موسیقی آفریقای جنوبی (۱)

موسیقی آفریقای جنوبی

موسیقی آفریقای جنوبی، از اوایل دوره مستعمرگی این کشور، از ترکیب ایده ها و فرم های محلی با ایده ها و فرم هایی که از کشورهای دیگر به این کشور منتقل شدند، شکل گرفته است که باعث شده رنگ و بویی به خود بگیرد که خاص آفریقای جنوبی است.

آغاز

در دوره استعمارگری هلند بر آفریقای جنوبی، از قرن هفدهم میلادی به بعد، مردم و برده های آفریقای جنوبی که از شرق به این کشور وارد می شدند سازها و ایده های موسیقی غربی را نیز با خود به همراه می آوردند. به عنوان مثال، قبیله خوی-خوی (Khoi-Khoi)، رامکیه (ramkie) که گیتاری است با سه یا چهار زه را پیشرفته تر ساخت و از آن برای تلفیق آهنگهای خوی و فولکلور غربی استفاده نمود. آنها همچنین از مموخورنگ (mamokhorong) که ویولونی است بومی و تک زهی، در ساختن آهنگ های خود و در برنامه های رقص مرکز مستعمره، یعنی کیپ تاون، استفاده می کردند.

موسیقی غربی توسط ارکسترهای بردگان و نوازندگانی که با نژادهای مختلف به این سرزمین سفر می کردند، در برنامه های رقص و جشن های دیگر، اجرا می شد. در واقع، این سنت تا دوره تسلط انگلیس بر این کشور، از سال ۱۸۰۶ به بعد، همچنان پا بر جا بود.

باند های موسیقی رنگین پوستان از اوایل دهه بیست قرن نوزدهم به اجراهای خیابانی در شهر کیپ تاون پرداختند. این سنت با آغاز اجراهای موزیسین های سیار در دهه ۸۰ قرن نوزده، اهمیت بیشتری یافت و تا امروز نیز در قالب کارناوال های موزیسین ها در جشن سال نو ادامه یافته است.

مبلغان مذهبی و گروه های کر

نفوذ مبلغان مذهبی به داخل کشور در قرن های متوالی تأثیر فراوانی بر سبک های موسیقی آفریقای جنوبی داشته است. در اوایل قرن نوزدهم، آهنگ سازانی مانند جان ناکس (John Knox Bokwe) به ساختن سرودهایی پرداختند که بر اساس الگوهای هارمونی خوسا (Xhosa) شکل گرفته بود.
در سال ۱۸۹۷، اینوخ سونتونگا (Enoch Sontonga) که هنوز معلم بود، سرود «خداوند آفریقا را حفظ کند» (Nkosi Sikelel’ iAfrika) را ساخت که بعدها سرود جنبش آزادی شد و پس از سال ۱۹۹۴ این سرود به بخشی از سرود ملی آفریقای جنوبی دموکراتیک تبدیل شد.

بشنوید قسمتی از سرود «خداوند آفریقا را حفظ کند» برای کر آکاپلا

تأثیر موسیقی مبلغان و سرودهای مذهبی آمریکایی جنبش گاسپل (gospel movement) را به گونه ای تغذیه و تشویق کردند که هنوز هم قوی و پا بر جاست. این جنبش که از سنت های ادیان بومی مانند کلیسای مسیحی صـهیونیست (Zion Christian Church) بهره می گیرد، پیشگامانی دارد که سبک های آنان گستره ای از صدای خوانندگان گاسپل را رقم زده است که از سنتی تا خوانندگان گاسپل پاپ کنونی مانند ربکا ملوپ (Rebecca Malope) و لاندی تیامارا (Lundi Tyamara) را در بر می گیرد. ژانر گاسپل، با فرم های گوناگون، یکی از پر فروش ترین ژانرهای موسیقی آفریقای جنوبی است که هنرمندان آن مرتبا به رتبه فروش گلد و تیتانیوم می رسند.

تأکید مبلغان بر گروه های کر و ترکیب آن با موسیقی وکال سنتی آفریقای جنوبی و عناصر دیگر، همچنین باعث پیدایش نوعی از آکاپلا (خواندن بدون آلات موسیقی) شد که در اصل ترکیبی بود از سرودهای مذهبی غربی و هارمونی های بومی آفریقای جنوبی. این سنت در قدیمی ترین موسیقی سنتی آفریقای جنوبی، یعنی ایسیکاتامیا (isicathamiya)، مورد استفاده قرار می گیرد که از هنرمندان برجسته و شناخته شده آن می توان به لیدی اسمیت بلک مامبازو (Ladysmith Black Mambazo) اشاره کرد.

سازهای آفریقایی مانند “کمان دهنی” (mouth bow) و بعدها اومبیرا (mbira) از زیمبابوه و درامز و زیلوفون (xylophones) از موزامبیک کم کم جایگاهی در سنت های موسیقی آفریقای جنوبی یافتند. حتی بعدها، سازهای غربی مانند کنسرتینا و گیتار وارد سبک های موسیقی بومی شدند و به عنوان مثال در موسیقی ماسخند (maskhand) قبیله زولو (Zulu) مورد استفاده قرار گرفتند.

افزایش طبقه کارگر شهری سیاهپوست و انتقال تعداد زیادی از کارگران سیاهپوست به معدن ها در آغاز قرن بیستم باعث شد که موسیقی فولکلور سنتی مناطق مختلف با یکدیگر تلاقی نمایند و بر یکدیگر تأثیر بگذارند.