صادق رنجکش
نخستین تم موومان اول که آوازی نمونه از آوازهای اسلاو است به سادگی هرچه تمام تر توسط پیانو سراییده می شود، در حالی که یک آکومپانیمان ریتمیک در کنار آن به گوش می رسد. در این بخش آکومپانیمان به یاری سازهای زهی مجهز به سوردین و پیتسیکاتوی کنترباس ها انجام می گیرد.
آنگاه هورن ها و ویولا ها همان تم نخستین را تکرار می کنند.
سراسر این بخش از کیفیت و حالتی رام و ملایم برخوردار است که نکته ای مرموز و ناگفتنی در خود دارد. تم دوم که در آغاز به وضعی تردید آمیز توسط هورن ها و ترومپت ها سراییده می شود و سپس بعد از یک نوای پرآهنگ سراسر دسته ارکستر، به شکل کامل خود معرفی می گردد، کوتاه است و برخوردار از ریتمی پر ضربان.
این ریتم به نرمی و ملایمت هرچه بیشتر توسط سازهای زهی نواخته می شود و همین سازهای زهی با لحنی مقطع، ریتم را تکرار می کنند و آنگاه پیانوی تنها در مقام پاسخگویی برمی آید.
در این زمان، نغمه بسیار زیبا و گرم و بیانگری به گوش می رسد که اجرای آنرا پیانوی تنها بر عهده دارد.
یادآوریهائی از این تم و از این نغمه در موومان دوم شنیده می شود و این یادآوریها در بخش بسط موومان سوم نیز نقش عمده ای دارد. پس از آن، بخش دولوپمان آغاز گشته و پیانو فرصت آنرا می یابد تا مهارت های خود را در بسط و گسترش تم ها به نمایش گذارده و ارکستر نیز آنرا در این امر یاری می کند.
سپس پیانو برای مدتی کوتاه به تکنوازی پرداخته و اینبار مهارت های خود را در نقش تکنواز نیز به نمایش می گذارد.
پس از گذر از بخش راکسپوزیسیون که سرشار از دگرگونیهای فراوان بوده و قسمت های عمده ای از آن برای پیانو به نگارش درآمده است و این ساز اوج مهارت و هنر خود را در آن به نمایش می گذارد، یک کودای کوتاه، مجلل و در عین حال درخشان، موومان را به پایان می رساند.
موومان دوم با یک تم نمونه روسی دیگر آغاز می شود که کیفیتی لطیف و آمیخته با افسردگی دارد ولی آنسان نیست که اشک به چشمان آورد.
پس از ارائه تم اصلی توسط سازهای زهی و بادی چوبی، ناگهان پیانو با چندین آکورد فورته قدم به صحنه گذاشته و زمینه را برای تکنوازی و هنرنمائی نسبتا طولانی خود فراهم ساخته و با الهام گیری از تم اصلی ارائه شده و همچنین تم گرم و بیانگری که پیانو در اوایل موومان اول معرفی نمود، بسیار پر احساس نواخته و زهی ها نیز به همراهی آن می پردازند.
سپس، یک آکومپانیمان والس مانند با پیتسیکاتوهای سازهای زهی شنیده می شود و در همان هنگام سازهای بادی چوبی ملودی بس دلنشینی را می سرایند و پیانو، در این قسمت نیز به ایفای نقش پرداخته و با بکارگیری ریتمی والس گونه، به نواختن اصواتی پر جست و خیز مشغول می گردد و حالتی شوخ آمیز و بوالهوسانه ایجاد می کند.
این ملودی در واقع چیزی جز همان تم اول کنسرتو نیست که به رنگ دیگری ظاهر می شود.
پس از نوای پرشور زهی ها و مکثی کوتاه، پیانو زمینه را برای آغاز موومان با شکوه سوم فراهم می سازد و برای این منظور به تکرار، سکوانس های بالارونده و آکوردهائی فورته متوسل می شود و برنجی ها نیز به یاری او می شتابند.
۱ نظر