
اجراي «قطعه اي در ماهور»، تالار رودكي 1354
وصل این سه آکورد در حالت طبیعی قرار داشت اگر آکورد دوم در حالت معکوس دوم نبود و یا آکورد اول هم در فونکسیون یک بود ولی در کل این حل آکورد چندان غریب به گوش نمیرسد و بخشی از خصوصیات حل معکوس دوم را به همراه دارد.
ب) تکنیکهای کنترپوانتیک:
بعد از گذشت ۹ میزان از شروع قطعه که ارکستر به صورتی توتی (Tutti) و اُنیسون (Unison) ملودی ابتدایی را معرفی میکند.
ناگهان از ضرب ضعیف میزان ۹، کنترپواننویسی پایور اولین حضور خود را نشان میدهد. (تصویر شماره ۴)

تصویر شماره ۴

در این کنترپوان ۱:۱ می بینیم که چطور دو بخش ملودیهای مختلفی را شکل داده و با گذر از یکدیگر و بوجود آوردن کمترین دیکوردها (۹)، رنگآمیزی زیبایی را بوجود میآورند و بعد از یک اکتاو به دوبل ششم رسیده و فضا را برای جمله پر جنب و جوش و کنترپوانتیک بعدی آماده میکنند که از میزان ۱۴ آغاز میشود؛ به میزان ۱۷ از ادامه این بخش توجه کنید. (تصویر شماره ۵)

تصویر شماره ۵

بخش کنترپوانتیک که از نوع ترکیب رفت و برگشت آرپژی و پاساژی تشکیل شده است، در اولین نت با ملودی بخش کششی همصداست و با پیشروی سعودی آن بالا میرود.
ممکن است این حرکت که سیکوئنسی است به نظر خوانندگان این نوشتار، کلیشهای تصور شود که کشش زیادی برای سوژه ملودیک نداشته باشد ولی نباید فراموش کرد که این بخش مقدمهای است برای شروع ملودی اصلی که توسط سولیست به اجرا میرسد.
همچنین ممکن است بعضی تصور کنند که این بخش در واقع نوعی آکورد شکسته (Alberti Bass) است که به صورت وصل فونکسیونهای یک به صورت معکوس اول، پنج در حالت پایگی، هفت در حالت پایگی و دو در حالت پایگی است که به خاطر وصل شدن هر آرپژ به پاساژ بعدی و کمرنگ شدن جایگاه آکوردی آن و در نهایت غالب بودن فضای ملودیک این جمله، نمیتوان این تصور را تایید کرد.
بلافاصله پس از اجرای این جمله کنترپوانتیک و همراهی بخش زهی بصورت همصدا در ضرب اول هر میزان، بخش مضرابی اینجا پدال میگیرد و بخش زهی دو میزان تقلید شده از بخش مضرابی را مینوازد و باز جای این دو گروه در سوژه و کنترسوژه آن تغییر کرده و باز یک جمله کنترپوانتیک پاساژی با بازی ریتمیک جدیدی همراه با آلتراسیونی روی میدهد که گذشتن از بخش زهی و فِید شدن آن بوسیله نوانس دیکرشندو، فضا را برای اتفاق جدید آماده میکند. لازم به ذکر است آلتراسیون مورد نظر یکی از خصوصیاتهای مهم دستگاه ماهور است و مخصوصا در گوشه «خاوران» همیشه فاصله هفتم شاهد دستگاه، نیم پرده پایین میآید.

تصویر شماره ۶

پی نوشت:
۹- dicord (نا همخوانی).