گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

سریر: اجرای متفاوت یک اثر نشان از موفقیت آن دارد

همانطور که گفتم آقای نوری و من هیچوقت علاقه ای به جلوگیری از گسترش آثارمان در گروههای مختلف اجتماعی نداشتیم؛ در همه دنیا هم آثار مختلف موسیقی کلاسیک با ورژنهای مختلف اجرا میشود و این اتفاقا به نوعی موفقیت یک اثر میتواند محسوب شود. اگر هم امروز خواننده های مختلف سعی میکنند کارهای آقای نوری را اجرا کنند، یک نوع موفقیت هست در کار آقای نوری؛ این کار سختی هست و از عهده هر هنرمندی بر نمی آید، ما میبینیم که در سبکها دیگر موسیقی کمتر هنرمندی توانسته این موقعیت را کسب کند.

نوری در موسیقی ما حضور پیدا و پنهانی داشته است، همان ترانه عروسی او، چندین نسل است در عروسی ها خوانده میشود، آن هم نه عروسی هایی که مربوط به شهری خاص است، در شرق و غرب و مرکز ایران آنرا زمزمه میکنند.


شما این ترانه را چه سالی ساختید؟


سال ۱۳۴۷ بود. این اثر فقط مناسب اجرا شدن در یک تالار خاص نیست، این اثر روی نسلهایی تاثیر گذاشته و اقشار مختلف آن را منتقل میکنند به نسل بعد…
آثار دیگر ایشان هم که کلاسیک تر است هم باید همینگونه عمومی بشود و هر کس روایت خود را از آن داشته باشد، خطری هم اثر را تهدید نمیکند چون نمونه اصلی آن ضبط شده و از بین نمیرود. در موسیقی کلاسیک یادم می آید که از دیرباز تعصباتی در مورد آثار وجود داشت و نوعی مونوپلی را در اجرای این آثار شکل میداد. ارکستر حتی اگر بد هم بزند باید بزند تا کم کم بهتر شود.

همینکه یک ارکستر یک اثر کلاسیک را میزند و تلاش میکند با بهترین کیفیت یک اثر را ارائه بدهد، یک قدم بسیار مثبت و پسندیده است. این ارکستر میتواند یک قطعه مزخرف بزند ولی میرود از موتسارت و بتهوون قطعه میزند، این اقدامی بسیار با ارزش است. ما باید اینها را تشویق کنیم.

من گاهی وقتها کنسرت ارکستر سمفونیک میروم و آخر همه میگویند اینجا فلان نت را فالش زد، اینجا ریتم را چنان کرد… نه باید ما اجازه بدهیم ارکستر بزند قطعات مختلف را و خودش را تقویت کند، ما باید شرایط و محدودیتها را هم بسنجیم و به ارکسترها اجازه پیشرفت بدهیم؛ ارکستر نباید بترسد که وارد این کار بشود، ما باید سعی کنیم ارکستر های مختلفی که هستند را تشویق کنیم که تجربه کنند.

امروز ارکسترهای کوچک و بزرگ بسیاری تشکیل شده اند از نوازندگان جوان که گاهی میترسند سراغ قطعات خاصی بروند، باید شرایط طوری باشد که ارکستر بدون ترس کارش را بکند. باید این آثار را بزنند و ببرند این قطعات را بین مردم، اگر اینبار خوب نزدند اشکالی ندارد، دفعه بعد بهتر میزنند. زدن هر اثر کلاسیکی مثل یک کلاس است و اجرا کننده آنها از خود قطعات می آموزد.

در همان برنامه بزرگداشت آقای نوری که با همین خوانندگان و ارکستر جوان برگزار شد، تقریبا هیچکس از سالن خارج نشد و بعد از سه ساعت کنسرت، باز بیز میخواستند! این به نوعی موفقیت این آثار است، حتی با اجرایی که بسیاری از موسیقیدانان آنرا دور از اصالت اثر اجرا شده توسط ارکستر ما و آقای نوری میدانستند.

حتما در مطبوعات هم خوانده اید که بسیاری از بینندگان این کنسرت از افراد سرشناس در زمینه هنری بوده اند؛ آنها هم تقریبا همگی از کار استقبال کردند و مشکلی نداشتند؛ پس همین اجرا هم مخاطبینی دارد و همه اینها بالاخره طرفدارانی دارند و میتواند این نوع کنسرتها موجب رواج بیشتر این آثار شوند.


اگر ارکستر دیگری قرار باشد این آثار را اجرا کند، راه به دست آوردن پارتیتورهای شما از چه طریق است؟


ما شروع کردیم به چاپ این آثار و تا کنون دو اثر از من به انتشار رسیده که این دو اثر هم به دو ورژن منتشر شده است، یکی یک ورژن ارجینال که ارکستر بزرگ است و دیگری برای یک ارکستر زهی و پیانو.


چرا ورژن پیانو و آواز این آثار منتشر نشده؟


به این خاطر که تبدیل ارکستر برای پیانو اکثرا منجر به یک قطعه پیانویی بسیار مشکل میشود که کمتر نوازنده ای از پس اجرای آن بر می آید، به همین دلیل از انتشار چنین ورژنی منصرف شدیم. برای تهیه پارتیتورهایم بارها به من مراجعه کردند، هم شاگردان و هم دیگر علاقمندان این موسیقی و من همیشه برای آنها یک کپی تهیه میکردم، حالا تصمیم گرفتم که کم کم آثارام را با انتشارات چنگ منتشر کنم و فعلا دو قطعه سمفونیکم به نام “آب” و “ایران” منتشر شده است. سعی میکنم ترتیبی بدهم که این آثار هم جای خودش را میان آثار آوازی کلاسیک باز کند و توسط خوانندگان مختلف اجرا شود.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است