سحر شهاب
قطعه “خلق متحد هرگز مغلوب نخواهد شد” یا “The People United Will Never Be Defeated”، در سال ۱۹۷۵ توسط فردریک ژوسکی (خوانده می شود “Zhev-skee Frederic Rzewski”) آهنگساز آمریکایی، برای پیانو تنظیم شد. ژوسکی یک مجموعه از ۳۶ واریاسیون برای این ترانه مشهور شیلیایی با نام “El pueblo unido jamás será vencido” اثر سرجیو اورتگا (Sergio Ortega) آهنگساز و پیانیست شیلیایی (۲۰۰۳-۱۹۳۸) و گروه کویلاپایون (Quilapayún)، تنظیم کرد.
این ترانه که واریاسیونهای مذکور بر مبنای آن قرار دارند، یکی از چندین ترانه ایست که در طی سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۳، قبل از سرنگونی دولت سالوادور آلنده (Salvador Allende)، در “Unidad Popular” (اتحاد موقت احزاب سیاسی که در انتخابات سال ۱۹۷۰ شیلی، برای موفقیت آلنده دست به ائتلاف زدند) ساخته شد.
ژوسکی این واریاسیونها را در سپتامبر تا اکتبر ۱۹۷۵ ساخت و قصد او از این کار ستایشی از مبارزه مردم شیلی با رژیم تحمیلی جدید و سرکوبگر بود. البته این اثر حاوی اشاراتی به مبارزات چپ گرای دیگر در همان زمان و حرکتهای ماقبل آن هم بود که از جمله آنها میتوان به نقل قولهایی از ترانه سوسیالیستی سنتی ایتالیا به نام “Bandiera Rossa” (پرچم سرخ) و همچنین “ترانه اتحاد” (Solidarity Song) اثر برتولد برشت (Bertold Brecht) نویسنده، شاعر و کارگردان تئاتر آلمانی و هانس ایزلر (Hanns Eisler) آهنگساز اطریشی-آلمانی اشاره نمود.
این واریاسیونها در کل کوتاه هستند و با نیرویی قابل توجه به اوج میرسند. بسیاری از نوازندگان پیانو این قطعات را از نظر نیاز به تواناییهای تکنیکی برای اجرا، در شمار مشکل ترین آثار شناخته شده قرن بیستم میدانند. این ۳۶ واریاسیون، ۳۶ بند موسیقی را دنبال میکنند و در ۶ گروه شش تایی تنظیم شده اند.بنا به نظر کریستین ولف (Christian Wolff) (آهنگساز آمریکایی متولد ۱۹۳۴) در هر گروه، پنج قطعه اول نمایانگر پنج انگشت دست هستند و قطعه ششم، نماد یک مشت بسته است.
نوازنده پیانو علاوه بر اینکه باید از مهارت تکنیکی بالا و خلاقانه ای برخوردار باشد، باید بتواند سوت بزند، درب پیانو را به هم بکوبد و پس لرزه های یک حمله کوبنده را به عنوان ادامه نغمه های هارمونیک در آن نگه دارد. تمام اینها از جمله تکنیکهای پیشرفته ای هستند که در نوشتن موسیقی برای پیانو در قرن بیستم، مورد استفاده قرار گرفته اند. در اکثر قسمتهای این اثر، از زبان موسیقی رمانتیک قرن نوزده استفاده شده است که با رنگبندی پن دیاتونیک (pandiatonic)، ساختار مودال و حتا تکنیکهای زنجیره ای ترکیب شده است.
درست مانند واریاسیونهای گلدبرگ (Goldberg Variations) (مجموعه ای از واریاسیونهای کلیدهای پیانو که توسط یوهان سباستیان باخ برای تمرین سازهای کلاویه ای نوشته شده و یکی از مهمترین مثالهای واریاسیون در تاریخ موسیقی است.) در مجموعه ژوسکی نیز آخرین واریاسیون، بازگویی مستقیم تم اصلی است که قرار است پس از طی مسیر طولانی از میان واریاسیونها شنیده شود.
قسمتی از این اثر برای پیانو بشنوید
قسمتی از این اثر با تنظیم جز بشنوید
ژوسکی این اثر را به اورسولا اوپنز Ursula Oppens ( متولد ۱۹۴۴، پیانیست آمریکایی) تقدیم کرد که او آنرا به عنوان قطعه همراه با واریاسیونهای دیابلی (Diabelli Variations) (سی و سه واریاسیون برای پیانو اثر بتهوون که بر اساس یک والس از آنتون دیابلی (Anton Diabelli)، آهنگساز اتریشی، ساخته شده است.) به کار برد و در سال ۱۹۷۹ آنها را ضبط کرد. این صفحه از خانم اوپن به عنوان صفحه سال انتخاب شد و جایزه گرمی همان سال را دریافت نمود.
