جواهری: در ایران مشکل پارت دزدی داریم

به نظر شما انتشار این پارتیتورها چه تاثیری داره در جامعه موسیقی کشور و گروه هایی که کار می کنند؟ و فکر نمی کنید با یک شاخه موسیقی که بداهه نوازی باشه مخالف هست؟

خوب مسلما” در این زمان که ما داریم کار می کنیم نمیشه همه چیز را با دید سنتگرایانه نگاه کرد، خوب خیلی از چیزها را مثلا” تئوری موسیقی و مسائل متودیک، با پیشرفت علم به هر

فرهنگی وارد می شه و این نگارش نت موسیقی هم مسلما” اگر بخواهیم ما ازش استفاده بهینه کنیم می تونیم در راستای فرهنگ خودمون استفاده کنیم و اینطور نیست که چون نت مال

اروپاییها بوده اگر ما بیاریم همه چیزمون اروپایی میشه، نه! شما این را بدونید که هر چقدر که موسیقی ما مکتوبتر باشه ماندگاریش بیشتره!

شما اگر نگاه کنید می بینید که از قرن ۱۱ آثار بسیاری از نت نویسی اون قرن مونده! و اگر ما صحبت از آدام د لاهال Adam de la Hale، فلیپ دومیتری، گیوم

دوماشو، گویدو آرتسو می کنیم، می دونیم کارهاشون مکتوب هست و شما می تونین تجسم کنید که موسیقی دوره رونسانس چی بوده! ولی ما الان از موسیقی زمان خسروپرویز از باربد،

نکیسا، بامشاد و رامتین هیچ ذهنیتی نداریم؛ جز یکسری دستنوشته ها و چند شعر رودکی یا دیگر شاعران اون دوره ما فقط یکسری داستان و تخیلات و افسانه داریم و یا تصاویر آنها را

بصورت سنگنبشته و حجاری یا مثلا” آثار باستانی روی کوزه سفالی یا مسی داریم (که می فهمیم) مثلا ارکسترها این شکلی بودند؛ چیز نوشته شده ای نداریم از موسیقی اونها ولی موسیقی

دوره رونسانس یا قرون وسطا یا حتی قبل از اون را و می تونید مطالعه کنید و حتی اجرا هم می کنند با همون سازها گروههایی که براساس موسیقی اون دوره دارن کار می کنند!

دیدید حتی در ایران، که مثلا” در جشنواره فجر گروه هایی میان کار می کنند و موسیقی بسیار زیبای قرون وسطا را اجرا می کنند با همون سازها ابتدایی و نسبت به امروز مقدماتی … بنابر این ما هرچی آثار مکتوب شده داشته باشیم و هرچقدر روی این زمینه کار کنیم، بچه هام منابع بیشتری برای کار کردن دارن و خیلی طبیعی هست. ما اگر حتی الان کارهای خیلی ساده موسیقی ایران را بصورت جمعی داسته باشیم در تمام مراکز آموزشی، دانشگاهها، هنرستانها، آموزشگاه ها واحدهایی بوجود بیاد که ما قبل از اون که نوازنده کار گروهی بکنه فرهنگ کار گروهی را بهش آموزش بدیم.

ما الان خیلی از نوازندگان حرفه ای را داریم که با فرهنگ کار گروهی آشنا نیستند! یعنی نمی تونن دور هم جمع بشن و کارکنن؛ حالا اینرا شما از لحاظ
ضعف نوازندگی و تکنوازیشون در گروه بگذارید یا بی نظمیشون! اینها اصلا” سر تمرین نمی تونن بیان منظم کار کنن… یکی از ویژگیهایی که ارکستر آقای پایور داشت، نظم بیش
از حد ایشون بود، هنوز نوازندگانی که از اون دوره موندن، در نظم سرامد تمام نوازنده ها هستند، آقای ظریف، آقای دلنوازی، آقای ناهید … آن تایم و دقیق هستند در تمرین کردن و اومدن

سر تمرین؛ شما همین سیستم را مقایسه کنید با سیستم هایی که بعدا” بوجود اومده! اکثر نوازندگان هنوز در اومدن سر تمرین بی نظم هستند، مشکل بعدیی که داریم پارت دزدی هست!

