پوشیده و سربسته
آهنگسازی که تا پیش از «درون کوچ» با آلبومهای مستقل و نیمهمستقل «رویای گریز»، «مسیر نگاهت» و «حباب و سراب» کار خویش را با پیانو، آنسامبل یا بداهههایی به همراه سازهای ایرانی به نمایش درآورده بود، اکنون با آلبوم جدیدش جنبههایی تازه از خود را مینمایاند و طبعآزماییاش در حوزهی موسیقی ارکستری را پیش چشم و گوش ما گذاشته است.
آلبوم تازه با ۹ قطعهاش هنوز نامگذاری و منطق خیالی کارهای قبلی نگین زمردی را با خود دارد. اما از جهت صراحت بیان متفاوت از آنهاست. بیان کلی موسیقی چه از بابت روابط تماتیک چه از بابت ساختار فرمیِ سرتاسری مخصوصا در بخشهای آغازین بسیار پوشیده و سربسته است. سر به تو دارد و به راحتی حرکت و شاکلهی خویش را فاش نمیکند. و گاهی تا سرحد بلاتکلیفی و سکون تمامعیار پیش میرود. گسترش از موزاییکهایی پدید آمده که طرحی بزرگتر را در بازهی زمان شکل میدهند اما چیدمانشان اجازه نمیدهد ریختشناسی آن طرح بهراحتی دیده شود. آن را به عمد یا از سر سهو پنهان میکنند.
این خصلت را بیش از هر جای دیگر در «فوران»، «فراز» و «فرود» مییابیم -که در این دو تای آخری آهنگساز به نوعی بیان آتونال آزاد هم نزدیک است- گرچه این وضعیت کموبیش تا پایان «فنا» پابرجا میماند. از آن پس، در «فراسو» وضعیت کمکم دگرگونیهایی میپذیرد. و با گذر از آن به شکلی فزاینده رو به سوی بیرون میکند. دست کم اینجا ریتم و ملودی همپوشانی و پیوستگیهایی پیدا میکند و یادآور همان ترفندی میشود که پیش از این هم «رویای گریز» از آهنگساز دیده بودیم.
دوپارگی و تضاد که پیشتر بیان گرفتهی نیمی از قطعههای آن مجموعه («گریز» و «گذر») را دربرابر نیم دیگر («گمان» و «گشایش») سازمان میداد اینجا هم از طریق عناصری تقریبا مشابه (ساختارهای ملودیک آشنا که مهر موسیقی ایرانی بر خود دارند، عبارتبندی بریده بریده و الگوهای ریتمیک همریخت) سیر قطعهها را سامان میدهد و تضاد اصلی میان دو گروه اصلیشان برپا میکند تا دستکم اگر هر کدام از آن تابلوها به تنهایی طرح خود را به شنونده لو نمیدهند، سراسر مجموعه خط سیری نسبتا مشخص از دوپارگی را به نمایش بگذارد.
***
گفتگوی هارمونیک
آلبوم «درون کوچ» اثری با آهنگسازی نگین زمردی است. او پیش از این آلبوم «حباب و سراب» را منتشر کرده بود. آلبوم حاضر یک اثر ارکسترال است که نگین زمردی برای ضبط آن به پراگ رفته و نوازندههای ارکستر سمفونیک پراگ آن را اجرا کردهاند. نشر هرمس این آلبوم را در سال ۱۳۹۷ به انتشار رسانده است.
۱ نظر