گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نگاهی به یک دهه فعالیت مجید یحیی نژاد

بیشتر از ده سال پیش بود که در فضای مجازی کلوب های یاهو با نام مجید یحیی نژاد آشنا شدم؛ آن زمان او نوازنده ای تازه کار ولی پیگیر و فعال در زمینه پژوهشی عود بود. در آن زمان بیش از دو یا سه نوازنده در محیط گروه های یاهو، به صورت جدی نوازندگی نمی کردند. او در روز اول مرداد سال ۱۳۸۱ گروهی به نام “بربط” تاسیس کرد و نتیجه پژوهشها و گرد آوری های خود را در زمینه عود نوازی ایران و جهان در آن فضا ارائه داد.

فایلهای صوتی و تصویری در گروه بربط، نشان دهنده نوع نگاه متفاوت و خاص یحیی نژاد در زمینه عود بود. در این گروه بدون تعصب به نوع نوازندگی خاصی از عود، به شکل کلاسیک و جهان شمول به این ساز نگاه می شد و همه ملیتهای عود نواز می توانستند، در این محیط جایی داشته باشند.

یحیی نژاد، فعالانه این گروه را به روز می کرد و فایلهایی از عود نوازان برجسته دنیا را در دسترس علاقمندان قرار می داد و از اطلاعاتی که در مورد این نوازندگان داشت، علاقمندان را بی نصیب نمی گذاشت.

در اوایل کار، به خاطر وجود جو متعصب و سنتگرا، معرفی عود نوازان غیر ایرانی در جامعه کوچک عود نوازی ایران، یک تابو بود و مخصوصا عرب ستیزی بهانه ای شده بود برای سرپوش گذاشتن روی نقایص تکنیکی بسیاری از عود نوازان ایرانی. از طرفی دیگر، دو یا سه نوازنده ایرانی نیز بودند که در میان رپرتوار اجرایی شان، قطعاتی غیر ایرانی نیز داشتند و گاهی در زمینه تفاوت تکنیک عود نوازی ایرانیان و اعراب، انتقاداتی مطرح می کردند که در محدوده همان کلاس و شاگردان می ماند.

خوشبختانه با گسترش فعالیت یحیی نژاد و گسترش اعضای گروهش (در سایت یاهو) و نفوذ منطق این نوع نگاه به جامعه عود نواز جوان، این جو شکسته شد و امروز می بینیم که نگاه علمی و بدون تعصب نوازندگان جوان عود در ایران، باعث ارتقای سطح تکنیکی نوازندگان شده است؛ در این میان خصوصیات اخلاقی خاص یحیی نژاد، بی تاثیر نبوده است.

اصولاً مجید یحیی نژاد مردیست مؤدب و محجوب؛ با وجود صراحت رای و گفتار، هیچگاه عملکرد رادیکالی نداشته است. با تمام استادان عود ارتباط برقرار کرده و با وجود زاویه هایی که در نگاهش با بسیاری از استادان داشته، همواره برخوردی سرشار از خضوع و احترام با آنها داشته است.

از هر استادی که احساس کرده نیاز به آموختن از او دارد درس گرفته و دانش موسیقی و رپرتوار نوازندگی اش را ارتقا داده است؛ به همین جهت است که در میان استادان او غیر از: محمد فیروزی، حسین بهروزی نیا، سعید نایب محمدی و مجید ناظم پور به نامهایی همچون کیوان میرهادی و سامان ضرابی هم برخورد می کنیم.

فعالیت های مجید یحیی نژاد در گروه خورشید به سرپرستی مجید درخشانی و همکاری اش با ارکستر کامراتا به رهبری کیوان میرهادی، نه تنها انگیزه او را برای فعالیت های پژوهشی کم نکرد بلکه باعث شد با ارتباطات جدیدی که پیدا کرده بود، به تکمیل پروژه اصلی خود بپردازد.



