بابک بختیاری
استاد ابوالحسن صبا در آن زمان با نوشتن سه دوره ردیف برای ویلن و اضافه کردن گوشههایی مثل دیلمان در دشتی، صدری در افشاری که از صدر المحدثین و شهابی در بیات ترک که از شهاب السادات اصفهانی اقتباس کرده به ردیف اضافه کرد و ساختن قطعات بیکلام که شامل چهار مضرابهایی مثل «زنگ شتر» در سهگاه، «حکایت» در نوا «به زندان» در شوشتری، خدمات چشمگیری به موسیقی ملیِ ایران کرد.
استاد عزیزم، استاد پرویز یاحقی میگفت: پس از چند سال که خدمت داییام حسین یاحقی کار کردم و به استاد صبا معرفی شدم، استاد صبا به تحریرها، نحوه آرشهکشیام بسیار تاکید ورزید و گفت باید حتماً تحریرها شفاف با قدرت و قوی و آرشهها هر کدام هویت و شخصیت خاص خود را در موقع اجرا داشته باشند.
صبا قبل از هر آواز یک چهارمضراب نوشت تا پایههای چهار مضرابها در حقیقت حقیقت راهگشایی برای تحول و نوآوری در سازندگی و اجرای چهار مضرابهایی که نسل بعد اجرا میکنند در بداهه نوازی باشد که این بسیار حایز اهمیت است. ردیف صبا در حقیقت چکیدهای از گوشههای مهم و اصلی موسیقی اصیل ایرانی است که در ویلن نوازی در آن هم به تکنیک و قدرت توجه شده هم به ارزش و حالت گوشه توام با بیتهایی که برای هر گوشه انتخاب شده است.
در مرگ صبا استاد مهدی خالدی «بگریم ناگه که صبا رفت» را در سهگاه در گلهای ۱۷۴ با کلام نواب صفا و صدای جاودانه بنان خلق کرد که در مصاحبهای که استاد پرویز یاحقی در منزل بیژن فرازی با استاد مهدی خالدی کرده میگوید: زمانی که پیکر صبا را دیدم و در آمبولانس گذاشتند، نخستین ملودیهای مقدمه (اوورتور) در ذهنم نقش بست و زمانی که به ظهیرالدوله رسیدم و خاکسپاری تمام شد تمام آهنگ را ساخته بودم و به نوابصفا اشاره برای ساختن کلام آن کردم که فردا کلام آن سروده و تمامی شاگردان صبا در اجرای آن نقش داشتند که در شب هفتم صبا در پنجم دی ۱۳۳۶ در برنامه گلها از رادیو پخش شد و مرحوم بنان هم آن دینی که به صبا داشت با خواندن این ترانۀ جاودان به عنوان شاگردش ادا کرد. امروز پس از سالها وقتی این تاریخ را ورق میزنیم از وزیری تا صبا، حسین یاحقی، خالدی، وفادار، محجوبی و پرویز یاحقی آثاری را در موسیقی ما رقم زدند که تا قرن ها در قلب تاریخ موسیقی ملی ما جاودان و پایدار خواهد ماند. روح و یاد صبا شاد و پاک باد…
روزنامه شرق
۱ نظر