گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نوازندگان تنبک در اواخر عصر قاجار (۵)

حبیب کاشی: خواننده باسلیقه و تنبک نواز ماهری بود که تصنیف و اشعار ضربی بسیار در حفظ داشت. او در زورخانه ای که پهلوان اکبر خراسانی در محله پاچنار تهران دائر کرده و در آن ورزش می کرد تنبک می نواخت و بین همکاران خود استاد شناخته می شد و در حدود سال ۱۳۱۵ شمسی در حدود هفتاد سالگی درگذشت.

در میان زنان چه در دوره قاجار و بعد نوازندگان تنبک بسیاری بودند که ما بذکر یک تن از آنان اکتفا می کنیم.

طلعت خانم: علاوه بر مهارت در نوازندگی تنبک صدائی مطبوع داشت و در خواندن تصنیف و آهنگهای ضربی ماهر بود.


عبداله خان دوامی

میرزاعبداله خان دوامی: او از اساتید معتبر و معمر و آخرین بازمانده اساتید قدیم بود. در نوازندگی تنبک و شناسائی آن و معرفت به نغمات و الحان و ترکیب آن و در صحت خوانندگی آواز و تصنیف و آهنگ های ضربی و تشخیص دقایق فنی موسیقی و وقوف به ردیف دستگاه ها و تصنیف های قدیم و معمول در عصر قاجاریه نظیر و همتا نداشت.

دوامی فرزند ابوالقاسم به سال ۱۳۷۰ شمسی در ده طا از توابع تفرش متولد شد و پس از تحصیلات معمول زمان در اداره پست پایتخت به خدمات دولتی مشغول گردید.

از جوانی صدائی مطبوع داشت و به موسیقی علاقمند بود. استاد او در خوانندگی علی خان معروف به علی خان نایب السلطنه و مربی او در تنبک و تصنیف و آوازهای ضربی حاجی خان عین الدوله ای (شاگرد ممتاز سماع حضور) بود که اساتید فن او را بهترین تنبک نواز و تصنیف خوان زمان خود می دانستند.

دوامی با داشتن قریحه ذاتی و ذوق و استعداد موسیقی و حافظه سرشار تحت تربیت استادی چون حاجی خان و همکاری با میرزا حسینقلی و حسین خان اسمعیل زاده (استاد کمانچه) و سالها نواختن تنبک و خواندن تصنیف با ساز آن هنرمندان نامی و نوازندگی با دیگر اساتید بزرگ زمان و استفاده از محضر آنها در مرتبه ای قرار گرفت که همه اهل فن او را در هنر خود استاد مسلم عصر شمرده ، گفته های وی را معتبر می دانستند.

دوامی هنرمندی بود متواضع و مهربان و عاری از تظاهر و تکبر. در انزوا بسر می برد و با اینکه از معاشرت و شرکت در اجتماعات بیزاربود دوستان قدیم و اهل فن و شیفتگان هنر را که خود به آن بستگی تام داشت با آغوش باز می پذیرفت. اساتید معمر کنونی محضرش را که بسیار آموزنده بود بسیار مغتنم می شماردند.

خوشبختانه این هنرمند ارجمند کمر همت به تربیت چند تن هنرجوی شیفته موسیقی بست و در تربیت آنها اهتمام ورزید و از این راه یادگار ارزنده و نام نیکی از خود باقی گذاشت. وی در سال ۱۳۵۹ دار فانی را وداع گفت.

مراجع :
– مهدی ستایشگر، نام نامه موسیقی ایران زمین، انتشارات اطلاعات، سال ۱۳۷۶

– حسن مشحون، نظری به موسیقی ضربی ایران، برگرفته از: دو مقاله درباره موسیقی ایران، نشریه شماره ۴ سازمان جشن هنر شیراز، تاریخ ثبت دفتر کتابخانه ملی، ۱۳۴۸

– رضا ترشیزی، هزار سال وزن در موسیقی ایرانی، انتشارات حوزه هنری، ۱۳۷۶

شاهین مهاجری

شاهین مهاجری

متولد ۱۳۵۰ تهران
لیسانس زمین شناسی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴
نوازنده و محقق تمبک و میکروتونالیست

۱ نظر

بیشتر بحث شده است