گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

آلبوم “آخرین لبخند تو” با آهنگسازی بهداد بهرامی و نوازندگی پیانوی رضا تاجبخش به صورت آلبوم mp3 در سایت آی تیونز منتشر شد. این آلبوم دربردارنده ۱۲ قطعه تکنوازی پیانو در سبکهای لایت کلاسیک و جز است. نیما قهرمانی، منقد موسیقی، در مقاله ای به بررسی این اثر پرداخته که در ادامه می خوانید:

آلبوم پیانوی سولوی بهداد بهرامی، آخرین لبخند تو، یکی از آن مجموعههایی است که گوش دادن به آن، احساس دوگانهای از شادی و دریغ را در شنوندۀ حرفهای موسیقی برمیانگیزد.

شادی از هنوز ساخته و پخش شدن این نوع آثار و دریغ به این دلیل که سالهاست به ندرت شاهد منتشر شدن چنین آثاری در بازار آشفتۀ موسیقی ایرانی هستیم و در زمانهای که هر روز سیل آلبومها و ترانههای ریز و درشت پاپ – که متاسفانه اکثر آنها از حداقل استانداردهای موسیقایی نیز بیبهرهاند- بی وقفه منتشر میشوند، آثار جدی و بی کلامی از نوع این آلبوم، در صورت انتشار هم در میان هیاهوی ابتذال موجود در بازار فرصت عرض اندام نمییابند و به راحتی فراموش میشوند.

این موضوع، به خصوص در مورد آلبومهایی از جنس «آخرین لبخند تو» حسرتبرانگیز و تاسف بار است. زیرا این آلبوم، اثری است که – در صورت معرفی و پخش درست و درخور – شنیدنش، نه فقط برای مخاطبان خاص و حرفهای موسیقی که برای عامۀ مردم نیز میتواند لذتبخش و جالبتوجه باشد.

اولین نکتهای که با نگاهی کلی به قطعات آلبوم جلب نظر میکند، ساختار کاملاً ملودیک قطعات است. تمام قطعههای این آلبوم، بدون استثنا، از رشته ملودیهای به هم پیوستهای تشکیل شده که مجموعۀ چند خط متفاوت آنها، در نهایت یک قطعه را به وجود میآورند و نکتۀ جالب اینجاست که، برخلاف بسیاری از آلبومهای سولو و تکساز که در آنها تنها بخش محدودی – غالباً در قسمتهای آغازین هر قطعه – به ملودی اختصاص دارد و بقیۀ بخشهای قطعه، معمولاً دربردارندۀ قدرتنماییهای تکنیکی آهنگساز و نوازنده است، در این آلبوم، ساختار ملودیک، تقریباً در تمام بخشها و قطعههای کار جریان دارد که این، گوش دادن به قطعهها را به خصوص برای عامۀ مخاطبان که شاید با موسیقی به طور حرفهای و به لحاظ تکنیکی آشنایی نداشته باشند، لذتبخش و دلپذیر میکند.

جنس ملودیهای به کار رفته در این آلبوم هم کاملاً شایستۀ صفت بسیار معروف «سهل و ممتنع»است. ملودیهایی دلنشین و به یادماندنی، (از آن نوع که بسیاری از آنها را با یکی دو بار گوش دادن میتوان به خاطر سپرد و زمزمه کرد) که اما بر خلاف ساختار و صدادهی «به ظاهر»سادهشان، آثاری کاملاً تکنیکی و با ساختار هارمونیکِ به غایت دقیق و حسابشده هستند که نشان از دانش و درک صحیح آهنگساز، در زمینۀ تئوریک و علمی موسیقی دارند و این نکته، بخصوص در قطعههایی – به عنوان مثال قطعۀ «خاکستر زمان»- که در آنها آهنگساز با افزودن آکوردها و هارمونی جز و بلوز و تلفیق آن با گام ماژور معمولی، رنگ و بوی متفاوت و دلپذیری به قطعه بخشیده جلب نظر میکند.

مهمتر اینکه این تلفیق، به درستی و در جهت صدادهی و حال و هوای کلی قطعهها انجام گرفته و به نوعی در تار و پود کار تنیده شده و لطمهای به یکدستی ساختار کلی اثر وارد نیاورده است. نکتهای که در بسیاری از موارد، یکی از آفتهای اصلی آثار تلفیقی ایرانی به شمار میرود.

