گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نگاهی به آثار و توانایی های حسین خواجه امیری (۴)

آهنگسازان به نامی که ایرج قطعات آنها را اجرا کرده، در ذیل نام برده شده اند، همچنین آهنگسازان دیگری نیز با ایرج همکاری داشته اند که بدلیل نداشتن اطلاعات کافی فعلا” نام آنها را نمی بریم، البته از هر آهنگساز تعداد محدودی تصنیف که منابع و اطلاعات موجود اجازه میداده ذکر شده است و مسلما” کل آثار بسیار بیشتر از موارد ذکر شده میباشد.

پیشاپیش از آقای بهداد احمدخانی نیز که برای تکمیل دانسته های خود از اطلاعات ایشان استفاده کرده ام، تشکر و قدر دانی میکنم.

۱- دکتر رضا ناروند
شمع شب افروز (اصفهان با شعری از حافظ)، کبک و چشمه (ماهور که در اواسط ترانه ایرج آوازی در ر اک عبدالله اجرا میکند)، گلریزان (با شعری از عبدالله الفت)، زمزمه چوپان (دشتی با مدولاسیون بسیار زیبا و با آوازی بسیار قوی در اواسط تصنیف در گوشه چوپانی) دختر صحرا نشین (۲ اجرا سولو و یک اجرا به صورت دو صدایی با بهشته در دشتی با مدولاسیون بسیار زیبا که مهارت آهنگساز را نشان می دهد)، صبح دهکده (با شعری از اصغر واحدی)، صید دلها (با شعری از پرویز افشار پور)، اثری در یک فیلم در سال ۱۳۳۴ به همراه ارکستر دانشجویان، هیزم شکن (اصفهان)، افسون ساز (با شعری از کریم فکور)، محو تماشا (با شعری از بیژن ترقی)

۲- عبدالله جهان پناه
گل خود رو (اصفهان با شعری از عبدالله الفت)، فتنه (اصفهان با شعری از پرویز خطیبی)، بازگشت (اصفهان با شعری از پرویز وکیلی)
(اصفهان)، دشت جنون (سه گاه با شعری از نظام فاطمی)، غارتگر دلها (ابوعطاء با شعری از دکتر نیر سینا) اگر یادم نکنی، دام دل (دشتی با شعری از شهر آشوب)، پیام عاشق (دشتی با شعری از نظام فاطمی)، پیام عاشق (دشتی با شعری از شهر آشوب)، سفری با تو (دشتی با شعری از شاه زیدی)، نهال شکسته (شور با شعری از پرویز وکیلی)، نقشی زیبا (بیات ترک با شعری از شهر آشوب)
بیگانه (شور با شعری از شهر آشوب)، برای من (شور با شعری از شهر آشوب)، جهان جان (شور با شعری از شهر آشوب)،
تنها مرو (شور با شعری از کریم فکور)، گذری به چمن (شور با شعری از حسین سرور)، خزان عاشق (شوشتری با شعری از تیمور تاش)،
خزان من (همایون)، چمن آرا (همایون با شعری از شهر آشوب)، آواز ارکسترال “حکایت از دست رفته” (سه گاه با شعری از نواب صفا
که باارکستر شماره هفت به رهبری عبدالله جهان پناه اجرا شده است. در این آواز خود جهان پناه آواز ایرج را همراهی میکند و جواب آواز را میدهد)، بلای من (شور با شعری از نواب صفا)

۳- ابراهیم خان منصوری*
تصنیف و آوازی در همایون همراه با ارکستر در سال ۱۳۲۸ (از اولین اجراهای ایرج)

۴- عبدالعلی وزیری
بر اشکم خندیدی (همایون با ارکستر خالقی و تنظیم استاد جواد معروفی با شعری از معینی کرمانشاهی، این تصنیف به دلیل اوج هایی که دارد به جای بنان آهنگساز ایرج را برای اجرا انتخاب میکند)

۵- سید جواد بدیع زاده
ابر نوبهار (نوا با شعری از بیژن ترقی)، اثری ارکسترال (بر دیباچه گلستان سعدی با نثر مسجع «منت خدای را عز و وجل…» در مایه دشتی)، میکده (با شعری از حافظ)، دختر کوهستان (افشاری)، حیرانم اثر ارکسترال (اصفهان)، باز آمدی (بر روی غزلی از مولانا به همراهی گروه کر)، چشم بد دور (شور با شعری از شاه زیدی)

۶- ابراهیم سرخوش
هوس های بهاری (اصفهان با شعری از تیمور تاش)، یادگار (شور با شعری از ابوالقاسم حالت)

۷- علی تجویدی
کوچه باغی (با شعری از مهدی سهیلی)، چه شود (سه گاه در برنامه موسیقی ایرانی)

۸- محمد میرنقیبی
رسوا (بیات ترک)، بی ماه رویت (مخالف سه گاه)، بی ماه رویت (چهارگاه)، غزل نگاه (سه گاه)، عروس شب (ابوعطاء با شعری از دکتر نیر سینا)، نقش گناه (شور با شعری از ابوالفاسم حالت)، فسونکار (دشتی)، شب دیدار (با شعری از سیمین بهبهانی)

۹- همایون خرم
دوستی (دشتی)، میگریزم (دشستانی با شعری از شیرازی)، خدایا (دشستانی با شعری از شیراز)، غم دوست (با شعری از حافظ)، یوسف گم گشته (با شعری از حافظ)، دلم را مسوزان (اثر ارکسترال در همایون) کوه بلند (ماهور-اصفهان)، زاهد خلوت نشین (با شعری از حافظ)

۱۰- نصرالله زرین پنجه
در برنامه موسیقی ایرانی اثر مژده بخت (شور)، چون به چمن میگذری (بیات ترک)

