گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

گزارشی از «زندگی خودم» (۴)

خسرو جعفرزاده (۱۳۲۰ - ۱۳۹۸)

در سال ۱۹۸۴ میلادی از بنیان گذاران انجمن هنرمندان ایرانی مقیم وین بودم و در وین کنسرت هایی سازمان دهی کردم که در طی آنها با استادان موسیقی ایرانی از نزدیک آشنا شدم که اغلب به دوستی هایی پربار و با ارزش انجامیدند. در انجمن هنرمندان ایرانی مقیم وین از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۰ فصلنامه «ره آورد وین» جمعاً در ۸ شماره تهیه و منتشر کردم و اولین مقاله های من در این مجله (چاپ نمی توان گفت، چراکه) فتوکپی شد. با جمعی از دوستان موسیقیدان ایرانی مقیم وین گروهی تشکیل دادیم (گروه شیراز) و کنسرت هایی هم در اطریش و آلمان اجرا کردیم.

از همان اول ساختمان و شکل و شمایل موسیقی ایرانی، برای من حالت معمایی را داشت که مرا به خود مشغول کرد و من که به علت تحصیلات و شغل مهندسی معماری خود را موظف به حل مسئله ها می دانستم، به مطالعه و جستجو مشغول شدم. بررسی و شناخت موسیقی ایرانی بسیار مشکل تر از آن که اول گمان می رفت، شد. بعد از ده سال اول، تازه متوجه شدم که شناخت از راه مطالعه متن های موجود، امکان ندارد.

بالاخره در همین چند سال گذشته قبل از این کتاب مجموعه مقاله ها، دریافتم که مشکل اساسی در راه شناخت موسیقی ایرانی این است که گفتمان و زندگیِ موسیقی ایرانی در یک فضای عامیانه شکل گرفته و ادامه دارد. شناختِ علمی در فضای عامیانه ممکن نیست. در فضای عامیانه شناخت هم به ناچار عامیانه است یعنی هیچ گفته و نوشته ای غیر از برای گوینده معتبر نیست؛ لازم نیست که هیچ گفته و نوشته ای مورد تائید قرار گیرد.

هیچ گفته و نوشته ای با گفته و نوشته ای دیگر رابطه و بستگی ندارد. هیچ واژه ای تعریفی معین و تثبیت شده و تدوین شده ندارد و ازهمه مهمتر «دقت» لازم نیست و آنجا که«دقت» نیست، لاجرم «نقص» هست. البته در فضای عامیانگی نقد نویسی هم بی معنی و بی فایده خواهد بود.

وقتی به نوشته های چند دهه گذشته خودم برای این مجموعه نگاه کردم، جابجا آثار عامیانگی را در آنها یافتم و برای این مجموعه آنها را ویرستاری کردم. واژه های عامیانه را زدودم. البته باید به این واقعیت گردن نهاد که با چند مقاله و چند کتاب فضای عامیانگی رنگ عوض نمی کند و بسیار سفر باید تا با این امیدواری که در این راه قدمی برداشته باشم.

خسرو جعفرزاده

خسرو جعفرزاده

متولد ۱۳۲۰ همدان – ۱۳۹۸ وین
موزیکولوگ و معمار
khdjzadeh@gmail.com

۱ نظر

بیشتر بحث شده است