سجاد پورقناد
تهیه‌کنندگی موسیقی در ایران، آنطور که من می‌دانم سابقه‌ای زیادی دارد، البته اینکه تهیه‌کنند‌گان در بخش موسیقی و ضبط موسیقی سرمایه‌گذاری می‌کردند و کنسرت‌ها که باید این دوتا را از هم تفکیک کرد. شما حتی در این زمینه اطلاعات دارید چراکه یکسری از اسناد موسیقی در دست خانواده شما و آقای مبصری هست. لطفا از سابقه تهیه کنندگی موسیقی در ایران بگویید.
سرمایه‌گذاری در موسیقی از سال ۱۲۸۴ شروع شده است. یعنی زمانی که مظفرالدین شاه قاجار به همراه شرکت ماشین تحریر سرمایه‌ای در حدود چهار هزار فرانک به ژان باپتیس لومر می دهند که بیاید یک ضبط موسیقی در سه مرحله انجام دهد. بعد در سال ۱۲۸۶ موسیو هامبارسون در پاریس به کمک چهار تا نوازنده و یک خواننده که او سید احمد‌خان ساوه‌ای بوده، می‌آیند یک ضبط موسیقی انجام می‌دهند. در کمپانی ادن و گلوبوس در سال ۱۲۸۶ همین آقای هامبارسون با مشارکت هشت نفر در لندن دوباره ضبط موسیقی را انجام می‌دهند. در سال ۱۲۹۱ در تهران و ۱۲۹۳ در تفلیس همین کار را باز انجام می‌دهد و در سال ۱۳۰۶ که دوره قاجاریه به اتمام می‌رسد و سلسله جدیدی شروع می‌شود، قراردادی بین شرکت پولیفون و بایدافون با خواننده‌ها بسته می‌شود؛ آن‌موقع بحث خواننده محوری بوده است.
بعد در سال ۱۳۰۷ قرارداد شرکت‌های پولیفون و بایدافون و بخصوص پولیفون قراردادی با خواننده بنام علی اصغر کردستانی در تهران می‌بندد و ۲۰ تراک روی یک صفحه ضبط می‌شود. در سال ۱۳۰۸ قرارداد شرکت پولیفون اولین بار با آهنگ‌ساز می‌بندد. در سال ۱۳۱۲ قرارداد کمپانی بایدافون با سید جواد بدیع‌زاده که هم خواننده بوده هم آهنگ‌ساز بسته می‌شود و در سال ۱۳۱۸ اولین سفر ابوالحسن صبا برای ضبط صفحه در حلب سوریه انجام می‌شود.
همه‌ای این موارد تهیه‌کننده داشتند؟
بله، همه اینها تهیه‌کننده هستند و کمپانی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کردند.
ولی تهیه‌کننده خارج از حوزه موسیقی نبودند.
تماما شرکت‌هایی بودند که نمایندگی ارائه صفحه داشتند. در تهران در سال ۱۳۴۰ کم‌کم شرکت‌هایی می‌آیند که صاحب استودیو بودند و سرمایه‌گذاری روی آهنگ‌سازی می‌کنند که اثر را به بیرون بدهند.
ولی در صحبت‌هایی که کردید، کسی تهیه‌کننده کنسرت و ارکستر و بخصوص ارکسترهای بزرگ که هزینه‌های بالا دارند نبودند، در واقع می‌توان گفت ریسک تولید صفحه از برگزاری کنسرت کمتر است. درسته؟
به نظر من ریسک تولید صفحه از کنسرت بیشتر است، بخصوص که الان را اگر در نظر بگیریم با وجود عدم قوانین خاص، خب بلافاصله آلبوم پخش می‌شود و تولید‌کننده و تهیه‌کننده ضرر می‌بیند.
البته منظور من دقیقا صفحه گرامافون بود نه لوح فشره…
برای آخرین سوال می‌خواستم از شما بپرسم که با چه مشکلاتی در سر راه برخوردید؟
مجوزها پروسه‌های خاص خودش را دارد و زمان‌های مختلف برای رزو سالن یک مشکل دیگر است چون سالن با اندازه کافی نداریم و سالن‌ها کیفیت بالایی را ندارند. این مشکلات هست و وجود دارد.
برای شرایط مجوز به مشکل برخوردید؟
مجوزها پروسه‌های زمانی خاص خودش را داشت، اینکه دائما یک تهیه‌کننده درحال التهاب مجوز است که صادر می‌شود یا صادر نمی‌شود و هر لحظه یک قوانین جدیدی هم به آن اضافه می‌شود، مشکل بزرگی است.
۱ نظر