شما یک پارتی برای نوازنده می نویسید همه چیز را می زنه بجز چیزی که خودتون می خواهید! متاسفانه اکثر بچه های ما نمی توانند یک پارت فرعی را در ذهنشون

مجسم کنند یا بشنوند! بعد میان رو سن برای اجرا چون تمرین کافی هم نداره مجبوره ملودی را بصورت منوفن اجرا کنه! بنابراین ما در اجراهامون یک چیزی حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد

افت کیفیت اجرا داریم بخاطر همین ضعف نوازندگی… حتی سر تمرین بعضی از نوازندگان هستند که خیلی دقیق پارت را می زنند ولی روی صحنه که میاد حتی اگر نت را جلوش بگذاره

نمی تونه بزنه و گم می کنه! و مجبور می شه پارت اصلی را بزنه… این چیزهایی بوده که ما در این سالها زیاد تجربه کردیم.

نمونش اجرای زنده خود آقای علیزاده ببینید، چقدر نوازندگان در کنسرت “شورانگیز″ پارت دزدی می کنند! شما موقعی متوجه می شید که نوارش را گوش بدید، اونجا چون

خود آقای علیزاده نظارت روی ضبط دارن تک تک نوازندگان دارن پارتهاشون را دقیق میزنند، ولی مثلا” میشه “نوروز ۶۲ ” عین نوارش روی صحنه بیاد؟ مطمئن باشید … مگر اینکه

نوازنده عشق داشته باشه و با علاقه خاص کار کنه دقیقا” بمتار پارت خودش را بزنه عود پارت خودش را بزنه و تنبک جاهایی که میاد همینطور… ما اجراهای زندمون خیلی افت کیفیت

داره مخصوصا” تغییراتی که نوازنده ایرانی روی سن بوجود میاره! این دیگه شده طبیعت موسیقی ما! حالا اگر شما چهارفصل ویوالدی را در هرجای دنیا گوش کنید، نوازنده مثلا” ویلنسل
تکلیفش روشن هست و نمی تونه یکجایی ماس مالی کنه کار ساز دیگری را بزنه!

ما این مشکلات را در موسیقی ایرانی داریم. من حداقل امیدوارم بچه های هم نسل ما بیان و واقعا” کارهایی را بوجود بیارن، مثلا” من یک کار شنیدم از آقای محمدرضا فیاض، که کار

بسیار قویی بود و بسیار خوشحال شدم، بچه های گروه “آفتاب” عالی اجرا کرده بودند به نام “درگذر” که دوتا مجموعه بیست و سه چهار دقیقه ای است که یکیش در شور و بیات ترک و

نوا هست و پشتش شوشتری هست… خوب این کار باید منتشر بشه و بیاد بیرون برای بچه ها کار بسیار منسجم و قویی هستش، یا مثلا” “بامداد” کار آقای حمید متبسم که البته پارتیتورش

دست آقای ارشد تهماسبی هست و بچه ها باید این پارتیتور را بگیرند و کامپیوتری کنن، من نتونستنم بگیرم ازشون!

چرا؟

قسمتی از مصاحبه

“بوی نوروز” چی؟
اون را نمی دونم! ولی “بامداد” کار بسیار ارزشمندی هست که اونها جزو موسیقی ملی ما محسوب میشه و واقعا” کارهای بسیار ارزشمندی هست. که

برای سازهای ایرانی و ارکستر جمعی ایرانی خوب کار با ارزشی هست و هر چه بیشتر این کارها بیرون باشه بچه های ما، منابع بیشتری خواهند داشت برای کار کردن؛ یا مثلا” آقای

محمدعلی کیانی نژاد کارهای خوب زیادی دارن مثلا” یک کار دارن به نام “شب” که در خارج منتشر کردن و فکر می کنم با آواز خانم زویا که کار بسیار ارزشمندی هست با تنظیم بسیار

پیچیده و خوب! اینها درسی هست برای بچه ها،خوب حالا آقای کیانی نژاد فرصت یا امکاناتی برای چاپ ندارن، بچه ها باید کمک کنند و این کار را منتشر کنند و اصلا” آقای کیانی نژاد

کم کارهای خوب برای ارکستر ندارند …

کاری برای ارکستر(غربی) و نی هم دارند …

اون را من نشنیدم ولی کارهای موسیقی با ارکستر ایرانیشون خیلی خوبه مثلا” یک کار دشتی دارن که روی تم دو ضربی دشتی از آقای غلامحسین بیگجه خانی هست، کار بسیار خوبیه و
باید منتشر شه و بچه ها در هنرستان بزنن.