کاوه رهنما
قرن نوزدهم قرن پیشرفت در موسیقی پیانو بود. بخصوص که پیانو از لحاظ تکنولوژی ساخت پیشرفت کرده بود و از صدایی غنی و وسعت صوتی گسترده تری برخوردار شده بود.
دیگر نوازنده های پیانو از پدال “Sustain” برای بخشیدن لطافت بیشتر به موسیقی، بوفور استفاده می کردند. در واقع این پیشرفت مدیون تغییراتی بود که در کارگاه پیانو سازی اشتین وی در اواخر قرن هجدهم صورت گرفت و پیانو را تقریبا” به همان صورتی که ما امروزه می بینیم تبدیل کرد.
پیانو ساز مورد علاقه و ملی موسیقیدانان رمانتیک بود. افرادی چون شوبرت، مندلسون، شوپن، شومان، لیست و برامس از جمله موسیقدانانی بودندن که در دوره رمانتیک برای
پیشرفت موسیقی پیانو فعالیت بسیاری کردند. آنها علاوه بر سوناتهایی برای پیانو سولو یا به همراه ارکستر از انواع فرمهای زیر برای تهیه موسیقی پیانو استفاده کردند :
– والس (Waltz) ، مازورکا (Mazurka) و پولنز (Plonaise)
– انواع قطعات خاص مانند : امپرمتو (Improptu)، رمنس (Romance)، پرلود (Prelude)، نوکتورن (Nocturne)، بالاد (Ballade)، راپسودی (Rapsody)، اینترمزو
(Intermezzo یا موسیقی کوتاه عشقی)
از دیگر فرمهایی که در این دوره توجه بسیاری به آن شد می توان به اتود (Etude) اشاره کرد. اتود فرمی از موسیقی بود که بیشتر از داشتن ماهیت موسیقایی ماهیت آموزشی و تمرین
داشت و بیشتر برای بالا بردن مهارت نوازندگی از آن استفاده می شد هر چند در این میان بسیاری از اتود های نوشته شده – مثلا” از شوپن – از غنای موسیقی بسیار بالایی نیز برخوردار
بود.
شاید مطرح شدن بیش از حد اتود بود که در این قرن شاهد ظهور افرادی چون لیست و پاگانینی (نوازنده چیره دست ویولن که به علت داشتن قدرت نوازندگی بسیار زیاد مشهور بود با
شیطان در ارتباط است) بودیم. پاگانینی بخوبی می دانست که روی صحنه چگونه باید عمل کند و به چه صورت خود و موسیقی خود را عرضه کند تا بیشترین تاثیر را بر مخاطب بگذارد،
به همین دلیل اغلب نوازندگان پیانو سعی در تقلید از حرکات او را داشتند.
R. Schumann, Piano Concerto A Minor, Op. 54
نوازندگان پیانو در این عصر فرمول های خشک انگشت گذاری برای اجرا قطعات را بیرون انداخنتد و با انجام حرکت های نمایشی و پیچ و تاب دادن دست و بدن، بر اجرای هرچه پر
احساس تر موسیقی بدعت گذاشتند. در این میان برخی مانند لیست آنقدر در این مسائل زیاده روی کرد که اجرای برنامه موسیقی توسط او بیشتر شبیه یک مجلس لحو و لعب تبدیل شد و
برعکس شخصی مانند شوپن با آرامش و راحتی بدون توجه به دیگران به اجرای برنامه پرداخت. هر چند شوپن همواره به توانایی های لیست در نوازندگی قبطه می خورد اما تمرکز بیشتر
او به موسیقی تا نوازندگی باعث شد تا یکی از بهترین مجموعه کارهای رمانتیک در پیانو تا ابد به نام او ثبت شود.
واقعیت آن بود که از اواخر قرن هجدهم تا نیمه های قرن نوزدم در خانه هر اروپایی پیانویی بود و تمامی موسیقی های مشهور برای پیانو نیز تنظیم شده بود و اغلب در هر خانه ای
شخصی پیانو می زد و دختری با آن می خواند لذا همه مردم علاقمند به دیدن توانایی ها و تکنیک های نوازندگان چیره دست پیانو بودند و به همین علت نوازندگان حرفه ای در
گوشه و کنار اروپا همواره به اجرای کنسرت می پرداختند.
۱ نظر