روش ابداعیِ سلفژ هجاییِ «نام یکتا برای هر نت» در سیستم دوی ثابت (۵)

بحث
در نگاهی دقیقتر به این شیوۀ سرایش نتها، ویژگی‌ها و دستورالعمل‌‌هایی را می‌توان برشمرد:
۱. به‌کارگیری «سُ» به‌جای «سُل» که در گذشته هم معمول بوده باعث می‌شود این نت مانند بقیه نتها به یک واکه (حرف صدادار) ختم شود و بنابراین نتیجۀ نخست اینکه دیز و بمل‌دار کردنش با «ـَـ» و «او» ممکن شود و دوّم اینکه در تمپوی بالا و یا در کشش‌‌های کوتاهتر، زبان روی «ل» ساکن‌دار در «سُل» گیر نمی‌کند.
۲. در این روش برای نت «سی» عبارت «زی» را به‌کار می‌بریم زیرا نزدیک‌ترین صدا به «س»، «ز» است. (هردو صفیری و سایشیِ دندانی-لثوی هستند، با این تفاوت که یکی غیرحلقومی (بی‌واک) و دیگری حلقومی (باواک) است (حق‌شناس، ۱۳۵۶، ۸۷ – ۱۰۹- )). اگر خوانش نت «سی» تغییر نکند، بخاطر اشتراک وجود «س» در ابتدای «سل» و «سی» واژه‌‌های ساخته شده برای سلفژ سل‌دیز و سی‌دیز عین هم می‌شوند «سَ» و همچنین برای سل‌بمل و سی‌بمل، «سو» خواهد شد. (در برخی کشورها از «تی» به‌جای «سی» استفاده می‌شود)
۳. نکت‌های که باید رعایت کنیم این است که نباید در گفتار عادی برای نام بردن نتها از این سیستم استفاده کنیم مثلاً به جای فادیز نباید بگوییم: فَ؛ ولی در سلفژ، این کار را انجام می‌دهیم و وقتی می‌گوییم «فَ» می‌دانیم که داریم فادیز را می‌خوانیم؛ وقتی می‌گوییم «سُ»، سُل را می‌خوانیم و وقتی می‌گوییم «زی – زَ- زو» داریم «سی – سی‌دیز – سی‌بمل» را می‌خوانیم.
۴. در فارسی «اوـُـ» و «ـَـآ» برای دوبل‌بمُل و دوبل‌دیز استفاده می‌شود. لازم نیست حتماً توسط شنونده شنیده شود (چون دو واکه پشت سر هم است) فقط کافیست سلفژکننده آن‌ها را سریع بگوید و بداند در حال گفتنِ آن است؛ البته در صورت توانایی، همانطور که ذکر شد می‌تواند از هجا‌های بینابینی که در فارسی نداریم، استفاده کند.

اشتراکات به‌ظاهر بی‌ربط ولی در عمل مؤثری در به‌خاطرسپاری نام نتها برای کاربران خط و زبان فارسی در این روش وجود دارد که به بومی‌سازی این روش نیز کمک می‌کند. بدین‌صورت که:
۱. هجای آکسان (یا تأکید) دارِ «بمُل»، «ـُـ» است و به دلیل همبستگی‌‌های آواشناسی (و حتی گرافیکی) «ـُـ» با «او»، هجای «او» بیشتَر یادآور «بمُل» است تا «دیِز».
۲. هجای آکسان(یا تأکید)دارِ «دیِز»، «ـِـ» است و به دلیل همبستگی‌‌های آواشناسی (و گرافیکی) «ـِـ» با «ـَـ»، هجای «ـَـ» بیشتر یادآور «دیِز» است تا «بمُل». (می‌توان در قالب یک تست هوش، این ارتباط‌ها را نشان داد یا پرسید.)
۳. «ـَـ» (فتحه) بالای حرف قرار می‌گیرد : # (دیز) نت را نیم پرده بالا می‌برد.
۴. «او»یِ آخر (ـو)، پایین‌تر از «د-م- ف- س-ل» در «دو-مو-فو-سو-لو» و فقط هم‌تراز «ر-ز» در «رو-زو» قرار می‌گیرد : b (بمل) نت را نیم پرده پایین می‌آورد.
۵. از لحاظ گرافیکی « ـَـ» با # و «ـو» (او) با b متناسب‌تر است.