گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

سونات شماره یک باخ


سونات شماره یک ویولن، اثر یوهان سباستین باخ را می توان از درخشان ترین آثار تصنیف شده این فرم برای ویولن دانست. این سونات و چهار بخش آن، جزئی از مجموعه سه سونات و سه پارتیتای باخ برای ویولن است که همواره از آثار پر ارزش تکنوازی برای این ساز شناخته شده است و تشکیل دهنده قطعاتی مشتمل بر – سی و دو- تصنیف کوتاه و بلند است.

زیبایی بخش نخستین این اثر را، در ذات بی تصنع آن باید جست. آنجا که خاطری وارسته و آزاد اندیش، پرده از احساساتش بر می دارد. زیبایی آمیخته با وقار این موسیقی، نشان از بیان بدور از هیاهوی آن دارد.تصنیف این شاهکار چنان است که آنرا متعلق به تمامی زمانه ها ساخته و گویی این اثر رنگی از تمام دورانها را داراست.

بیان شاعرگونه و آرامش بخش نخستین بخش اثر که در قالبی روحانی سروده می گردد، در کوتاه زمانی به پایان می رسد و در انتهای مسیر رمزآلود خود، نقش رویایی خاطره انگیز را درذهن باقی می گذارد.

audio file
موومان اول از سونات شماره یک ویولون باخ با اجرای هایفتز

ترانه شادی دومین قسمت این اثر که در آغاز از دریچه ای دور و کوچک سروده می شود، با جست و خیز شادمان دوبل نت ها و آکوردها دنبال گشته و گسترش می یابد. این موسیقی که رفته رفته به شنونده نزدیک
می گردد، فرصت اندیشیدن به مسیرش را از او گرفته و در همراهی با خود، او را از سویی به سوی دیگر می کشاند.

تکرار و جابجایی استادانه تم این موسیقی، از میان بم ترین نت های ویولن تا درخشان ترین نت های زیر آن،
نشان از نبوغ شگرف مصنف در پروراندن کوچکترین اندیشه ها دارد، آنگاه که توالی بی وقفه دولا چنگ ها همچون پلی مستحکم، آرپژهای سه سیمه ویولن را که موسیقی را به اوج خود رسانده بودند در دل تم آغازین می اندازد .

audio file
موومان دوم از سونات شماره یک ویولون باخ با اجرای هایفتز

در سومین بخش اثر، دعوتی برای حضور در میهمانی برای شنونده فراهم می گردد که در آن،
میهمانان در هم آوازی با یکدیگر به سوال و جواب می پردازند و گاه این پرسش و پاسخ تا آنجا به
پیش می رود که گویی این دو همسان گشته و یک مفهوم را می یابند و این همه حاصل آوای سازی تنهاست.

audio file
موومان سوم از سونات شماره یک ویولون باخ با اجرای هایفتز

بخش نهایی این تصنیف که چون تندیسی خوش تراش رخ می نماید، بیانگر روش بکار رفته آهنگساز
در تصنیف قالب های شاد و چالاک آثار این دوره او است. روشی که در آفرینش قسمت های پرتحرک و
نشاط آور سایر سونات ها و پارتیتاهای ویولن نیز، توسط باخ بکار گرفته شده و بیش از هر چیز، نشان از نبوغ مصنف در حفظ چارچوبی برخاسته از نظم را دارد که کوشایی او در زمینه حفظ و تسلط این الگو بر کل موسیقی بخش پایانی، موید این امر است.

audio file
موومان چهارم از سونات شماره یک ویولون باخ با اجرای هایفتز

– دیدگاههای اجرایی:

دیدگاههای کلی موجود در رابطه با اجرای آثار این مجموعه باخ، باعث گشته تا امروزه شاهد اجراهای متفاوتی از این آثار باشیم.

اول، نوازندگانی که معتقد به اجرای این آثار توسط آرشه های مخصوصی هستند که شکل خمیده و ویژه این آرشه ها، امکان بیشتری را برای تحریر بهتر آکوردهای استفاده شده در این آثار را به نوازنده می دهند. ( مانند اجرای تلمانی از این قطعات)

با استفاده از این آرشه ها، دو فاز شدن و تاخیر صدایی در تحریر آکوردها از میان رفته ونت های آکورد به صورت یک مجموعه و بدون تاخیر شنیده می شوند که این مورد، نکته مثبت در بکارگیری این آرشه ها می باشد.

ضعف این آرشه ها نیز در دو مورد مشاهده می گردد، اول آنکه: این آرشه ها با توجه به مشخصات فنی
خود امکان اجرای موسیقی را در تمپوهای بالا، به نوازنده نمی دهد و دوم اینکه امکان اجرای باکیفیت
نت های پریده با این آرشه ها بوجود نمی آید.

دوم، نوازندگانی که با توجه به موارد ضعف این آرشه ها، از آرشه های تکامل یافته امروزی که
فرانسوا تورت بعنوان تعیین کننده مشخصات نهایی آن شناخته شده است، بهره می گیرند. لازم به یادآوری است که بیشتر اجراهای موجود نیز، در حال حاضر با استفاده از این آرشه ها صورت گرفته است.

