کریستوف پندرسکی

بیوگرافی:
هنگام اشغال لهستان توسط نازی ها و کشتار یهودیان، پندرسکی (۱۹۳۳-) پسرکی خردسال بود. او گرچه خود در معرض تهدید نازی ها نبوده است اما با قربانیان احساس همدردی بسیار می کند و چنین می نویسد: «بی تردید این جنایت عظیم جنگی از آن زمان در ذهن ناخودآگاهم ماندگار شده، زمانی که به عنوان یک کودک شاهد ویرانی محله یهودیان شهر کوچک زادگاهم، دبیکا بودم.»

کریستوف پندرسکی (Krzysztof Penderecki) پس از تحص%Bرانی محله یهودیان شهر کوچک زادگاهم، دبیکا بودم.»

کریستوف پندرسکی (Krzysztof Penderecki) پس از تحصیلات مدرسه در “Krakau”، ابتدا دانشجوی دانشکده هنر و فلسفه شد. برای پندرسکی در سن ۲۱ سالگی، موسیقی به شکل شیوه ای براای سبک موسیقایی:
• بهره گیری از عناصر موسیقی فولکلوریک لهستان
• تاثیر پذیری از سبک های سده های میانه و سایر سبک های اولیه
• تاثیر پذیری از سبک اکسپرسیونیسم
• تاثیر پذیری از شیوه پولیفونی قدیم
• افزودن بر وسعت صوتی سازهای سنتی موسیقی
• بکارگیری ربع پرده ها و سایر پرده های غیر سنتی
• بهره گیری از خوشه های صوتی و گلیساندو
• ایجاد اصوات سروصدا گونه از راه ضربه زدن بر بدنه ساز
و کشیدن آرشه بر دنباله سیم گیر
• بهره گیری از جلوه های سروصدا گونه و کوبشی
• بهره گیری از همهمه ها، خنده ها، فریادها و نجواهای گروه کر
• استفاده از اصوات غیر موسیقایی، (برای نمونه در اثر «Fluorescences» از
اره چوب بری و انگشتی های ماشین تحریر بهره می گیرد.)
• تجربه گرایی در زمینه های سورئالیسم، کلوستر و الکترو آکوستیک

برخی از آثار:
• کنسرتو ویولا
• کنسرتو فلوت
• کنسرتو ویولنسل
• ۷ سمفونی
• کاپریچیو برای ویولن و ارکستر
• پارتیتا برای گیتار الکتریکی، گیتار باس، کنترباس و ارکستر

رویدادها:
۱۹۵۹: برنده سه جایزه برتر مسابقه آهنگسازی ورشو
۱۹۶۰: ساخت «مرثیه برای قربانیان هیروشیما» برای ۵۲ ساز زهی
۱۹۶۶: ساخت پاسیون لوقا
۱۹۷۲: رئیس آکادمی کراکوف
۱۹۸۰: ساخت اثر کرال لاکریموزا «اشکریزان» برای نهضت همبستگی

دیگر فعالیت های پندرسکی در زمینه موسیقی علاوه بر آهنگسازی:
• رهبری ارکستر
• تدریس کمپوزیسیون در کنسرواتوار کراسووی
• اختراع یک سیستم نت نویسی جدید با علائمی تازه جهت تامین کردن مدت، زیروبمی و تکنیک های نوازندگی مورد نیاز خود

نگاهی به یکی از آثار پندرسکی به نام: «مرثیه برای قربانیان هیروشیما»:
مرثیه یا آواز سوگوارانه پندرسکی اثری کم و بیش تحمل ناپذیر و خشن است که در آن تجربه دوران کودکی اش در لهستان و همدردی اش نسبت به رنج های بشر را منعکس می سازد. اصوات آن برای خوشایند بودن پرداخته نشده اند.

پنجاه و دو ساز زهی شامل: ۲۴ ویولن، ۱۰ ویولا، ۱۰ ویولنسل و ۸ کنترباس، گستره متنوعی از اصوات سروصدا گونه را پدید می آورند که اغلب به نظر میرسد با روش های الکترونیک
ساخته شده اند. بسیاری از این اصوات در قالب خوشه های صوتی پدید می آیند.
در آغاز این اثر ۱۰ دقیقه ای، خوشه های فغان آمیز صوتی به وسیله ده گروه از سازها که با زیرترین اصوات (بدون زیر و بم معین) می نوازند، ساخته می شود.
در پایان قطعه، خوشه ای عظیم که صدایی همچون غرش موتور جت دارد، به وسیله تمام پنجاه و دو ساز زهی که با فاصله ربع پرده نسبت به یکدیگر می نوازند، به صدا در می آید. پندرسکی اغلب گلیساندو را برای حجیم یا فشرده ساختن خوشه های صوتی به کار می گیرد.

در این اثر هیچ حسی از ضرب وجود ندارد و زمان بندی روال های موسیقایی در آن بر حسب ثانیه در زیر پارتیتور مشخص شده است.

مرثیه شش بخش دارد. ویژگی بارز برخی از این بخش ها، صداهای ممتد و کشیده و ویژگی برخی دیگر، گستره متنوعی از هجوم های سریع کوبشی است. سیطره اصوات سروصدا گونه
بر موسیقی چنان است که نمود صداهایی با زیر و بم معین در آغاز بخش دو تاثیری بسیار تکان دهنده دارد. حس انسجام و یکپارچگی در این قطعه به واسطه شباهت کلی بخش های آغازین و پایانی و نیز حالت اوج گیرنده بخش چهار فراهم آمده است. به راستی که این اثر یکی از فاخرترین آثار موسیقی قرن بیستم است.

بشنوید اجرایی را از قطعه «مرثیه برای قربانیان هیروشیما»

منابع
درک و دریافت موسیقی
موسیقی هنر شنیدن
موسیقی کلاسیک در سده بیستم
فرهنگ بزرگ موسیقی
راهنمای جامع موسیقی کلاسیک