محمدعلی پورخصالیان
نگاهی اجمالی به شیوه‌ی کار واروژان
ترکیب کمیاب احساس و تفکر
سال‌هاست درباره‌ی محوریت خواننده در آنچه به تصور خودمان صنعت موسیقی در ایران گفته می‌شود، بحث شده است. «خواننده‌محوری» از دوران پیش از انقلاب رفتار حاکم بر کسب‌و‌کارهای مرتبط با موسیقی و متأسفانه دیدگاه عمومی از سوی مردم بوده است. به‌جز خواننده‌محوری، عوامل متعدد و مختلفی هم در کنار «کاهلیِ نهادینه» و علاقه‌ی ما ایرانیان به‌عنوان مخاطب موسیقی وجود دارد که این مشکل را دامن زده است و دور از واقعیت نیست اگر بگوییم که به‌جز علاقه‌مندان پرو‌پا قرص موسیقی و برخی از اهالی موسیقی، کسی نام بسیاری از زحمت‌کشان موسیقی کشورمان را نمی‌داند.
این زحمت‌کشان شامل آهنگ‌سازان، تنظیم‌کننده‌ها، نوازنده‌های سازهای مختلف، ارکسترها، تهیه‌کننده‌ها، کنسرت‌گذاران، مهندسان صدا و بسیاری دیگر می‌شود.
کاهلی نهادینه‌ی ما ایرانیان نه‌تنها شامل مخاطبان موسیقی نمی‌شود، بلکه در میان اهالی رسانه هم بسیار ریشه‌دار است و شاید بتوان از همان اول ریشه‌ی این کاهلی را در همین‌جا پیدا کرد؛ چراکه رسانه باید بستری باشد تا علاوه بر برآوردن نیاز محتوایی صوتی، تصویری و متنی مردم، فعالان صنف خود یا اصناف مرتبط با حوزه‌ی خود را نیز معرفی کند و رونق آنان را به رونق خود تبدیل کند که البته همه می‌دانیم پس از انقلاب چنین رویکردی مورد نظر صاحبان رسانه‌های «جریان اصلی»، یعنی رادیو و تلویزیون در کشور ما نبوده. پس از آمدن اینترنت و جا‌باز‌کردن آن در زندگی ما ایرانی‌ها، کاهلی نهادینه‌ی ما ایرانیان بار دیگر خود را با وضوح تمام در جهان سایبری به‌رخ می‌کشد. محتوای دیجیتالی فارسی با انواع آسیب‌هایی که دارد از بزرگ‌ترین گلوگاه‌ها و نقاط بحران‌های سایبری در حوزه‌ی فناوری اطلاعات و ارتباطات است و مسلماً از گلوگاه‌های بی‌رونقی رسانه‌های فارسی‌زبان سایبری، مثل تلویزیون تعاملی و غیره.
اما این مقدمه‌ی تیره و تار چه ارتباطی به آقای «واروژان»، آهنگ‌ساز و تنظیم‌کننده فقید ایرانی دارد؟! واروژانِ افسانه‌ای که چقدر این صفت برازنده‌ی او است. اما چرا او افسانه‌ای است؟ در کشورمان خیلی اتفاق می‌افتد که اعضای یک صنف همدیگر را قبول نداشته باشند و این پدیده درباره‌ی صنف موسیقی‌دان در کشور به‌شدت رایج است. در این میان واروژان از معدود چهره‌هایی است که همه قبولش دارند و به‌عنوان بهترین از او یاد می‌کنند. دلیل دوم برای افسانه‌ای‌بودن او، آهنگ‌هایی است که ساخته است؛ آهنگ‌هایی که تک‌تک آن‌ها دوست‌داشتنی‌اند.
آثاری که جزئی از موسیقی متنِ میلیون‌ها ایرانی است. او چه به‌عنوان آهنگ‌ساز و تنظیم‌کننده و چه به‌عنوان فقط تنظیم‌کننده، وقت زیادی را برای کارهایش صرف کرده و کارِ «پُر‌کُن» ندارد. این دو نکته را هرکسی که دستی بر آتشِ آهنگ‌سازی و تنظیم داشته باشد می‌تواند به‌سادگی و با گوش‌کردن به کارهای واروژان متوجه بشود.
دلیل دیگر افسانه‌ای‌بودن او این است که در میان مردم نام او شنیده شده و ایرانیان بسیاری حداقل با نام او آشنا هستند اما چیزی از این آهنگ‌ساز بزرگ موسیقی پاپ و موسیقی فیلم ایران نمی‌دانند.
۱ نظر