شرح اجرای این ۳۶ واریاسیون از این قرارند:
موضوع: “با اراده” With determination
واریاسیون ۱: ” درهم تنیده شدن: ظریف اما محکم”
واریاسیون ۲: ” با ثبات”
واریاسیون ۳: ” اندکی کندتر، با ظرایفی گویا”
واریاسیون ۴: ” مارکاتو” Marcato (نوعی شیوه نواختن که حمله به نت تعریف میشود)
واریاسیون ۵: ” رویاوار، منجمد”
واریاسیون ۶: ” با همان ضرباهنگ آغازین”
واریاسیون ۷: ” با خونسردی، از روی بی صبری”
واریاسیون ۸: ” با چابکی، بدون استفاده بیش از حد پدال، مواج”
واریاسیون ۹: ” یکدست و هموار”
واریاسیون ۱۰: ” کومودو (به آسودگی) Comodo، با بی پروایی
واریاسیون ۱۱: ” گام I، مانند ریزه هایی از یک ملودی غایب- در زمان محض”
واریاسیون ۱۲
واریاسیون ۱۳
واریاسیون ۱۴: ” کمی سریعتر، خوشبینانه”
واریاسیون ۱۵: ” انعطاف پذیر، مانند بداهه نوازی”
واریاسیون ۱۶: ” همان گام قبلی، همراه با نوسان، پدال بیشتر/ گسترش یافته ،همراه با احساس فاتحانه
واریاسیون ۱۷: ” دست چپ دقیق و محکم، دست راست آزاد، فاصله گذاری تقریبی
واریاسیون ۱۸
واریاسیون ۱۹: ” با انرژی”
واریاسیون ۲۰: ” مواج، مختصر و دقیق”
واریاسیون ۲۱: ” بی رحم، سازش ناپذیر”
واریاسیون ۲۲
واریاسیون ۲۳: ” تا حد ممکن سریع، با کمی روباتو rubato (روشی در نواختن پیانو که در آن نتها اندکی کندتر یا تندتر از ارزش نوشته شده خود نواخته میشوند و رابطه نتها هنگام نواخته شدن با یکدیگر تغییر میکند و ضرباهنگ در هر اجرا متفاوت خواهد بود)
واریاسیون ۲۴
واریاسیون ۲۵
واریاسیون ۲۶: ” با حالتی ستیزه جویانه”
واریاسیون ۲۷: ” محبت آمیز، با حالتی امیدوارانه : کادنزا cadenza (تک نوازی آزادانه و بدون زمان بندی از پیش تعیین شده)
واریاسیون ۲۸
واریاسیون ۲۹
واریاسیون ۳۰
واریاسیون۳۱
واریاسیون ۳۲
واریاسیون ۳۳
واریاسیون ۳۴
واریاسیون ۳۵
واریاسیون ۳۶: ” موضوع: تکرار بخش آغازین”
ماخذ:
فایلهای صدا باز نمی‌شوند. این که پیانیست باید بتواند سوت بزند و در پیانو را بکوبد، اشتوکهازن را به یادم آورد که در دهه ۱۳۴۰ به خصوص در جشن هنر شیراز، روی قابلمه می‌کوبید و اسمش بود موسیقی آوانگارد، همه هم برایش دست می‌زدند از ترس این که شاید چیزی هست که دیگران فهمیده‌اند و ایشان نه! هنوز هم چنین است البته! باز یادم آمد که تحت تاثیر این موسیقی آوانگارد، به خصوص کارهایی از مشایخی و ملک‌اصلانیان و ایوو مالک که قطعه‌ای به اسم تهرانا نوشته بود به سفارش ارکستر سنفونیک تهران، قطعه سنفونیک کوتاهی به مسخره نوشته بودم که باید هنوز پارتیتورش را جایی داشته باشم. در آن افزون بر ارکستر سنفونیک و تکنواز تار و تکنواز تنبک، از سولوهایی مثل ناخن روی تخته کشیدن و شیشکی و خلاصه هر صدای ناهنجاری که بلد بودم استفاده کردم! ای جوانی…