آروین صداقت کیش
نگاهی دیگر
نوشته‌هایی که در ۹ فصل گرد هم آمده در قالب‌ها، زمان‌ها و به مناسبت‌های مختلف و همچنین برای رسانه‌های گوناگونی نوشته شده (مانند بخش «طنین روستا» که برنامه‌ی رادیویی بوده)، از همین رو دور هم جمع شدنشان القای قدری بی سروسامانی در منطق نوشتار و ویراستاری در متن می‌کند. از طرف دیگر هنگامی که محتوا را دقیق‌تر بخوانیم با کمبود ظریف‌کاری‌ها، بی‌دقتی‌ها و اشتباهاتی در اطلاعات اولیه مواجه می‌شویم که نه می‌توان به دسترسی نداشتن مؤلف به منابع نسبت‌شان داد و نه نظر خاص او به حسابشان آورد (مانند «گوشه‌نشین» خواندن محمد اسماعیلی در دوران پس از انقلاب (۱۶۶)، یا بداهه‌پرداز خواندن فرامرز پایور (۱۴۹)، یا نقل قول‌های پرشمار درون متن که اغلب مرجعشان مشخص نیست).
بااین‌حال همه‌ی این ایرادها نباید اهمیت اصلی چنین کتابی را بپوشاند. این اهمیت در نگاه خوشنام نهفته است. نگاه او به سبب سابقه‌ی حرفه‌ای (شکاف نسلی) و دور بودن اجباری از محیط موضوع مورد مطالعه‌اش در بین نویسندگان امروزی موسیقی، فارغ از درستی، نگاهی متفاوت است.
نگاه خاص خوشنام را جدا از لحن روان و روایی‌اش می‌توان در دسته‌بندی‌ای دید که عملاً با فصل‌بندی کتابش از کل میدان موسیقی در ایران به دست داده. برای دیدن تفاوت کافی است به این بیاندیشیم که کدام منتقد یا نویسنده‌ی موسیقی در ایران امروز ممکن است حمیرا و هایده را با علینقی وزیری، روح الله خالقی، ابوالحسن صبا و فرامرز پایور ذیل «موسیقی نوآورانه‌ی سنتی» (ولو در بخش خوانندگان) دسته‌بندی کند.
نویز
***
گفتگوی هارمونیک
کتاب «از نجوای سنت تا غوغای پاپ؛ کندوکاوی در موسیقی معاصر ایران» را محمود خوشنام که پیش از انقلاب سردبیر ماهنامۀ رودکی و از منتقدان صاحب نامی در رسانه های مختلف بود، در نه فصل تألیف کرده و در آن به مباحثی چون موسیقی سنتی و نوآورانۀ ایرانی، موسیقی پاپ، موسیقی بومی ایران، ترانه‌های مطربی و روحوضی، کاباره، موسیقی بندری، موسیقی در سینمای ایران، خوانندگان، ترانه‌سرایان و شاعران می‌پردازد. این کتاب همچنین شامل گفتگوهایی با علینقی وزیری، اسفندیار منفردزاده و سوسن است و به افرادی چون محمدرضا شجریان، هوشنگ ابتهاج، حسین علیزاده، مرتضی حنانه، محسن نامجو، صادق هدایت، نیما یوشیج، احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث می‌پردازد. همچنین نقد و نشر در موسیقی و موسیقی ایران در بوتۀ نقد نخبگان در آثار صادق هدایت، نیما یوشیج، احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث دو فصل پایانی کتاب را شکل می‌دهند. این کتاب در سال ۱۳۹۷ به همت انتشارات «فرهنگ جاوید» برای اولین بار روانه بازار کتاب در ایران شده است.
۱ نظر