ارول گارنر، ترانه میستی و جز استاندارد

برای نوشتن شرح حال نوازنده ای که بیش از هر چیز به “آن کسی که میستی – Misty – را ساخته” شهرت دارد، بد نیست ابتدا کمی درباره ترانه جز استاندارد و اهمیت آن بگوییم، زیرا این ترانه که موسیقی آن- به قصد اجرای بدون کلام – در سال ۱۹۵۴ توسط پیانیستی به نام ارول گارنر ساخته و سپس اشعار آن توسط جانی برک (Johnny Burke) سروده شد، یک ترانه جز استاندارد به شمار میرود.

جز استاندارد
یک ترانه جز استاندارد – standard jazz، قطعه ای از موسیقی جز است که در میان موسیقی دانان جز، بسیار شناخته شده باشد و بارها و بارها به روشهای مختلف اجرا و ضبط شده باشد. البته برای این اصطلاح معانی دقیق تری نیز وجود دارد، با این وجود هیچ فهرست قطعی از الگوها و استانداردها برای آن وجود ندارد.

از آنجایی که جز در اصل نوعی از انواع سبکهای موسیقی است، نوازندگان و گروهها میتوانند استانداردهای خود را در قالب نوع جزی که مینوازند، اجرا کنند. بسیاری از گروههای موسیقی حرفه ای، برای برنامه های خود به غیر از قطعات استاندارد، مجموعه موسیقی بزرگی در آرشیو اجرایی خود دارند، اما همواره برای شب اجرا چند قطعه استاندارد را نیز تمرین میکنند تا آنها را هم در برنامه اصلی خود بگنجانند و هم در صورت درخواست شنوندگان، آمادگی اجرا داشته باشند.

Eroll Garner – Misty

زمانی که صحبت از استاندارد باشد، محدودیت اجرایی در میان انواع مختلف جز وجود ندارد و هر قطعه ای میتواند توسط گروهی با شیوه اجرای متفاوت جز، نواخته شود. برای مثال، بعضی از گروههای نوگرا (آوانگارد) از نواختن یک موسیقی قدیمی به سبک نو خود، لذت میبرند و بالعکس، یک گروه جز سنتی دیکسی لند (Dixieland جز اوایل قرن بیستم که در نیواورلئان شکل گرفت و تا دهه ۱۹۱۰ در بسیاری از ایالات مهم آمریکا پخش شد.) نیز میتوانند با نواختن یک قطعه موسیقی جز مدرن به شیوه خودشان، موجب مباهات هم مسلکان خود شوند.

Erroll Garner
ارول گارنر (Erroll Garner) نوازنده خودآموخته پیانو، هرگز نت خوانی را نیاموخت، اما بدون شک یکی از محبوبترین چهره های جز در دهه ۵۰ به شمار میرود. شیوه موزون نوازندگی گارنر و استعداد درخشانش در کشف و اجرای ملودی، او را در طی دوران فعالیتش در اوج نگه داشت.

ترانه خاطره انگیز میستی، در طی سالهای ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۵، موجب شد تا پنج خواننده مختلف با اجرای آن در صدر فهرستهای رده بندی قرار گیرند. گارنر در سال ۱۹۷۱، ترانه میستی را یک بار دیگر برای فیلم اول کلینت ایستوود (در مقام کارگردان) به نام Play Misty For Me (میستی را برایم بنواز) اجرا و ضبط کرد.

ارول گارنر، متولد ۱۹۲۱ در پیتزبورگ، پنسیلوانیا، یکی از ممتازترین نوازندگان پیانو در تمام دوران است. او ثابت کرد که میتوان بدون داشتن توانایی نت خوانی، یک نوازنده سطح بالا بود و ثابت کرد که یک موسیقی دان خلاق جز، میتواند بدون تقلیل دادن و به اصطلاح “رقیق کردن” موسیقی خود، بسیار محبوب بماند و اینکه یک نوازنده، پس از یافتن سبک ویژه خود میتواند بدون تغییر دادن آن، همواره مشتاق و علاقمند به نواختن باقی مانده و شنوندگان خود را نیز مشتاق نگه دارد.