مجید یحیی نژاد در حال تمرین برای کنسرت با ارکستر کامراتا به رهبری کیوان میرهادی

این پروژه، ساخت یک سایت جامع در زمینه عود نوازی ایران بود که نه تنها باعث جمع آوری و نمایش سمپل هایی از آثار عود نوازان ایرانی می شد بلکه به آشنایی عود نوازان ایران با نوازندگان غیر ایرانی نیز کمک می کرد.

گاهی پیدا کردن یک اثر از یک عود نواز نسل اول، ده ها روز دوندگی را به دنبال داشت ولی نهایتا بعد از حدود ده سال تلاش، این سایت به سطحی از اطلاعات رسید که هفته گذشته، آغاز به کار کرد.

شاید تاثیر گذاری مجید یحیی نژاد بر عود نوازی ایران، به قدری آرام و نامحسوس بوده است که امروز، یک نوازنده نوجوان عود، نتواند باور کند که شکسته شدن سدی که باعث رکود چند ده ساله تکنیک عود نوازی در ایران بود، با همت همین نوازنده جوان انجام شده است و انتشار این مطلب هم در واقع بدین منظور است که تلاشهای چنین افرادی در غبار روزمرگی ها فراموش نشود.

سایت “عود ایران” که با تلاش و پیگیری یحیی نژاد بوجود آمده، خط اتصالی است که تلاش های استادان این ساز را از دیروز تا امروز، به هم پیوند می دهد. مطمئنا اگر تلاش های این نوازنده و پژوهشگر جوان نبود، ساز عود (که هنوز هم تا رسیدن به استانداردهای سازی فاصله دارد) در وضعیت فعلی هم قرار نداشت و مانند گذشته هر استادی در محدوده بسته کلاس خود و دانسته های خود، شاگردی همچون خودش تولید می کرد و تعاملی میان سبکها بوجود نمی آمد.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

دیدگاه ها ۶

  • با سلام خدمت شما عزیزان
    آقای مجید یحیی نژاد برای من یک معجره است من او را بسیار دوست دارم و همیشه به او افتخار می کنم او بسیار انسانی مهربان با ادب و بسیار دلسوز است از خوبی های او نمی توانم بگویم چون بقدری در زندگی به من کمک کرده و من را یاری کرده که فقط می توانم بگم متشکرم
    امیدوارم همیشه شاد و سلامت در کنار همسر مهربان و دوست داشتنی اش باشد

  • وقتی من با مجید یححی نژاد آشنا شدم او بیش از ۱۷ سال نداشت. از طریق وب با هم آشنا شدیم- قرار گذاشتیم و کمک کرد برایم ساز عود خرید.مجید را در آن موقع من بسیار جلو تر از سنش و سالش دیدم. جوانی مودب- پرکار و محجوب. برایش آرزوی موفقیت روز افزون را دارم.

  • خیلی ممنون از آقای پور قناد و بیشتر ممنون از آقای یحیی نژاد برای زحماتشان . من تازه دیدم که سایت به روز شده. حقیقتا در این ده سال کار بزرگ و ماندگاری انجام شده.

  • یادم میاد حدودای سال ۸۳ یا ۸۴ بود که تشنه ی گوش دادن نمونه های صوتی مربوط به عود بودم .
    اما در شیراز حتی مضراب عود هم گیر نمیومد
    خلاصه در همین گشتن ها و گشتن ها تو اینترنت با آقای یحیی نژاد آشنا شدم
    در جا یه بسته پستی از تهران به دستم رسید که توش یه کارت پستال بود و . . .
    مجموعه ای از چندین فایل که به کوشش خودشون جمع آوری شد
    هنوز که هنوزه مدیون و ممنونشونم
    برایشان آرزوی سلامتی و تندرستی دارم

  • اقای استاد ناظم پور به حقیقت که در ترویج و تعلیم عود و بربط جای خسته نباشید و طول عمر پربرکت را امیدوارم

بیشتر بحث شده است