سجاد پورقناد
روزگاری در ایران هر هنرجوی ویولن که قصد داشت، این ساز را به مراحل عالی برساند حتما” باید محضر نوازنده چیره دست ویولن “هراچ مانوکیان” را درک می کرد.
امروز این استاد برجسته ایرانی در کشور کانادا زندگی می کند و فرزندش “کاترین مانوکیان” (Catherine Manoukian)، باز نام مانوکیان را به صحنه موسیقی کلاسیک آورده است. کاترین که اکنون ۲۳ سال دارد، تا کنون کنسرتهای متعددی به اجرا گذاشته که در کنار آثار ضبط شده اش، بسیار مورد توجه منتقدان در سراسر جهان قرار گرفته است.
Sabre Dance ساخته خاچاتوریان (تنظیم جدید از هایفتز) با اجرا کاترین مانوکیان
پدر و مادر کاترین هر دو ویولنیست هستند. دو برادر او آرمین و آندره هم بصورت غیر حرفه ای ویولن می نوازند. کاترین از چهارسالگی ویولن را نزد پدر آغاز می کند و از ۵ سالگی تصمیم می گیرد که ویلنیست حرفه ای شود! او در مورد دلیل این تصمیمش اینگونه می گوید که:
«وقتی ۵ ساله بودم فرصتی پیش آمد که والدینم مرا به کنسرتی ببرند که موتر (Muter) کنسرتوی ویولن برامس را با دیویس (Sir Andrew Davis) اجرا کرد. این کنسرت خیلی روی من تاثیر گذاشت و من بخودم گفتم: من هم می خواهم این کار را انجام دهم.»
این گفته کاترین، یکی از ارزش های اجرای هنرمندان جهانی را به ما یاد آور می کند؛ آن سوفی موتر شاید امروز مشهورترین ویولنیست زن جهان باشد، همچنین دیویس هم از رهبران بزرگ است که آثارش توسط کمپانی های مشهوری به انتشار رسیده است، پس واضح است که اجرای برنامه هایی با این هنرمندان، آن هم اجرای کنسرتو ویولن فوق العاده برامس، می تواند حتی مسیر زندگی یک کودک را تغییر دهد.
کاترین در مورد فراگیری ویولن می گوید: «به من عنوان هنرجوی بحث برانگیز و غیر قابل همراه را داده بودند! عادت دیگری هم داشتم که زیاد سئوال میکردم… چرا باید این کار را بکنم؟ چرا این که شما دوست دارید از آنچه من دوست دارم بهتر است؟ و بهتر بگویم، اگر من با این روش یک قرن پیش به دنیا آمده بودم مثلا” زمان سوچیک (Sevcik) یا فلش (Flesch) آنها مرا با لگد از کلاس بیرون می کردند و هرگز یک ویلنیست نمی شدم! اگرچه من بسیار مشتاق موسیقی بودم و در ویولن به سرعت پیش میرفتم… پدرم در جواب اینکه چرا باید این کار را انجام دهم، می گفت: خوب فیزیک این قطعه به این صورت است که اگر اینطور عمل کنی بهتر است»
کاترین در چهار سالگی اولین بار به اجرای کنسرت پرداخت و در ۱۲ سالگی جایزه بزرگ موسیقی کانادا (grand prize at the Canadian Music Competition) را از آن خود کرد.
اجرای اثری از Sayat Nova موسیقیدان شهیر ارمنستان
از ۱۳ سالگی نزد خانم دورتی دیلی در مدرسه جولیارد شروع به تحصیل ویولن کرد. دورتی دیلی به حق بزرگترین معلم ویولن در جهان لقب گرفته؛ زیرا بسیاری از مشهورترین ویلنیستهای جهان زیر نظر او تحصیل کرده اند که از جمله آنها: گیل شهام (Gil Shaham)، شلومو مینتز (Shlomo Mintz)، ایزاک پرلمن (Itzhak Perlman)، سارا چانگ (Sarah Chang)، میدوری (Midori)، آنه آکیکو میرز (Anne Akiko Meyers)، رابرت مک دافی (Robert McDuffie)، کیوکو تاکزاوا (Kyoko Takezawa)، نایجل کندی (Nigel Kennedy) و… هستند.
تحصیل نزد اینچنین استادی بدون شک تاثیر عمیقی در نوازندگی کاترین گذاشت، گرچه خانم دیلی در مارش ۲۰۰۴ درگذشت.
اجرای Slavonic Dance ساخته دورژاک
کاترین پس از سال ۱۹۹۹ به قول خودش به موسیقی پس از جنگ علاقمند شد و قطعات این دوره را در رپرتوار کاری خود قرار داد. کاترین فرزند پدری ایرانی ارمنیست و به همین جهت توجه ویژه ای به موسیقی ارمنی دارد که تا کنون قطعات زیادی از این موسیقی را ضبط و اجرا کرده است که اقدامی تحسین برانگیز است.
اجرای اثری از باباجانیان موسیقیدان بزرگ ارمنستان
نوع حضور کاترین مانوکیان روی سن از مواردی هست که در نقدهایی که بر کنسرت های او نوشته شده به آن اشاره می شود؛ مانوکیان به عکس العملهای شنوندگان روی سن دقت می کند،
خودش در این مورد می گوید: «وقتی روی سن می ایستم دانسته های آکادمیکم در ذهنم هست که برای روحیه من روی سن خیلی خوب است. من خودم را پاره ای از از جمع احساس می کنم تا اینکه فکر کنم، تنها من بار سن روی دوشم است.»
‘Souvenir D’Un Lieu Cher’ Op. 42 از چایکوفسکی
کاترین مانوکیان اخیرا” مسافرت دوردنیایی داشته (از استانبول تا توکیو) که مورد توجه بسیاری از علاقمندان ویولن قرار گرفته است. مشهورترین CD کاترین «شوپن برای ویولن» است که در این اثر سونات ویلنسل شوپن (که از معدود آثار غیر پیانو سولویی اوست) توسط بهزاد رنجبران (آهنگساز بنام ایرانی و استاد دانشگاه جولیارد) برای ویولن تنظیم شده است. شایان ذکر است که بهزاد رنجبران همراه با همایون رحیمیان و خاچیک بابائیان همزمان شاگرد هراچ مانوکیان پدر کاترین بوده اند.
“شوپن برای ویلن” با تنظیم بهزاد رنجبران
کاترین در اجرای این اثر از ویولن “gorgeous 1861 Vuillaume” که متعلق به ویولنیست و آهنگساز بزرگ ویولن اوژن ایزایی (Eugene Ysaye) بوده است. یکی از مهمترین مشخصات این ساز صدای شفاف و قدرت صدا در نتهای بالای است.
کاترین در کنار موسیقی به فلسفه نیز علاقمند است و آن را تغذیه کننده فعالیت های موسیقایش می داند، او از سال ۲۰۰۴ شروع به فراگیری فلسفه در دانشگاه ترنتو کرده است.
۱ نظر