سعید یعقوبیان
تاکید ویژه مجموعه «ری تا روم» بر عنصر آواز و مختصات آن در موسیقی های ایرانی، عربی، ترکی و اندلسی است. قطعه تهران، امروزی ترین قطعه در این آلبوم است و از آنجا که قرار بوده تا نماینده موسیقی کلاسیک ایران در این اثر باشد، با توجه به ساختار مدرن آن، در کتابچه اثر با صفت آوانگارد از آن یاد شده است:
«تهران: آوانگاردترین قطعه مجموعه، که به واسطه نام و محتوایش می کوشد شهری مدرن و نه لزوما پیشرفته با پیشینه یی کوتاه و هویتی نه چندان روشن را تداعی کند… ».
خواننده این قطعه (علیرضا قربانی) همچون بازیگری که در کار کارگردانی کارآشنا توانایی هایش نمود می یابند لحظات درخشانی را در آواز خود ثبت کرده است.
اما جالب ترین بخش مجموعه، آواز مرشد عباس قربانی است که در قطعه «ری» به غزل خوانی در سه گاه پرداخته است. این شیوه از آواز که بخشی از موسیقی عامیانه تهران قدیم است امروزه رو به فراموشی است و ضبط و انتشار این قطعه که در سال ۸۲ در یک مجلس غزل خوانی در شهر ری صورت گرفته، بی تردید کار ارزشمندی در حفظ این میراث فرهنگی مغفول بوده است.
«دمشق» را مصطفی کریم، خواننده خوش ذوق سوری روی غزلی عربی از سروده های مولانا جلال الدین اجرا کرده است. قطعه «روم» نیز در سه قسمت مجزا در «هُزام» (از مقام های موسیقی کلاسیک عثمانی) اجرا شده است.
قسمت های آوازی این قطعه (با صدای اِرسین چلیک خواننده ترک) از شنیدنی ترین بخش های این مجموعه است. همچنین اشعار بخش «اندلس» ترجمه چند رباعی خیام به زبان اسپانیولی هستند که اِل دوئنده به همراهی گیتار و عود آنها را خوانده است.
مولف و تدوینگر این مجموعه سعید نائب محمدی، نوازنده ویرتوئوز عود (ساز مشترک و شاید تنها ساز مشترک تمام این خط تاریخی- جغرافیایی) است که ساز عصیانگر او در تمامی بخش های مجموعه، حضور تاثیرگذاری دارد.
در نهایت اشاره به نکته ای حاشیه ای اما بسیار مهم درباره این آلبوم ضروری است و آن اینکه این آلبوم که شرکت آوای باربد آن را منتشر کرده به لحاظ کیفیت صوتی و نیز طراحی و محتوای جلد، یکی از بهترین و باکیفیت ترین نمونه های چند سال اخیر است.
در نهایت می‌توان گفت مجموعه «ری تا روم» بیش و پیش از آنکه یک آلبوم موسیقی باشد، محصول هنری اندیشه یی آزاد و تجربه گرا و نماینده تفکری متفاوت در فضای موسیقی امروز ایران است که برای اطلاق واژه «نسل» به نمایندگان این تفکر، هنوز راه دراز و صعبی در پیش است.
اعتماد
۱ نظر