هورن سازی بادی برنجی متشکل از یک لوله مارپیچ نسبتا بلند است که قدمت آن به سال ۱۶۵۰ بر می گردد. در آن زمان در کشور انگلستان از چنین وسیله ای به عنوان شیپور شکار استفاده می شد، فرانسوی ها آن را “هورن آلمانی” می نامیدند، آلمانی ها نام “شیپور شکار” را به کار می بردند و انگلیسی ها نیز این ساز را به نام “هورن فرانسوی” می شناختند. در سال ۱۹۶۰ انجمن بین المللی هورن، نام رسمی این ساز را “هورن horn ” اعلام نمود. در حال حاضر نیز اغلب موسیقی دانان این ساز را “هورن” می نامند.
مشخصات کلی ساز
هورن سازی مخروطی شکل شبیه به کورنت و ساکس هورن (نوعی شیپور برنجی) است، برخلاف ترومپت و ترومبون که استوانه ای شکل هستند، هورن مخروطی شکل است و قطر ثابتی ندارد. اغلب سازهای برنجی سوپاپ دار، از سوپاپ متحرک (پیستونی) استفاده می کنند، اما در هورن های مدرن، سوپاپ های چرخنده به کار می رود؛ هر چند در نمونه های قدیمی تر این ساز که در استرالیا و فرانسه وجود دارند، کماکان از پیستون استفاده می شود.
هر سوپاپ در اندازه طول لوله ساز تاثیر دارد و نتیجتا تغییر نت نیز ایجاد می کند. در عین حال از تغییر طول ساز جهت کوک کردن آن نیز استفاده می شود. طول لوله هورن های دوبل مدرن که امروزه به کار گرفته می شوند، در مجموع به ۲۱ فوت معادل ۶.۴ متر می رسد.
در مقایسه با سازهای برنجی دیگری که در ارکستر به کار می روند، عموما هورن یک اکتاو بالاتر از بقیه سازهای هم ردیف خود است، سرساز یا دهنی کوچک این ساز در این امر بی تاثیر نیست. معمولا هورن را با فاصله یک پنجم پایین تر نسبت به نت نوشته شده اجرا می کنند، محدوده صدای ساز از نت Bb زیر کلید فا شروع می شود و تا نت F بالای کلید سل ادامه می یابد. هرچند در اجراهای کلاسیک معمولا از همین محدوده استفاده می شود، اما تعداد کثیری از نوازندگان نت های بسیار دیگری خارج از این محدوده را نیز استفاده می کنند، چه نت های بالاتر و چه پایین تر.
تاریخچه
تا پیش از قرن نونزدهم هورن ها به سوپاپ مجهز نبودند. نمونه های قدیمی این ساز بسیار ساده تر از هورن های مدرن بودند، در حقیقت آنها لوله های برنجی با چند پیچ خوردگی و دارای یک دهانه بودند که امروزه bell (قسمت شیپوری شکل ساز) نامیده می شود. این وسیله در ابتدا به عنوان شیپور شکار مورد استفاده قرار می گرفت و در آن نت ها توسط حرکات لب ها تغییر می کردند. صدای شیپور معمولا یادآور صحنه شکار بود و بعدها سمبلی برای ارج نهادن و ستایش از اصالت اشراف زادگان و خاندان سلطنتی به شمار می رفت.
هورن های اولیه
هورن های اولیه روی کلیدهای F, E, E flat, B flat و C ساخته می شدند و از آنجایی که بقیه کلیدها باید هارمونیک کلید اصلی ساز می بودند، امکان نواختن در کلیدهای دیگر وجود نداشت. تنها راه برطرف نمودن این محدودیت استفاده از میله هایی قلابی شکل با نام crook برای تغییر طول لوله این ساز بود که با قرار دادن آنها طول ساز و در نتیجه کوک آن نیز تغییر می کرد.
پیش از افزودن سوپاپ به این ساز، در ارکسترها آن دسته از هورن هایی که نت های بالاتر را اجرا می کردند دورتر از بقیه سازها قرار داده می شدند و آنهایی که نت های بم تر اجرا می کردند، داخل ارکستر جای می گرفتند. بنابراین اولین و سومین هورن به منزله ” هورن اول” با کلیدهای مربوطه بود، همین امر در مورد هورن های دوم و چهارم نیز صدق می کرد. به همین دلیل است که امروزه نیز در اجراهای ارکستر، بر خلاف بقیه سازها، اولویت نوازندگان هورن بر اساس ترتیب نشستن آنها تعیین نمی شود، بلکه اولویت اصلی با هورن “اول و سوم” و پس از آن “دوم و چهارم” است. به دلیل مشابه در موسیقی مدرن امروزی نیز بخش های مربوط به هورن های اول و سوم معمولا شبیه به هم هستند و این قضیه در هورن های دوم و چهارم نیز صادق است.
