گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

تشبیه سکوت به صفحه سفیدی که موسیقی بر آن نقش میشود، چندان صحیح نیست. در واقع سکوت، یکی از رنگهای موجود در جعبه رنگ آهنگساز است. آنچه موسیقی جز را از قالبهای دیگر موسیقی مجزا میکند این است که هر نوازنده –از طریق بداهه نوازی- به نوعی آهنگساز هم محسوب میشود و باید شیوه استفاده موثر از سکوت را به خوبی بشناسد.

من غالبا به لزوم وجود یک کلاس تخصصی برای تدریس نقش سکوت در موسیقی فکر میکنم، زیرا میزانهای سکوت در واقع زمان انتظار نیستند بلکه زمانی برای شنیدن فعال یا به عبارتی درک اهمیت صدایی که شنیده ایم، هستند، حالتی که در یک گفتگوی خوب پیش می آید.

فوت و فن در موسیقی جز از بالاترین اهمیت برخوردار است و به کار گرفتن سکوت، بخشی از این تکنیک یا فوت و فن به شمار میرود. اینکه چه زمانی فضای صوتی خالی مانده و باید با نتها پر شود و اینکه گاهی به صدا در نیاوردن ساز میتواند به همان اهمیت صحیح نواختن نتها باشد، جزئی از دانش لازم برای تبدیل شدن به یک نوازنده موفق جز است.

به کار گیری سکوت برای مدت بسیار کوتاه (در حد یکی دو ضرب) یا مدت بیشتر (میزان بعد از میزان)، هر یک تاثیری متفاوت بر روی شنونده باقی میگذارند. این کار میتواند تاکید بیشتری بر نوای سازهای دیگر محسوب شود زیرا با سکوت یک ساز، پاساژهای اجرا شده توسط نوازندگان دیگر، برجسته تر شده و به گوش شنونده میرسند.

چند ضرب سکوت، میتواند اشتیاق شنونده را نسبت به آنچه خواهد شنید افزایش دهد. به این ترتیب سکوت میتواند موجد حس انتظار و پیش بینی باشد.اگر ما این دو عامل را به عنوان تنش و رهایی در نظر بگیریم، سکوتی که پس از یک عبارت موسیقایی میآید میتواند شنونده را از تنش ایجاد شده توسط موسیقی رها سازد و از طرف دیگر میتواند با در انتظار نگه داشتن شنونده برای شنیدن عبارت بعد، خود عامل بروز تنش باشد. طول زمان یک سکوت، فاصله بین دو سکوت و حجم سکوت (که بسته به تعداد نوازندگانی که در یک زمان سکوت میکنند بستگی دارد)، همه با هم بر شنونده تاثیر میگذارند. این تاثیرات، تجربه شنیداری هر شنونده را رنگ آمیزی میکنند.

علاوه بر اینها، سکوت با کاستن از درهم ریختگیهای صوتی، به هر عبارت صوتی رنگ میبخشد. هنگامی که در هنگام گفتگو، طرفین مکالمه تنها به ابراز عقیده مداوم بپردازند و کلمات از دهانشان به بیرون پرتاب شود، فضایی خفه ایجاد میکند، موسیقی نیز همینطور است، در این حالت موقعیت شنونده بسیار غیر قابل تحمل میشود. دانستن این که چه زمانی و به چه مقدار از سکوت استفاده کنیم، بخشی از یک مکالمه موفق و یکی از مهمترین تواناییهای هر موسیقی دانی است.

اگربا دقت بیشتر به تعدادی از قطعات موسیقی محبوب خود گوش دهید، متوجه خواهید شد که بهترین موسیقی دانان چگونه از سکوت استفاده میکنند.هنرمندان بزرگ دارای تکنیکهایی بی نقص هستند، اما تمام آنها علاوه بر آموختن چگونه نواختن، استفاده به جا از سکوت را نیز می آموزند. آهنگسازان دانا، تمام ایده های عالی خود را یک باره بر بوم نمیریزند تا تصویری بدرنگ از آن حاصل شود و تجربه شنونده به چیزی ناگوار مبدل شود. این هنرمندان میدانند چگونه به تبادل کامل و واضح ایده های خود بپردازند.

به فواصل میان عبارات موسیقی توجه کنید، به زمانی که یک ساز با رفتن باقی ساز ها به پس زمینه، پررنگ میشود توجه کنید. به هنگامی که تک نوازان بدون حضور رقابت انگیز سازها و اصوات دیگر، تمام توجه شنونده را به خود جلب میکنند، دقت کنید. سکوت را به عنوان یکی از رنگهای موسیقی بشنوید زیرا سکوت، هنگامی که به درستی به کار برده شود، یک رنگ است.

نوشته:

تیرا نفزگر Tyra Neftzger

allaboutjazz.com

دیدگاه ها ۲۰

  • salam chera harchizi ke dar batne ye mooseghi
    vojud dare ro be sabke jazz nesbat midid ?
    man nemidunam chera in site ba inke kheili site khubie va man vaghean doosesh daram ye alaghe va ta’asobe bikhodi be moseghie jazz dare.

