گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

راه طولانی؛ درباره محمد بهارلو (۱)

محمد بهارلو: ویولونیست، معلم و مؤلف در موسیقی ایرانی؛ متولد ۱۳۰۷
▪ بهره گرفته از کارل یان زوبک (ویولون کلاسیک)، سیدمحمد بحرینی پور، علی اکبر شهنازی، ابوالحسن صبا و… (موسیقی ایرانی)
▪ مؤلف شش جلد کتاب برای آموزش موسیقی ایرانی با ویولن و تحقیق درباره فرم های سازنده موسیقی ایرانی (از ۱۳۳۳ تا ،۱۳۳۹ با مقدمه استاد ابوالحسن صبا)
▪ همکار با استاد موسی معروفی و لطف الله مفخم در گردآوری ردیف موسیقی ایرانی (۱۳۴۱)
▪ مؤسس و سرپرست قدیمی ترین آموزشگاه فعال در موسیقی ایرانی از ۱۳۲۵ تا به حال.
▪ دارنده لوح تقدیر از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیریت اداره کل آموزش های هنری به مناسبت شصت سال سرپرستی کلاس آموزش موسیقی ایرانی با درجه ممتاز.
گاه اتفاقی می افتد که در انسانی با استعداد و با فرهنگ، پرداختن به وجهی از علاقه ها و استعدادها، وجوه دیگر را از نظر می اندازد و یا معطل می گذارد. هر انسانی در شرایط دشوار انتخاب قرار می گیرد و باید مسؤولیت انتخاب های خویش را بپذیرد.
گاه مجموع شرایط فرد و اجتماع پیرامون او، این انتخاب را به او تحمیل می کند و گاه، این تصمیم به صلاحدید و تمایل کاملاً فردی صورت می گیرد. در مورد بدیع الزمان فروزانفر و پرویز ناتل خانلری گفته اند که اگر به جای تحقیق و تدریس، قوای خود را یکسره در شعر و شاعری متمرکز می کردند، از شاعران بلند مرتبه روزگار خود نظیر بهار و شهریار، کم نداشتند. اشعاری که از آنها باقی مانده، گواه این گفته است.
در موسیقی نیز چنین اتفاقاتی کم نیست. استاد فرامرز پایور می توانست برجسته ترین مدیر اداری و هنری زمان خود در فضای موسیقی باشد، اما انتخاب او نوازندگی و آهنگسازی و سرپرستی ارکستر بود و بر همان هم پایدار ماند. استاد سیدحسین میرخانی، از استعداد شگفت آورش در کمانچه نوازی چشم پوشید و خود را وقف خوشنویسی و کتابت قرآن کرد. استاد علینقی وزیری قبل از ورود به موسیقی، یک نابغه نظامی بود و منصب کلنلی را به نفع موسیقی رها کرد و زنده یاد عباس شاپوری، آهنگساز و نوازنده معروف دهه ،۱۳۳۰ در ساخت و تعمیر ویولون در حد استادی بود؛ ولی از این هنر او کمتر مطلع بودند. درباره استاد محمد بهارلو نیز چنین است.
اکثر موسیقیدانان امروز، یعنی آنها که اوج جوانی و خلاقیت او را ندیده اند، تنها وجهه معلمی او را می بینند و نمی دانند که بهارلو در زمان خود، نوازنده ای با تکنیک بالا و نغمه پردازی با ذوق لطیف و سرپرستی توانا برای ارکسترش بوده است. حتی از تحصیلات کلاسیک او در رشته مهندسی مخابرات نیز کمتر کسی خبر دارد و این حد از تحصیل در تهران شصت سال پیش، حد کمی نبود. محمد بهارلو، تمام این قابلیت ها را داشت و هر کدام از آنها را در زمان مناسب خود نشان داد و مدارک نسبتاً کم اما گویایی که از آن سال ها باقی مانده، گواه این توانایی ها هستند.
علیرضا میرعلینقی

علیرضا میرعلی نقی

علیرضا میرعلینقی متولد ۱۳۴۵ در تهران
روزنامه‌نگار، پژوهشگر موسیقی و منتقد هنری

۱ نظر

بیشتر بحث شده است