علی رهبرى در شبکه سى ان ان

شبکه تلویزیونى سى ان ان از چندى پیش در حال پخش برنامه اى با عنوان «درون خاورمیانه» (Inside the Middle East) درباره مسائل اجتماعى و فرهنگى کشورهاى منطقه است. در تیتراژ این برنامه که نام کشورهاى مورد بررسى نوشته مى شود نشانى از ایران نیست ولى در آخرین برنامه این مجموعه که شنبه شب، پانزدهم بهمن ۱۳۸۴ (پنجم فوریه ۲۰۰۶) پخش شد، در کنار گزارش هایى از عربستان سعودى و عراق، گزارش نسبتاً مفصلى نیز به استعفاى ناگهانى على رهبرى از رهبرى ارکستر سمفونیک تهران اختصاص داشت.

این گزارش با پخش قسمت کوتاهى از کنسرت اخیر رهبرى در استانبول و استقبال نوازندگان ترکیه و همچنین ایرانیان حاضر شده در کنسرت در پشت صحنه آغاز شد. رهبرى خطاب به گزارشگر مى گوید: «حضور ایرانیان در کنسرت هایم همواره مایه خوشحالى من است.» گزارش در دانشکده موسیقى وین در اتریش دنبال مى شود.

رهبرى خاطرنشان مى سازد که «در زمان دانشجویى اش احساس مى کرده آکادمى بسیار بزرگ است ولى اکنون حس مى کند که کوچکتر شده چرا که آن ترس و اضطراب دوران دانشجویى از میان رفته است…» سپس همراه با دوربین به خانه او که از پانزده سال پیش در روستایى در جنوب وین واقع شده مى رویم؛ رهبرى روى قالى هاى ایرانى و در میان اشیاى هنرى ایرانى قدم مى زند و مى گوید: «در اینجا همه چیز عطر ایران را دارد.» و اینکه همه این تزئینات توسط خود او و به عنوان سرگرمى انجام شده است.

در همین بخش همسر او که یک ویولن نواز چیره دست کرواتى است قطعه کوتاهى را مى نوازد و رهبرى اظهار مى دارد: «موسیقى و حتى موسیقى غربى از مردم ایران جداشدنى نیست. مردم ایران عاشق موسیقى هستند و تاکنون هیچ کس آنها را عوض نکرده است.»در ادامه همراه با نمایش عکس هایى از گذشته، گزارشگر از کودکى رهبرى در تهران و زمانى سخن مى گوید که مادر او نزد یک روحانى مى رود تا بپرسد آیا فعالیت فرزندش در زمینه موسیقى و اجراى آثار موتسارت ایرادى دارد یا نه که آن روحانى پاسخ داده: «من این آقا را نمى شناسم ولى تصور نمى کنم مشکلى وجود داشته باشد به ویژه که چیزهاى خوبى درباره موتسارت شنیده ام…» در همین قسمت عکسى از على رهبرى، اسماعیل تهرانى و اسماعیل واثفى نشان داده مى شود که حدود چهل سال پیش در محوطه هنرستان موسیقى ملى (منزل سابق دکتر مصدق) گرفته شده است.

قسمتی از مصاحبه علی رهبری با CNN

سپس به دورانى اشاره مى شود که «رهبرى» بیست و پنج ساله با موفقیت تحصیلاتش را در وین به پایان مى رساند و با شور و شوق بسیار براى مدیریت هنرستان عالى موسیقى به تهران بازمى گردد؛ ارکسترى از جوانان ایرانى تشکیل مى دهد ولى شوق و هیجان او پس از مدت کوتاهى فروکش مى کند و متوجه مى شود که به نتیجه مورد نظر نخواهد رسید لذا در ۱۹۷۶ از نو رهسپار اروپا مى شود.

قسمتی از مصاحبه علی رهبری با CNN

مدال طلاى مسابقات رهبرى ارکستر در فرانسه را از آن خود مى کند و سپس با نام الکساندر رهبرى در دنیا شهرت مى یابد و بیش از صد ارکستر بین المللى را در سراسر جهان رهبرى مى کند.» گزارشگر ضمن پخش تصاویر اجراى برنامه در تالار بزرگ رودکى (وحدت) مى افزاید: «در ماه آگوست گذشته، او براى رهبرى ارکستر سمفونیک تهران، پس از سى سال رسماً به کشورش دعوت شد و در میان بحران هاى سیاسى ایران، سمفونى نهم بتهوون را به مدت هفت شب در تالارى که همه بلیت هایش به فروش رفته بود اجرا کرد. ولى در آخرین اجرا، حاضران در برنامه را شوکه کرد. او رو به جمعیت کرد و استعفاى خود از رهبرى ارکستر سمفونیک تهران را اعلام کرد. .

وى خطاب به جمعیت گفت سى سال پیش بدین خاطر از ایران رفته که مسئولان براى نوازندگان ایرانى ارزشى قائل نبوده اند. على رهبرى نامه اى سرگشاده نوشت و از پایین بودن حقوق نوازندگان انتقاد کرد. او تا زمانى که دوباره به ایران دعوت شود در اتریش اقامت گزیده است. بازگشت او به وین همزمان با برگزارى جشن هاى گسترده به مناسبت دویست و پنجاهمین سالروز تولد موتسارت بوده است و بسیارى از برنامه ها در اپراخانه وین اجرا شده است. رهبرى بزرگترین آرزوى خود را گشایش و رهبرى اپراى تهران برمى شمارد. .

در ماه دسامبر گزارش شد که ایران همه انواع موسیقى غربى را ممنوع ساخته ولى مقام هاى ایرانى پافشارى مى کنند که در انعکاس گزارش آنها [در رسانه هاى خارجى] اغراق شده و گزارش آنها تنها بیانگر پیشنهاد رئیس جمهور به رسانه هاى دولتى براى عدم پخش آنچه آن را «موسیقى مبتذل» مى خوانند بوده است. .

این چیزى است که رهبرى شدیداً آن را رد مى کند: «موسیقى بد اصلاً وجود ندارد.» به هر رو موسیقى کلاسیک در ایران مجاز است.رهبرى در بازگشت به وین وقت خود را براى به پایان رساندن یک اپرا که روى کلیه ۱۵۴ سونات شکسپیر است متمرکز کرده است و مى گوید بزرگترین هدیه، اجراى شاهکارش در تهران است.» پخش این گزارش که توسط شمس الوزیر (گزارشگر لبنانى تبار CNN در وین) تهیه شده در روزهاى بعد سه بار تکرار شد.