چهار فصل ویوالدی (بهار و تابستان)

چهارفصل، عنوانی است برای مجموعه چهار کنسرتوی جداگانه، برای ویولن و ارکستر، که توسط آنتونیو ویوالدی آهنگساز ایتالیایی تصنیف گشته است و شماره های یک الی چهار اپوس هشت این مصنف را در بر می گیرد. کنسرتوی هر فصل از سه قسمت مختلف تشکیل شده و کل اثر در مجموع، مرکب از دوازده موومان است.

هرچند این چهار کنسرتو به شکلی مستقل از یکدیگر تصنیف گشته اند و هر یک به تنهایی نشان از نبوغ ویوالدی در زمینه تصنیف موسیقی و مهارت وی در ویولن نوازی دارند، اما نباید از این نکته غافل شد که این چهار اثر به شکلی بسیار ظریف و متعادل به یکدیگر پیوند خورده اند و چهار پاره ای منسجم را تشکیل داده اند که مجموعه گوشنواز حاصل از آنها، نمایان گر استادی آهنگساز در تصویرگری طبیعت و الهام از آن است.

در هنگام اولین چاپ این اثر، آهنگساز غزلی را که در توصیف طبیعت سروده بود همراه با پارتیتور تصنیف چاپ نمود. جالب اینجاست که موسیقی و غزل آن، چنانند که گویی هر یک بیانی زیبا از دیگریست.

بهار، خود شاید زیباترین توصیفی است که می تواند نام تصنیف آغازین این اثر باشد. موسیقی کوچک کنسرتوی اول این اثر که چون دوران بهار کوتاه و شاداب است، نمایش تصویری است خیال انگیز از این فصل.

دو جمله کوتاهی که از پی هم می آیند و چون تصویری از یکدیگرند ، به زودی جای خود را به سوال و جواب و هم آوازی پرندگان می دهند و اینچنین زیباترین ستایش از بهار طبیعت با موسیقی شکل می گیرد.

Spring part 1, Allegro

پس از تکرار دومین جمله آغازین توسط ارکستر، صدای آبشاری را می شنویم که آرامش خود را به طوفان و رعد وبرقی بهاری می دهد. جملات کوتاه و سریع ویولن تکنواز که به شکل تریوله نواخته می شود، غرش آسمان را باز به دامان آواز و آبشار بهار باز می گرداند

موومان نخست این کنسرتو، بزودی با همان لطافتی که آغاز گشته بود پایان می یابد و رویش برگ درختان آغاز می گردد.

Spring part 2, Largo

در میانه ” بهار”، رویای شیرین ارمغان برگهای نورسته ای است که سایه بر چوپان گسترده اند و چون آشیانی او را در برگرفته اند. در اینجا پارس سگ چوپان که توسط ویولا نواخته می شود، به گوش می رسد. لارگوی لطیف موومان دوم بهار در انتها، جای خود را به شادمانی موومان پایانی می دهد.

در جای جای رقص روستایی آخرین موومان این کنسرتو، تکنواز با گردشهایی زیبا و ظریف به میان شادمانی جمع می آید و باز هنرمندانه از میان آنها می گریزد.

….

Spring part 3, Allegro

با فرا رسیدن تابستان، غریو خشمگین آفتاب آن که گویی درختان را خم می کند، گله چوپان را می سوزاند. تابستان با مقدمه ای کوتاه توسط ارکستر آغاز می گردد و بزودی این مقدمه با تک نوازی ویولن جایگزین می گردد. بخش زیبای اختصاص یافته به تکنواز در این لحظات موسیقی، نشانه ای است از مهارت ویوالدی در نواختن ویولن.

Summer part 1, Allegro non molto

با برگشت دوباره ارکستر به موسیقی مقدمه تابستان، صدای قمری و سهره از ساز تکنواز به گوش می رسد. فضای شگفت انگیز و زیبایی که ویوالدی در این بخش کنسرتو از وزش نسیم ملایم صبا و تقابل آن با تند باد شمال، در ذهن شنونده ترسیم می کند در ادامه با هراس چوپان از این رویارویی، به کمال می رسد و ترس موهوم چوپان به تصویر کشیده می شود…

Summer part 2, Presto e forte

موومان میانی تابستان، حکایت از چوپان خسته و رنجوری دارد که ترس طوفان او را می آزارد و سرانجام در بخش پایانی این کنسرتو رعد و برق و رگبار به تندی بر مزارع کشاورزان می تازد

.

Summer part 3, Presto

در اینجا تکنواز، با نواختن سریع آرپژهای سه سیمه ای که از پوزیسیون هفتم ویولن آغاز می گردد، دیگر بار تمرکز شنونده را به نکته ای ظریف معطوف می دارد و آن نقش ارزنده ویوالدی در اعتلای سطح تکنیک نوازندگی ویولن در دوره حیات اوست.