منتشری: میراث آوازی ما را باید جوانان حفظ کنند

مساله دیگری که به یاد آوردم – و اتفاقا در رادیو نیز گفتم – این است که یک غزل از مولانا یافتم که اسم اکثر گوشه های آوازی ما در آن غزل وجود دارد. من در رادیو گفتم که مولانا که انسان کوچکی نبوده است پس این مطلب ارزش موسیقی ما را می رساند که چنین کسی آن قدر به ردیف های آوازی ما اشراف داشته است که اسم آن ها را آورده است. ببینید که چه جالب است؛ آن را برای شما می خوانم:

“ای چنگ پرده های سپاهانم آرزوست” که سپاهان همان بیات اصفهان است.

“ای نای، ناله خوش و سوزانم آرزوست”

“از پرده حجاز به عشّاق تحفه بر” که حجاز گوشه ای در ابوعطاست، عشاق هم نام یک گوشه است.

“چون هدهدم صفیر سلیمانم آرزوست”

“در خواب کرده ای ز رهاوی مرا کنون” که باز اشاره به گوشه رهاوی دارد.

“بیدار کن به زنگله ام کانم آرزوست”

البته این ها ۱۰-۱۲ بیت است و من ۳-۴ بیت آن را به خاطر دارم. این ارزش موسیقی آوازی ما را می رساند که چنین انسان بزرگی اکثر گوشه های آوازی ما را در یک غزل ۱۰-۱۲ بیتی آورده است.

“چون راست و بوسلیک که خوش‌الحانم آرزوست” که “راست” یک گوشه است و “بوسلیک” همین طور که “حاجیانی” هم به آن می‌گویند. شما در اشعار حافظ هم جستجو کنید به این نوع شعر بر‌می خورید. حافظ غزلی دارد که می گوید:

“چون بشنوی سخن اهل دل مگو / سخن شناس نِه‌ای؛ جانِ من، خطا این‌جاست”

“در اندرون منِ خسته‌دل ندانم کیست / که من خموشم و او در فغان و در غوغاست”

این بیت مهم است:

“دلم ز پرده برون شد کجایی ای مطرب / بنال، هان! که از این پرده کار ما به نواست”

اتفاقا استاد، این شعر را برای آواز بیات که کار‌می‌کردیم، انتخاب کرد و بیتی که کلمه “نوا” در آن بود را به گوشه نوا برده بود. در آن جا مساله جالبی اتفاق افتاده بود و من همیشه به این استناد می کنم.

حدود یک ساعت با هم گفتگو کردیم! موسیقی دان هایی که با ما گفتگو می کنند، می گویند منتظر حرفی هستیم که از ما پرسیده‌ نمی‌شود. آن را از خودتان بپرسید و پاسخ دهید!

من در مورد موسیقی آوازی ما که بزرگترین میراث فرهنگی ماست و از باربد و نکیسا به ارث رسیده است، دغدغه دارم. به این منظور نسخه ای از ردیف هایی که ضبط کردیم را برای ثبت یونسکو به فرانسه فرستادیم منتها دیشب مدیر برنامه ما، آقای بابایی، تماس گرفت و گفت که بنده خودم بایستی آنجا باشم ولی من چگونه ۵-۶ میلیون هزینه هواپیما دهم؟ گفتم اگر مدارکی نیاز است من فکس می‌کنم و او گفت خیر، گفته اند خود خواننده اثر بایستی بیاید و الان ما در این فکر هستیم که چگونه آن انجام دهیم. به جوانان نصیحت می کنم که این میراث بایستی به دست آن ها حفظ شود.