  • با سلام به خان مارال
    بله درست میگین، ما در مطالبمون اشارات زیادی به موسیقی جز داریم، البته در دفاع از این مقاله خاص باید بگم که در اینجا موسیقی جز و امکانات خاص اجرای اون تنها به عنوان مثال توسط نویسنده آورده شده و در باقی مطلب، مبحث به طور کلی دنبال شده است. در واقع نویسنده در اینجا با به کار بردن مثالی بسیار واضح اهمیت سکوت در اجرا را توضیح میدهد و نوازنده را، تنها به خاطر شیوه “بیان” موسیقی، در ردیف آهنگساز قرار داده است.

  • مرسی از توضیحتون ولی وقتی مقال ای رو در قسمت تئوری کلاسیک میارید مناسبتر اینه که مثالهاتون هم از این سبک موسیقی باشه. اگه از من بپرسید میگم این مقاله به وضوح به کاربرد سکوت در موسیقی جز میپردازه و هیچ چیز کلی در اون نیست. البته موسیقی جز هم در حد خودش حرفهایی برای گفتن داره ولی این دلیل نمیشه هر چیزی رو از توالی آکوردها گرفته تا کاربرد سکوت، در قالب جز بیان کنیم. هر چیزی حدی داره.

  • مرسی از توضیحتون ولی وقتی مقال ای رو در قسمت تئوری کلاسیک میارید مناسبتر اینه که مثالهاتون هم از این سبک موسیقی باشه. اگه از من بپرسید میگم این مقاله به وضوح به کاربرد سکوت در موسیقی جز میپردازه و هیچ چیز کلی در اون نیست. البته موسیقی جز هم در حد خودش حرفهایی برای گفتن داره ولی این دلیل نمیشه هر چیزی رو از توالی آکوردها گرفته تا کاربرد سکوت، در قالب جز بیان کنیم. هر چیزی حدی داره.

  • dar javabe maral, chon dar yek gorohe jazz mamoolan music neveshte nemishe va ham-zaman chand navazande mashghoole improvise hastand, niaz be daneshe estefadeye sahih az sokoot ha baraye har yek az oon-ha baraye hamahangi kheili mahsoos tar hast. 2vom inke man ba in harfe zananeh (albatte ghasde tohin be khanom ha ro nadaram, vali hamoon awalesh ke in jomle ro khoondam ehsas kardam ke in harfe yek khanoome, begzarim) aslan movafegh nistam:من غالبا به لزوم وجود یک کلاس تخصصی برای تدریس نقش سکوت در موسیقی فکر میکنم، be nazare man in ke ma fekr konim mitoonim to music yek factor ro joda az factor haye dige bahs va bar resi konim aslan ide khoobi nist va bayad hameye avamel ro yek ja va did. momkene dar zaher han amele joda ganeh bashand, vali in factor ha dar asl hame mahiate yeksan darand, che rithm, che melody, che harmony, che rang, che sokoot, che dynamics, stacarro/legato, … va az ham tafkik napazir hastand, vojoode yek amel hast ke ba avamele dige mana mide. yeki jolo mano bigire inghadr harf nazanam!

  • man nemifahmam aslan manzoore shoma az in harf chie? ba in jomle chio sai darin begin?البته موسیقی جز هم در حد خودش حرفهایی برای گفتن داره
    amsale shome bayad hamoon “Elaheye Naz” goosh konan, shoma ro che ba darke jazz? bozorg tarin musician haye classice donya ham raje be jazz intori sohbat nemikonan va hame be maktabe jazz ehteram mizaran! hala shoma chera inghadr deletoon pore az jazz?

  • بابک عزیز من استاد موسیقی نیستم و اصلا خودم رو در حدی نمیدونم که بخوام یه سبک موسیقی رو زیر سوال ببرم.
    من یه ۳۰ سالمه و حدود ۲۵ سال هست که پیانو میزنم. سبک من کلاسیکه و با افتخار به الهه ناز گوش میدم.
    ضمنا سوال من از خانم افشار بود که ایشون به سوال من جواب دادن.
    ضمنآ ادبیات گفتاریه خودتون رو اصلاح کنید.

  • دوست عزیز آقای علی
    با تشکر از توجه شما، منتظر چنین گله ای بودم..
    تقریبا هیچ مطلبی درباره مبحث سکوت در موسیقی بدون پرداختن به جان کیج و نظرات ارزشمند او درباره سکوت کامل نیست، راستش را بخواهید مطلبی که در حال حاضر مشغول تهیه آن هستم درباره سکوت در موسیقی و به خصوص در قطعه ۴:۳۳ است، من این دو مطلب را با هم شروع کردم و با توجه به اینکه مقاله فوق کوتاه تر بود، طبعا سریعتر به نوبت قرار گرفتن در سایت رسید. امیدوارم تا آخر همین هفته بخش بعدی مبحث سکوت هم آماده شود و در سایت قرار بگیرد.

  • یک مورد دیگه هم میخواستم بگم این بود که نویسنده این مطلب “آقا” است! من تنها مترجم آن هستم و لزوم کلاسی که آقای بابک آنراحرفی زنانه تعبیر کرده است، گفته آقای تیرا نفتزگر است. گاهی مردها هم لزوم چیزی را احساس ممیکنند، این که بد نیست.

  • salam khedmate hameye doostan sayte besyar khoobiye kheyli etelaate moosighiye maro bala mibare inke che sabki khoobe ya bad in afkaro say konim az khodemoon biroon berizim balke har kas dar jaygah va sabke khodesh zahmat mikeshe be tore mesal ye navazandeye classical ra nemishe ba ye jazzman moghayese kard vassalam motshakeram

بیشتر بحث شده است