کامیار صلواتی
بررسی محتوای سخنرانی بهمن رجبی در کرمانشاه
در روز بیستم مرداد ماه، برنامه ای در تالار غدیر شهر کرمانشاه برگزار شد که بهانه ی اصلی آن حضور بهمن رجبی، نوازنده ی شناخته شده ی تنبک در این شهر بود. رجبی به دعوت انجمن موسیقی به کرمانشاه آمده بود و علاوه بر ارائه ی برخی مطالب توسط وی، دو نوازی تنبک، دو نوازی سنتور و تنبک و همچنین گروه نوازی توسط گروهی از نوازندگان کرمانشاهی اجرا شد. آنجه در نوشته ی پیش رو مورد توجه قرار خواهد گرفت، سخنان بهمن رجبی است که در نیم ساعت اول برنامه ارائه شد.
به نظر می رسد که به دلیل سخنان و نحوه ی نامتعارف ارائه ی آنان توسط رجبی، تاکنون کمتر بحث جدی ای درباره ی این سخنان و جلسات برگرفته است و جدای از مدافعان همیشگی ادبیات و کردار وی، مخالفانش یا چندان وقعی به این سخنان نمی نهند و یا با ادبیاتی تند و غیر منطقی با این سخنان برخورد می کنند. با در نظر گرفتن این نکته که بهمن رجبی در سخنانش به طور مداوم اغلب به صورت مستقیم به اساتید شناخته ی شده ی موسیقی کلاسیک ایرانی می تازد، بسیاری از این این اظهارنظرهای تند با ادبیاتی «ورزشگاهی» در تلاش برای دفاع و رفع اتهام از اساتید مورد اشاره ی رجبی هستند.
نباید فراموش کرد که بخش عمده ای از مشکل را نیز باید برخاسته از نوع ارائه ی بهمن رجبی دانست که در اکثر اوقات دارای محتوا و ادبیاتی بی نظم، نامنسجم و آشفته است. با این حال، در نوشتار پیش تلاش خواهد شد که با تفکیک بخش های گوناگون محتوایی سخنرانی بهمن رجبی در جلسه یاد شده (که از برخی جهات تکرار جلسات دیگر بهمن رجبی بود)، به بحث درباره ی برخی از آنها پرداخته شود.
باید توجه داشت که آنچه در این نوشتار مطرح خواهد شد، به شیوه ی برخی بحث های دیگر پرداختن به شیوه ی هنری بهمن رجبی و یا دستاوردهای او نیست که بهترین گواه دستاوردهای او، دو نوازی تکنیکی و حساب شده ی دو تنبک نواز کرمانشاهی پس از سخنان اوست. این نوشتار، تنها معطوف به یک سخنرانی نیم ساعته است که ایشان در جلسه ای عمومی در تالار غدیر شهر کرمانشاه ارائه نموده اند و البته مشتی از خروار سخنرانی های ایشان در مکان ها و زمان های مختلف.
تغییر نظام تنبک نوازی
عنوان این برنامه، «سخن از تغییر نظام تنبک نوازی ایران از طریق کردار و گفتار و نوشتار و نه از طریق توجیه و تفسیر آن» بود که در روی پوسترها و بنرهای نصب شده در سالن آورده شده بود. به نظر می رسد که در برخی موارد، رجبی دارای ادبیات منحصر به خود است، برای مثال «بیمارستان» در نظر ایشان به معنای «زندان» است و در این مورد تا شاگردان و آشنایان وی در این مورد توضیحی ارائه ندهند، چیزی دستگیر مخاطب نخواهد شد! البته در این موارد معمولاَ تلاش می شود تا واژه ی جایگزین دارای نوعی نسبت با واژه ی اصلی (از لحاظ معنایی) باشد تا مخاطبان بتوانند متوجه این ارتباط میان دو واژه شوند.
با این حال، به نظر نمی رسد که «توجیه»، «تفسیر»، «کردار»، «گفتار» و «نوشتار» از این دست موارد باشند و وقتی در کنار عبارتی چون «تغییر نظام تنبک نوازی» قرار می گیرند، بعید است که دارای معنای خاص دیگری باشند.
همین ؟
با عرض سلام،
این بخش اول نوشته است و قسمت های بعد به تدریج روی سایت قرار خواهد گرفت.
سلام.اگر نقد جناب رجبی محترمانه بود مخاطب بیشتری داشت و میتوانست در موارد بسیاری راهگشا باشد.
با سلام خدمت آقای صلواتی .
بهتر نبود این سخنرانی رو که نقد میکنید اول برای خوانندگان پخش میکردید.