گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk


حتما” شنیده اید که بعد از اجرای موسیقی توسط برخی خوانندگان یا نوازندگان ساز، عده ای صحبت از خارج خواندن یا نواختن خواننده یا نوازنده می کنند، می خواهیم صحبت کوتاهی

راجع به این موضوع داشته باشیم و کمی آنرا بررسی و تحلیل کنیم.

ابتدا یک تعریف ساده، بصورت عام رسم بر این است که داخل خواندن یا نواختن را معادل با استفاده از نت های گام

(key) و خارج خواندن یا نواختن را استفاده از نت های تغییر یافته – منظور تغییر کرماتیک – در گام می دانند. اما حقیقتا” این یک تعریف ساده و اولیه است و اگر بخواهیم همواره آنرا

رعایت کنیم موسیقی خشک و یکنواختی را خواهیم داشت.

برعکس به عقیده بسیاری از موسیقیدانها استفاده از نتهای خارج، ابعاد جدیدی را به روی خوانندگی یا نوازندگی سولو (Solo) می افزاید. چرا سولو؟ برای آنکه اگر قرار باشد همه افراد

گروه به دلخواه خارج از گام نوازندگی کنند به احتمال زیاد، نتیجه حاصله غیر قابل پیش بینی خواهد شد، بنابراین از این به بعد صحبت را محدود به یک ساز یا یک خواننده می کنیم
که وظیفه سولو را بعهده دارد.

وقتی که شما در بازه بزرگ زمانی تعداد کمی نت خارج استفاده کنید مثلا” در طول چهار میزان تنها یک نت خارج استفاده کنید حسی که در شنونده القاء می کنید بیشتر شبیه اشتباه می

باشد. مثلا” استفاده از تک نت Db در گام دو ماژور، اما برعکس استفاده از یک گروه نت های معنی دار که خارج گام هستند می تواند موسیقی شما را بسیار دلچسب و حرفه ای جلوه

دهد. هنگامی که می خواهید از نت های خارج استفاده کنید این موارد باید مد نظر قرار گیرد :

اول :
این نت ها چقدر از گام موسیقی فاصله دارند، بعبارتی چقدر دور هستند. هرچقدر دورتر باشند ممکن است که اثر بدتری روی شنونده بگذارند.

دوم : نت های خارجی را که بکار میبرید چه ارتباطی با یکدیگر دارند. بعنوان مثال فاصله های افزوده – مثلا” #G در گام دو ماژور – بخصوص اگر باز

شده باشند می توانند بد صدا باشند.

سوم : وضعیت موسیقی قبل و بعد از نت های خارج نیز کاملا” در ایجاد حس خوب یا بد در موسیقی موثر می باشد. استفاده از پلی آکوردها – حتی مثلا”

استفاده همزمان آکورد دو ماژور و Eb ماژور – یا تعویض سریع گام اگر درست انجام نشود می تواند بسیار بد صدا باشد.

لزومی به آوانگارد بودن نیست می توانیم در هر سبکی از موسیقی از نت های خارج استفاده کنیم،
در ارتباط با همین مسائل بسیاری از تصورات غلط و واقعیت هایی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره میکنیم:

نت های خارج باید بصورت اتفاقی انتخاب شوند.

در حالی که اینگونه نیست روشهای حساب شده متفاوتی برای اجرای نت های خارج از گام وجود دارد که باید آنها را شناخت و استفاده کرد.

یک نت یا داخل گام هست یا خارج.

داخل یا خارج گام بودن یک نت صفر و یک فازی نیست، درجه دارد و شما می توانید از داخل ترین قسمت به خارج ترین قسمت حرکت کنید و برگردید بدون آنکه به

شنونده احساس بدی را القا کنید.

شما تنها اگر آوانگارد (avant-garde) باشید باید از نتهای خارج استفاده کنید.


اصلا” اینگونه نیست و لزومی به آوانگارد بودن نیست می توانیم در هر سبک موسیقی از نت های خارج استفاده کنیم، البته با توجه به توانایی ها و شناخت ما از
موسیقی.

استفاده از نت های خارج یعنی انتخاب نت های غلط و اشتباه.

شما می توانید از نت های خارج استفاده کنید و با توجه به اهمیت سایر
المانها مانند ریتم، ملودی، نوانس و … نتیجه مطلوب از این استفاده بگیرید.

کاوه رهنما

کاوه رهنما

متولد ۱۳۴۶ تهران
لیسانس الکترونیک
نوازنده پیانو، پژوهشگر موسیقی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است