملات نرم، ملایم یا خشن تعبیر کرد و یا حتی دقیقتر به ملودی هایی که حالت استکاتو

(Staccato) یا لگاتو (Legato) دارند.

– چگالی حضور عوامل نقاشی در یک قسمت از یک منظره می تواند به وجود کم یا زیاد نت های موسیقی در قسمتی از یک قطعه تشبیه شود.

خلاصه آنکه شما می توانید موارد زیادی را برای ایجاد یک تناظر – که لزوما” یک به یک نمی باشد – میان یک چشم انداز تصویری و یک چشم انداز صوتی ایجاد کنید و با استفاده از

دانش تجربی ای که برای شناخت زیبایی یک چشم انداز تصویری دارید، قطعه موسیقی ای بسازید یا بنوازید که چشم انداز صوتی زیبایی دارد. اما چه گونه ؟

کاوه رهنما

کاوه رهنما

متولد ۱۳۴۶ تهران
لیسانس الکترونیک
نوازنده پیانو، پژوهشگر موسیقی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است