گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

کنترباس (۲)

نوازنده کنترباس ممکن است در حالتهای ایستاده یا نشسته ساز را در دست گرفته اقدام به نواختن نماید.

چه در حالت ایستاده و چه در حالت نشسته معمول بر این است که نوازنده ساز از پای چپ خود – معمولآ قسمت زانو – بعنوان تکیه گاه و حامی نگهداری ساز استفاده می کند به همین دلیل ساز بدون آنکه خیلی به دست چپ نیاز باشد می تواند تعادل خود را حفظ کند و نوازنده می تواند با خیال راحت از دست چپ برای حرکت عمودی روی گریف و گرفتن نت استفاده کند.

هنگامی که نوازنده در حالت ایستاده این ساز را اجرا می کند ارتفاع معمولآ به گونه ای تنظیم می شود که دست راست او به راحتی به خرک دسترسی داشته باشد، در این حالت او می تواند با انگشت یا آرشه ساز ای که در دست چپ دارد، ساز اجرا داشته باشد.

در حالت ایستاده معمولآ از صندلی هایی با ارتفاع بلند استفاده می شود بطوری که پای چپ نوازنده روی میله عمودی موجود در صندلی (پله) قرار میگیرد و پای راست او روی زمین، حالتی شبیه به نوازنده ویولن سل.

وضعیت نشسته بیشتر برای ارکسترهای بزرگ و سمفونیک کاربرد دارد در حالی که در سبکهایی که نیاز به نواختن بصورت سولو دارند، عمومآ نوازنده ترجیح می دهد حالت ایستاده داشته باشد چرا که در این حالت تسلط بیشتری بر ساز دارد.

کاربردهای کلاسیک
کنتر باس در موسیقی کلاسیک بیشتر برای نگهداری بخش باس مسئولیت اجراهای ساده و ممتدی را بعهده می گیرد و بندرت ممکن است یک نوازنده باس بخواهد در قطعه حالت سولو به خود بگیرد.

دومینیکو دراگونتی (Domenico Dragonetti) نوازنده باس ایتالیایی (۱۷۶۳ – ۱۸۴۶) که از دوستان صمیمی بتهون بود شاید جز اولین نوازندگانی بود که از این ساز برای کاربر سولو استفاده کرد و بتهوون به همراهی او کارهایی (مانند سونات) برای پیانو و Cello تهیه کردد. بتهون به نوازندگی دراگونتی بسیار علاقه داشت و او بسیاری از کارهای بتهوون را با ویلن سل بصورت سولو اجرا می کرد.

اما اگر بخواهیم از یکی از بزرگترین نوازندگان دوبل باس کلاسیک نام ببریم بدون شک باید از جیووانی بوتسینی (Giovanni Bottesini) نوازنده مشهور ایتالیایی (۱۸۲۱-۱۸۸۹) نام ببریم. او که نزد بسیاری از منتقدین موسیقی به پاگانینی کنترباس مشهور است قطعات بسیار زیبایی را از جمله چندین کنسرتو برای این ساز نوشته است. زیبایی کارهای او به قدری است که به هیچوجه نمی توان آنها را با سایر کارهای سولو برای این ساز مقایسه کرد.

حتی با قطعه ای بنام “با این دست زیبا” (By This Beautiful Hand) از موتزارت نیز قابل رقابت با کارهای بوتسینی نیست.

شواهد تاریخی نشان می دهد که هایدن نیز کنسرتوای برای دوبل باس دارد که متاسفانه بنا به دلایل نامشخصی گم شده است. هایدن این قطعه را برای جورج شوندا (Georg Schwenda) نوازنده ماهر دوبل باس معاصر خود تهیه کرده است.

روسینی (Gioacchino Rossini 1792 – 1868) از دیگر آهنگسازان ایتالیایی است که دوئت های زیبایی برای دوبل باس تهیه کرده است.

قطعه بسیار مشهور Trout Quintet از شوبرت که بصورت پیانو کوئنتت (Piano Quintet پیانو + چهار ساز دیگر) تهیه شده است نیز در نوع خود قابل تحسین است چرا که سبک سنتی کوئینتت های پیانو را شکسته و از دوبل باس در آن استفاده شده است.


audio.gif
Saint Saens – The Elephant

یکی از مشهورترین قطعاتی که برای دوبل باس در دوران کلاسیک تهیه شده است قطعه “فیل” (The Elephant) از مجموعه “کارناول حیوانات” اثر آهنگساز فرانسوی Charles Camille Saint-Saëns باشد.

earlybass.com, wikipedia.org , doublebassguide.com
کاوه رهنما

کاوه رهنما

متولد ۱۳۴۶ تهران
لیسانس الکترونیک
نوازنده پیانو، پژوهشگر موسیقی

دیدگاه ها ۵

  • مرسی از زحماتی که می کشید، لطفآ راجع به سینتی سایزهای دیجیتالی هم بنویسید، می دونید که در آفریدن موسیقی معاصر تا چه حد مهم هستند.

  • یکی از کاربردهای اخیر این ساز در موسیقی جز و بلوزه. به خصوص خیلی حیفه که از Willie Dixon که یکی از بزرگترین نوازنده های این ساز در سبک بلوز هست نام برده نشه، هرچند که اینجا بیشتر بحث کاربردهای این ساز در موسیقی کلاسیک مطرحه. البته در سبکهای جز و بلوز، این ساز رو بدون آرشه و با ضربه انگشت می نوازن.

  • inja do halat baraye navakhtane saz goftid,ama halate istadei ke tozih dadid hamoon halate neshaste hastesh,az sandalie boland estefade mishe ke hodoode 60-70cm ertefa dare,halate istade hamoon halati hast ke dar navazandegie moosighie jazz navazandegan e in sabk az oon estefade mikonan va kamelan be soorate istade saz ro migiran va az sandali estefade nemishe.

بیشتر بحث شده است