گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

زندگی نصرالله ناصح‌پور (۴)

نصرالله ناصح پور (۱۳۱۹ – ۱۴۰۲)

نکته قابل توجه در هنر آوازی ناصح‌پور این است که با آنکه زبان مادری‌اش آذربایجانی است و همواره شاگردانش را ترغیب می‌کرد به خوانندگان مکتب تبریز مانند اقبال آذر توجه ویژه‌ای داشته باشند اما در روش تدریس خود همواره به ردیف دوامی وفادار ماند. به هر روی همانگونه که بارها خودش تأکید کرده‌، علاقه اصلی ناصح‌پور تدریس موسیقی بود و دوست نداشت خودش را درگیر اجراهای صحنه‌ای کند به این دلیل که نمی‌خواست نظم کلاس‌هایش به هم بریزد. از طرفی تلاش کرد تا خوانندگان مستقلی را تربیت کند و همواره از شاگردانش می‌خواست تا ردیف را دقیق یاد بگیرند ولی هیچ گاه مانند او نخوانند.

این گونه است که هر کدام از شاگردانش یک سبک و شیوه آوازی را دنبال کردند چرا که ناصح‌پور اعتقاد داشت هر خواننده‌ای باید شیوه هنری خود را دنبال کند. نکته دیگر اینکه در کلاس‌هایش فقط به نحوه اجرای گوشه‌های ردیف بسنده نکرده و مباحث دیگری مانند «تصنیف‌های قدیمی»، «نظریه موسیقی بر اساس کتاب‌های بحورالالحان فرصت شیرازی و دره‌التا‌ج علامه قطب‌الدین شیرازی»، «تلفیق شعر و موسیقی»، و «اوزان شعری بر اساس کتاب دکتر پرویز ناتل خانلری» را هم آموزش می‌داد. باید اضافه کنیم که ناصح‌پور علم عروض (اوزان شعری) را به مدت یک سال و نیم نزد استاد هوشنگ ابتهاج آموخته بود.

از دیگر آثار ماندگار استاد ناصح‌پور، پژوهش در زمینه موسیقی قدیم ایران است. ناصح‌پور شرح مفصلی بر بخش موسیقی رساله دره‌التا‌ج علامه قطب‌الدین شیرازی نوشته است. این کتاب یک دانشنامه بزرگ درباره تمام علوم مطرح در ایران آن زمان است و دارای بخش‌های مختلفی بوده و موسیقی به‌عنوان فن چهارم بخش ریاضی این دانشنامه مورد بررسی علامه قرار گرفته شده است.

ناصح‌پور مدت زمانی هم در «خانه موسیقی» و در کانون خوانندگان سنتی حضور داشت. چند دوره عضو هیأت مدیره خانه موسیقی بود و در آن زمان با همکاری دیگر دوستان عزیز، شعب خانه موسیقی را در برخی شهرها مانند اردبیل، گرگان، نیشابور و بروجن تأسیس کرد. همچنین همواره در هیأت مدیره کانون خوانندگان سنتی خانه موسیقی بود و در کانون خوانندگان پس از اخذ آزمون از متقاضیان عضویت و بررسی پرونده هایشان به تعیین سطح متقاضیان پرداخته و نوع عضویت عزیزان، طبق نظر اعضای هیأت مدیره مشخص می‌شد.

در پایان اضافه می‌کنیم که در دو دهه اخیر فعالیت‌های هنری‌اش بیشتر با برگزاری سخنرانی‌ها و کارگاه‌های متعدد – چون کارگاه گوش تهران در خانه هنرمندان ایران – نتیجه پژوهش‌های خود را با علاقه‌مندان در میان گذاشت. آخرین اجرای او اردیبهشت سال ۹۴ و در مراسم بزرگداشت زنده یاد استاد «عبدالله خان دوامی» بود، در سالن آمفی تئاتر پروفسور حسابی در شهر تفرش که زادگاه استاد دوامی است. در آن بزرگداشت ناصح‌پور گوشه «نوروز صبا» که خودش ساخته بود خواند و با داریوش طلایی به اجرای آواز شور و ماهور پرداخت.

ناصح‌پور تا پیش از بیماری‌اش که در اواخر سال ۹۷ رخ داد کلاس‌هایش در منزل برقرار بود و بعد از آن دیگر قادر به تدریس و فعالیت هنری نبود. ناصح‌پور در اول خرداد ۱۴۰۲ در اثر عارضه مغزی در بیمارستان بستری شد و در ۲۸ خرداد همان سال درگذشت.

تمامی کارهای ناصح پور نشان می‌دهد که این هنرمند بزرگ تنها یک هدف و آرزو داشت و آن هم «اعتلای فرهنگی ایران» بود.

پیمان ناصح پور

پیمان ناصح پور

۱ نظر

بیشتر بحث شده است