او هنرمندی درخشان و متفاوت با هر شخص دیگر بود. ارول گارنر در اجرای قطعات با تمپوی معتدل، عمومآ نوعی اجرای روباتو را رعایت می کرد. همراهی را با دست چپ مینواخت، در حالی که ملودی اصلی را اندکی عقبتر از دست چپ، اجرا میکرد و به همین دلیل کارهای اجرایی او اغلب تاثیری فراموش نشدنی برجای میگذاشت.

Billy Holiday – Misty

پیش درآمدهای سرشار از شوخ طبعی او که سرخوشانه به سبک آزاد اجرا میشد (و همراهانش را به خوب شنیدن وادار میکرد)، توانایی او در بداهه نوازی و بسط دادن نتها به شکلی گیج کننده و بدون اینکه حتا یک مرتبه به کلیدهای پیانو نگاه کند و نمایش لذت نابی که با حرکات و زمزمه های خود در هنگام نواختن اجرا میکرد، بخشی از جادوی ارول گارنر بود.

گارنر که برادر بزرگترش لینتون (Linton) هم پیانیستی عالی بود، در سن ده سالگی همراه با گروه Kan-D-Kids در رادیو ظاهر شد. او سپس در گروه های محلی به نوازندگی ادامه داد و سپس در شانزده سالگی توسط مری لو ویلیامز (Mary Lou Williams 1981-1910 پیانیست، آهنگساز و تنظیم کننده موسیقی جز) کشف شد.

او در اوایل دهه ۴۰ به نیویورک رفت و در چند برنامه گروهی (jam session) همراه با چارلی پارکر Charlie Parker و پیشگامان دیگر موسیقی بی باپ bebop (سبکی در جز با ضرباهنگ سریع و بداهه نوازیهایی مبتنی بر ساختار هارمونیک) به نوازندگی پرداخت.

اولین صفحه او با کمپانی ساووی (Savoy) بود که با اسلم استوارت (Slam Stewart) نوازنده مشهور بیس همراهی شد. کمی پس از همراهی با ارل کولمن (Earl Coleman)، خواننده ترانه (This Is Always) گارنر اولین تریو خود را تشکیل داد، که این شکل اجرا را در باقی دوران حرفه ای خود حفظ کرد. این گروه دو آلبوم با کمپانی مرکوری Mercury و دیسک Disc ضبط کردند و سپس به مدت دو سال به کالیفرنیا رفتند.

Frank Sinatra – Misty

ترانه لورا (Laura)، که اولین موفقیت بسیار بزرگ او بود، در این دوران ساخته و منتشر شد. گارنر قبل از پیوستن به کمپانی کلمبیا، تعداد زیادی آلبوم با کمپانیهای مشهور دیگر ضبط نمود و سپس در اوج شهرت خود، ترانه میستی را برای کلمبیا اجرا نمود. این ترانه در سالهای قبل از جنگ، بیش از هر ترانه دیگری اجرا شد و اجرای آن توسط جانی ماتیس (Johnny Mathis)، لوید پرایس (Lloyd Price) و ری استیونس (Ray Stevens) به فروش میلیونی دست یافت.

از ابتدای دهه ۵۰، سبک قابل درک و دست یافتنی گارنر بسیار محبوب شد و او تا زمان بازنشستگی اجباری خود در سال ۱۹۷۵ (به دلیل بیماری) حتا یک روز از کار خود دست نکشید. او میتوانست بدون آمادگی قبلی پشت پیانو بنشیند و در یک روز، سه آلبوم ضبط کند که همه به طرزی عالی در همان برداشت اول اجرا میشد.

ارول گارنر در سال ۱۹۷۷، در سن ۵۶ سالگی درگذشت، اما همواره به عنوان سازنده میستی، یکی از زیباترین ترانه های جز، در خاطر خواهد ماند.