در اوایل قرن نونزدهم نوازندگان هورن با هدف تغییر طول این ساز، دست راست خود را نیز به کار گرفتند و از آن درون bell (قسمت شیپوری شکل ساز) استفاده کردند. این امر سبب شد امکانات بیشتری جهت نواختن نت های دیگر بوجود آید و بدین ترتیب هورن به سازی تبدیل شد که توانایی نواختن انواع ملودی ها را در اختیار نوازندگان قرار می داد.
در سال ۱۸۱۵ بود که برای اولین بار استفاده از پیستون در این ساز مطرح شد، در واقع این تغییر به منظور غلبه بر مشکلاتی بود که نوازندگان در طول اجرا به منظور تغییر دادن crook ها با آن روبرو بودند. بعدها به کارگیری سوپاپ ها، پنجره جدیدی را به روی قابلیت های این ساز گشود و انعطاف پذیری آن را جهت نواختن در کلیدهای مختلف افزایش داد. در حقیقت تحول بوجود آمده هورن را به سازی کاملا کروماتیک تبدیل کرد، این دگرگونی در آهنگسازی برای این ساز در قرن نونزدهم نیز تاثیر بسزایی داشت.
پس از اختراع سوپاپ ها، فرانسوی ها هورن های کوچکتری با سوپاپ های متحرک و آلمانی ها هورن های بزرگتری با سوپاپ های چرخنده ساختند.
با فشار سوپاپ توسط دست چپ نوازنده، نخی که سوپاپ های مختلف را باز و بسته می کند، کشیده می شود و از این طریق تغییر نت ایجاد می شود. نوازندگان هورن به منظور تنظیم صدای ساز، دست راست خود را داخل bell (قسمت شیپوری شکل ساز) قرار می دهند.
بد نیست بدانیم سازی که در کشور آمریکا به عنوان “هورن فرانسوی French horn ” شناخته شده، برخلاف تصور همگان، “هورن آلمانی German horn ” است.
در آن زمان بسیاری از مدارس موسیقی و نوازندگان “هورن معمولی natural horn ” را ترجیح می دادند و از به کارگیری هورن با سوپاپ های چرخنده یا ” هورن فرانسوی French horn” اجتناب می ورزیدند. امروزه نیز اغلب نوازندگان از هورن معمولی در اجراهای اصلی خود استفاده می کنند.
سلام
خیلی از شما ممنونم
مطالب این سایت خیلی مفید و بدرد بخوره.
امیدوارم که همیشه با موفقیت این هدف رو دنبال کنید.
با تشکر!
سلام
از مطلبتون در مورد هورن ممنونم
من خودم نوازنده ی هورن هستم ولی متأسفانه کمتر کسی در مورد این ساز آگاهی داره.
امیدوارم که باز هم در مورد این ساز در اینجا مقالات متنوع و زیبا ببینم.
ممنون
خدانگهدار
سلام
خیلی از شما ممنونم
مطالب این سایت خیلی مفید و بدرد بخوره.
aali boood.thanks
salam mano roo yahoo add konid mamnoon misham
سلام من خودم نوازنده ی هورن هستم ولی متأسفانه کمتر کسی در مورد این ساز آگاهی داره واین ساز در ایران مضلوم واقع شده .
امیدوارم که باز هم در مورد این ساز در اینجا مقالات متنوع و زیبا ببینم.
salam be shoma baraye dashtan in site tabrik migam man ye navazande hastam va be tazegi vblog sakhtam aya emkanesh hast az matalebe site shoma estefade konam09124287141 agar mayel boodid be man ettela bedid
سلام من این سازو خیلی دوست دارم.در انتخاب هورن باید به چه چیزی توجه کرد.
ویژگی یه هورن خوب چیه و حدودا در چه قیمت هایی هست؟
ممنون
KARET DOROSTE
salam man navazandeye horn hastam va dar navazandegie in saz tahsil kardeam agar har komaki dar in zamineh az dastam bar biad ba kamal meil hazeram 09121120434 hosseinmirzaei17@yahoo.com