اما در شکل اجرا و نیز تنظیم قطعات، نکتههای کوچکی وجود دارند که به نظر من، رعایت آنها میتوانست در جهت بهبود کیفیت کار تا حدی موثر باشد. از لحاظ نوازندگی، کار رضا تاجبخش که یکی از نوازندههای شناختهشده و معتبر پیانوی ایران است، در این آلبوم هم قابل قبول و شنیدنی است. اما به نظر میرسد که در بعضی موارد، پایین گرفتن بیش از حد تمپوی قطعات و نیز نواختن با ضرب تقریباً آزاد (freely) قطعه، کمی خسته کننده از کار در آمده و این موضوع، در مورد قطعههایی مانند قطعۀ «از پلههایی که بالا نرفتهام» و «گام های سرد» که قطعات حسیتر و به خودی خود آرامتری هستند، بیشتر به چشم میآید و در این موارد، گاه جای خالی تنظیمهای پر و پیمانتری که جایگزین این نقیصه باشند، احساس میشود.

البته تنظیمهای آهنگساز، به فراخور حال و هوای کلی مجموعه و نیز همان خصیصۀ بارز ملودیک بودن قطعات، تنظیمهای شلوغ و متکی بر قدرتنماییهای تکنیکی نوازندگی نیستند و بیشتر برپایۀ ایجاد یک بستر و پسزمینۀ معقول هارمونیک برای بهتر جلوه کردن ملودیها و به طور کلی هنر «آهنگسازی» استوارند. اما در مورد این قطعات، شاید بهتر آن بود که یا قطعهها با ریتم و سرعت بیشتر و «قویتری» نواخته میشدند و یا در صورت اصرار بر این نوع صدادهی آرام، از طریق تمهیدات دیگری مانند تنظیمهای پر شاخ و برگتر دست چپ پیانو و یا رنگآمیزی قسمتهایی از قطعهها با یکی دو ساز محدود – به عنوان مثال فلوت یا ویولونسل و… – و افزودن خطوط هارمونیک متنوعتر به قطعه از طریق این سازها، رنگ و بوی بهتر و اقناعکنندهتری به آنها داده میشد.

اما به هر حال اینها مسائلی کم و بیش سلیقهای هستند و این آلبوم، در همین شکل فعلی نیز، کار حرفهای، شستهرفته و معقولی است که شنوندۀ علاقمند به موسیقی «جدی» را راضی کرده و مخاطب حرفهای موسیقی را به آیندۀ این نوع آثار در ایران، امیدوار نگاه میدارد و نیز – همانطور که گفته شد- در صورت معرفی صحیح و اصولی، برای مخاطب عام هم خالی از جذابیت نخواهد بود البته اگر در میان سیل آثار پاپ و «مردمپسند»، هنوز جایی برای این نوع موسیقی وجود داشته باشد…

*آلبوم «آخرین لبخند تو» در سایت آی تیونز و از طریق این لینک قابل دسترسی است، همچنین برای دانلود قسمتهایی از آلبوم می توانید به این لینک مراجعه کنید

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

دیدگاه ها ۱۱

  • نیمای عزیز سپاس از نگاه لطیف چند وجهی و ریزبینانه ای که در نگارش مقاله نسبت به اثر داشتید.

    خواستم برداشتی کوتاه تو پاورقی اضافه کنم اما هرچی مینویسم احساس میکنم شنیدن قطعاتی بریده بریده و وبرداشت ازشون جدن خیانتی بزرگ به خالق اثر.
    بطور کلی در چند واژه میتونم بگم جنس و بافت اثر سیال عمیق و چندلایست …

    و در آخر آیا این آلبوم در بازار داخل هم پخش خواهد شد؟

    بر قرار باشید

  • با سلام بسیار نقد زیبایی بود و قطعات آلبوم هم بسیار زیبا و تفکر برانگیز بود. فقط سوالی که برای من پیش اومده اینه که این آلبوم رو از کجا میشه تهیه کرد؟ تویه ایران هم پخش شده؟
    ممنون

  • ممنون آقای قهرمانی. خوشحالم که هنوز بعضی سایت های با اعتبار وجود دارد.
    ای کاش برای این آلبوم خرید پستی در نظر گرفته می شد.

  • با سلام
    قسمتهایی از آلبوم زیباتون رو گوش دادم واقعا قطعات دلنشین هستن. جناب بهرامی آیا امکان دسترسی به نت های این قطعات وجود داره؟ من پیانو میزنم و خیلی از آثار شما خوشم اومد. می خواستم اگر امکان داره نت ها رو هم داشته باشم یا حداقل ۲ تا از آهنگ هاتونو نتشو بتونم تهیه کنم.
    با سپاس فراوان.

بیشتر بحث شده است