۱۱- اکبر محسنی
عطر یاس (اصفهان با شعری از کریم فکور)

۱۲- رضا گلشن راد
بزم شبها (با شعری از رضا جنتی عطایی)

۱۳- سلیم فرزان (حسین سلیمی تبار)
نازک دل (با شعری از پژمان بختیاری)

۱۴- فرهنگ شریف
چوپان، قصر زرین (دشتی)

۱۵- عطا الله خرم
دل غمگین، گل و لاله (با شعری از بهادر یگانه)، عشق آموختنی نیست

۱۶- حسین صمدی
ستاره (نوا با شعری از منزوی)، پرنده (شور)، مرغ دل، ستاره های شب من (شور با شعری از بهمنی)، گلدون بی گل، خاتون، گله، دل شکسته

۱۷- ناصر تبریزی
دست تقدیر (با شعری از بامداد جویباری)، آهوی گریزان ( اجرا شده با ارکستر رادیو)، طلیعه جدایی (با ارکستر عطا الله خرم با شعری از بامداد جویباری)

۱۸- عبدالحسین خان برازنده
دیدی آخر دل ما را شکستی (تصنیفی در ماهور با شعری از سالک که به همراه آثاری از درویش خان، شامل پیش درآمد ماهور و رنگ ماهور (دوم) به سرپرستی فریدون ناصری با گروه سماعی با تکنوازی جلیل شهناز و حضور هنرمندانی چون شهریار فریوسفی، امیر ناصر افتتاح، حسن ناهید، کامران داروغه و… ضبط تلویزیونی شده است)، آتش دل ( ابوعطاء همراه با تار فرهنگ شریف با شعری از حسن سالک)

۱۹- اسفندیار منفرد زاده
شمع و گل و پروانه (چهارگاه با شعری از کریم فکور)، تو شمع محفل آرایی (چهارگاه)، قایقران، سپیده دم (سه گاه با شعری از منفرد)، خطا مکن (با شعری از پرویز افشار پور)، دختر دریا (دشتی با شعری از عبدالله الفت)، نفرین (با شعری از بامداد جویباری)، نازآفرین (چهارگاه با شعری از عبدالله الفت)، خنده می (با شعری از عبدالله الفت)

۲۰- انوشیروان روحانی
عاشقم بی طاقتم (با شعری از پور هاشمی)، لبخند دنیا (ماهور و آوازی در اواسط تصنیف در گوشه عراق با شعری از بهادر یگانه)، دور از تو دارم (ماهور و آوازی در اواسط تصنیف در گوشه عراق اجرایی دیگر با شعری از پور هاشمی)، تنها شدم (دشتی)، سوز دل (همایون با شعری از بهادر یگانه)، تا کی، دیوانه دل (همایون دو صدایی)، بلایت به جانم، عشق و مستی، دیگر طی شد انتظارم (دشتی)

۲۱- اسدالله ملک
بهار جاودان، وصل تو، ای بهار لاله رویم، جدایی، ترانه من، دل دیوانه، ساقی، یادگاری

۲۲- علی اکبر پور
عزیزی مثل جان

۲۳- جعفر پور هاشمی
خرابم امشب (همایون)، خلوت دل (سه گاه)

۲۴- حسین واثقی تبریزی
گل ناز (اصفهان با شعری از رضا شمسا)، مگه میشه (شور)، آلاله های صحرا (سه گاه)، دست خوش (اصفهان)

۲۵- عباس شاپوری
گریلی

۲۶- عباس زندی
کارون (بیات ترک با شعری از تورج نگهبان)

۲۷- جواد لشگری
کاروان دل (با شعری از مینو صابری)، بیگانه از عشق (دشتی)، غزل ستارگان

ایرج تصانیف بسیاری را نیز با آهنگسازانی چون: فضل الله توکل، مجید واصفی، حسن کسایی، جلیل شهناز، پرویز مقصدی، حسن لشگری، منوچهر لشگری، بزرگ لشگری، بابک افشار، امیر پازوکی، غیاثیان، اتابکی، گودرزی، هنر جو، مهر افشان و… اجرا کرده است که امید است در آینده نزدیک به این اطلاعات دستیابیم.

پی نوشت
ابراهیم منصوری آثار بسیاری را برای ایرج ساخته که در کتابی که به تازگی در مورد آثار وی به زیور طبع آراسته شده، تعدادی از آنها نقل شده است.

منبع

فرشاد خالصی

فرشاد خالصی

دیدگاه ها ۶

  • با سلام ، اقای امینی تصنیف گل خودرو کاریست از جهان پناه با شعری از عبدالله الفت در مایه اصفهان با مطلع:
    به کنار جویی دیدم گل خودرویی
    زده دستی بر دامان گل خوشبویی
    گل خودرو گویی زچنان خودرویی نکند پروا….

    ولی در مورد غزل ستارگان از جواد لشگری اطلاعی ندارم ، شاید هم شنیده باشم ولی نمیتوان نام تصنیف را با اشعار آن تطبیق داد چون همانطور که میدانید شاید انتخان نام تصانیف بر اساس سلیقه شخصی افراد بوده باشد چون شناسنامه بسیاری از تصانیف در دست نیست…
    با تشکر از شما

  • سلام میشه تصنیف چشمه نور ایرج رو در سایت بزارید یا برام بفرستید. این تصنیف مدتی در فیسبوک استاد قرار داده شده بود

  • ممنون از نوشته و مطالبی که در خصوص ایرج نوشته اید
    لطفا اگر کتابی را میدانیذ که تصنف های ایرج را با ذکر دستگاه و شعر و شاعر و آهنگساز نام برده معرفی کنید ….. متشکر م

بیشتر بحث شده است