علی نوربخش

علی نوربخش

متولد ۱۳۵۵ تهران
نوازنده و کارشناس آموزش ویولون
لیسانس مهندسی عمران

Date and place of birth 1977 Tehran
Violinist and Violin Instructor
B.Sc. Civil Engineering

دیدگاه ها ۳۹

  • سلام
    خیلی جالب بود.یک سوال! اطلاعاتی در مورد اینکه اون زمان شکل ویلون و آرشه اش چطوری بوده وجود داره؟ و آیا اون طرح ساز با توجه به تکنینکهای اون موقع برای اجرای صحیح این قطعات (از نظر مصنف) مناسب بوده؟

    مرسی

  • بله، اطلاعات در مورد شکل ویولن و آرشه در دوران های مختلف وجود داره و با مراجعه به کتابهای مختلف می تونید اونها رو ببینید.البته آرشه مورد استفاده تلمانی اندکی با آرشه های آن دوره تفاوت داره که در این رابطه بزودی مقاله ای درباره امیل تلمانی در سایت گذاشته خواهد شد.طرح ساز نیز دچار تغییر ساختاری و اساسی از زمان تصنیف این آثار نشده و از این بابت مشکلی بوجود نیامده است.

  • سلام من وب سایت شما رو در گوگل پیدا کردم بسیار خوشحال شدم از این که یک همچین سایتی را یافتم چون خود من موسیقی را کم نمی ددانم و عاشق بتهوون و موتسارت دبوسی و غیره ام به وبلاگ من سر بزنید و اگر خواستید بگویید به شما لینک دهم ممنون خداحافظ

  • salam, man taze ozwe iin site shodam wa az barnamehash ziad sar dar nemiaram. man khodam tu kare musighi nistam wali tu kare naghde filmam, iin ye kare daneshjuiie, bayad kasi ke dar morede musighi agahi dare behem komak kone chon dar naghde filmha musighie matn kheili moheme. khodetun mitunin komakam konin ya kasi ro behem moarefi konin? kheili mamnum misham, ba tashakore faravan, Aram.
    e-mail: heart_of_happiness@yahoo.com agaram lazem shod mitunam shomaram behetun bedam, bazam mamnun

  • نیمای عزیز،اونطوری که من تا به حال دیده ام متاسفانه بچه های سایت از خدمات رسانی به دوستان لغوه ای و زیاده خواه معذورند.

  • سلام
    امیدوارم هر جا که هستید خوش و خرم باشید
    غیر از هنر که تاج سر آفرینش است
    دوران هیچ سلطنتی جاودانه نیست
    مطالب مفید بودند
    از آشنایی شما دوست عزیز خوشحال می شم

  • سلام.ردپای روح پرتلاطم باخ رومیشه دربندبندنتهایش احساس کرد.ذهن متفکروروح پرآشوب این انسان وارسته وارزشمندهنوزازلابلای موتیفهای آثارش به چشمان بحتزده مانگاه میکنه…

  • سلام. با تشکر از شما بخاطر سایت مفیدتون. اگه میشه برا من نت اهنگ سیسیلیانا ی لsiciliana اثر باخ رو برام بزارید برای دانلود ممنون از شما

  • سلام
    خیلی عالی بود ولی من نتونستم کامل دانلود کنم از هر چهار موومان فقط چند ثانیه اولش دانلود شد خیلی دوست دارم همشو بنشوم
    میتونم خواهش کنم برام ایمیل کنید؟

  • با سلام. از شما به خاطر به اشتراک گذاشتن اجراهای Jascha Heifetz از سوناتای باخ متشکرم. ولی لطفا در صورت امکان اجراهای Nathan Milstein از این قطعات را هم در دسترس دوستان قرار دهید. چون به نظر برخی از منتقدان موسیقی ومحققین سوناتاها و پارتیتاهای باخ اجراهای میلشتاین جالب تر و هر مومان به روح رقص یا فرم مورد نظر آن قسمت نزدیک تر اجرا شده است. در هر صورت او از اولین ویولونیست های روسی قرن بیستم بود که به مطالعه و اجرای این آثار پرداخت. (البته اجراهای Leonid Kogan و Arthur Grumiaux هم بسیار قوی و قابل توجه هستند.)با تشکر.

  • این مطلب در ارتباط با سونات شماره یک نوشته شده نه در ارتباط برداشت و تفسیر نوازندگان مختلف از این اثر و هدف به اشتراک گذاری فایل صوتی و مقایسه فنی اجراها نبوده است.فایل صوتی هم از طرف سایت برای علاقه مندان قرار داده شده تا با موسیقی اثر اشنا گردند.به طبع بررسی فنی اجراهای مختلف مطلب و بحثی دیگر را می طلبد.

  • بخشی از مطلب را نیز که در ارتباط با مقایسه دیدگاههای اجرایی نوشته ام تنها اشاره به دو نوع دیدگاه کلی متفاوت در استفاده از ارشه ها دارد و نگاهی مقایسه ای به تفسیر نوازندگان ندارد تا از اصل مقاله دور نگردیم

  • در هنر به دنبال پاسخگویی به چراها و یا یافتن روابطی قابل درک و چهارچوب بندی شده برای خود نباشید و هنر و هنرمند را همانطور که هست بپذیرید.
    مجموعه عوامل توانهایی های تکنیکی و دیدگاههای شخصی باعث بروز تفسیر و روایت شخصی هنرمند از اثر می گردد که این مجموعه برداشتی است کاملا شخصی و بی نیاز از هر پاسخ به چرایی و اما تصویری از این برداشت که در ذهن مخاطب می نشیند ناشی از تمامی عوامل است و نه یک نکته خاص

بیشتر بحث شده است