زنان و موسیقی (۵)

قرن هجدهم

در قرن هجدهم نقش زنان در موسیقی پر رنگ تر شد و حتی زنان به آهنگ سازی نیز پرداختند. اما موفقیت آن ها بیشتر در نوازندگی بود تا آهنگ سازی. از بین آهنگ سازان زن این دوره می توان به نام های زیر اشاره کرد:
در کشور فرانسه:

مری دو لوان کور (Marie de Louvencourt، ۱۶۸۰-۱۷۱۲) نویسنده اُپرانامه، شاعر و موسیقی دان. او در سال ۱۹۸۰ در پاریس متولد شد. وی دختر اُگوستن دو لوان کور (Augustin de Louvancourt) مشاور پادشاه وقت فرانسه، بود.

مری نوازنده تیوربو (Théorbe) بود و به هنگام خواندن شعرهایش می نواخت. خانم مَدلِن دو اسکودِری (Madeleine de Scudéry، نویسنده فرانسوی) که از دوستان مِری بود، برخی از اشعار او را به چاپ رساند.

مری برخی از ترانه هایش را با روئیه دو کودره (Rouillé de Coudray از اشراف زادگان فرانسوی) سرود و برخی از کانتات های او نیز به ویژه توسط لویی- نیکولا کِلرامبو (Louis-Nicolas Clérambault آهنگ ساز فرانسوی دربار لویی یازدهم) موسیقی گذاری شده بود.

بیاردون دو سووینی (Billardon de Sauvigny نویسنده و نمایش نامه نویس فرانسوی، ۱۷۳۸-۱۸۱۲) در مورد او چنین می گوید: «مری دو لوان کور، خلق و خویی آرام داشت، صحبت هایش سرشار از جدابیت و گیرایی بود. او بسیار خوب آواز می خواند؛ مری صدای درخشان خود را با طعم بی نظیر نواختن ِتیوربو پیوند می داد. هیچ چیزی دلفریب تر از تماشای این خانم جوان و زیبا در حال نواختن و خواندن اشعاری که خود سروده بود، نبود.»

دوشیزه بیون یا ماری اِمانوئل بیون (Marie-Emmanuelle Bayon) معروف به خانم لوئی (Madame Louis) آهنگ ساز و نوازنده پیانو (که بسیار فعال بود و از نفوذ قابل توجهی برخوردار بود) در سالن ها و محافل ادبی آن دوره رفت و آمد داشت. او در سال ۱۷۶۸ با نام دوشیزه بیون، مجموعه ای از شش سونات را برای کلاوسن یا پیانو فورته (piano forte) نوشت که سه سونات از این مجموعه می توانست با همراهی ویولون نواخته شود.

او با نام خانم لوئی اپرایی کمدی در دو پرده با عنوان Fleur d’épine نوشت که به خاطر صداهای سولو، گروه کُر و ارکستر مورد توجه قرار گرفت. “Fleur d’épine” دوازده بار در فصلِ ۷۷-۱۷۷۶ کمدی ایتالیایی اجرا شد. آخرین اجرای این اپرا در حضور ملکه ماری آنتوانت (Marie-Antoinette) و اعضای خانواده پادشاه صورت گرفت.

بر اساس زندگی نامه شوهرش ویکتور ماریونو (Victor Marionneau) ماری اِمانوئل بیون، سال ۱۷۴۶ در شهر اُرن (استان نورماندی واقع در غرب پاریس) به دنیا آمده بود. در پیشگفتار مجموعه ای از سونات هایش، او از محبت هایی که خانم مارکیز لانژرون (Madame la Marquise de Langeron) و خانواده اش از زمان کودکی نسبت به او داشته اند، صحبت می کند و این مجموعه را به خانم مارکیز اهدا می کند.

تصور می رود که بیون که ظاهرا در پاریس یا اطراف پاریس رشد کرده، با توجه به محیطی که در آن بزرگ شده است، در زمینه موسیقی تعلیم دیده باشد. نشانه هایی از فعالیت های وی از سن بیست و بیست و یک سالگی در خاطرات و مکاتبات شخصیت های بزرگ دوران طلایی فرانسه در قرن هجدهم دیده می شود.

نمایشنامه نویس با نفوذ، مدرس و موسیقی دان، استفانی دو ژانلی (Stéphanie de Genlis زاده ۱۷۴۶ و درگذشته ۱۸۳۰) از خانم بیون به عنوان دوست خود یاد کرده است.

همچنین فیسلسوف معروف، دنی دیدرو (Denis Diderot زاده ۱۷۱۳ و درگذشته ۱۷۸۴) او را مانند دختر خود دوست می داشت.

خانم بیون به دختر دیدرو به نام آنجلیک (Angélique) از سال ۱۷۶۵ تا سال ۱۷۶۹ نواختن کلاوسن می آموخت و آن دو به دوستان صمیمی تبدیل شده بودند. دیدرو آثار او را با آثار دومنیکو آلبرتی (Domenico Alberti، خواننده، نوازنده کلاوسن و آهنگ ساز ایتالیایی، ۱۷۴۰-۱۷۱۰)، یوهان کریستین باخ (Johann Christian Bach پسر یوهان سباستین باخ)، یوهان گاتفرید اکارد (Johann Gottfried Eckard، نوازنده پیانو و آهنگ ساز آلمانی، ۱۸۰۹-۱۷۳۵)، یوهان شوبرت (Johann Schobert، نوازنده کلاوسن و آهنگ ساز) و دیگر آهنگ سازان غیر فرانسوی که آثارشان در آن زمان در پاریس تمجید می شد، مقایسه می کرد.