گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

یادی از نابغه موسیقی ایرانی رضا محجوبی (۲)

آرامگاه رضا محجوبی در گورستان ظهیرالدوله

استاد عزیزم پرویز یاحقی برایم می‌گفت دو بار من رضا را از نزدیک دیدم و هنگام نواختن از روی پنجه‌ها و قطعات او الهام و آموزش گرفتم و نتیجه آن ضبط صفحه‌ای به یاد رضا محجوبی در سه‌گاه و شد که در سال ۱۳۳۶ (سه سال بعد از فوت رضا) به همراهی تنبک داریوش رفیعی پر شد. رضا محجوبی با رهی معیری، علی اشتری متخلص به فرهاد و امیری فیروزکوهی بسیار مانوس بود.

قبل از اینکه حالات روانی خاصی برای او پیش آید، رضا محجوبی در خیابان لاله زار، کوچه اتابک کلاس موسیقی داشت (سال ۱۳۰۲) شاگردانش از جمله مجید وفادار، روح الله خالقی و دکتر حسن فرشاد از او بسیار استفاده کردند. این کلاس ها یک روز در هفته زنانه و یک روز مردانه بود. مجید وفادار، مبصر کلاس مردانه و بتول خانم هنرجویی که بسیار خوب می‌نواخت مبصر کلاس‌های زنانه بود.

ساخته‌های رضا محجوبی به شیوه درویش‌خان و رکن الدین‌خان مختاری نزدیک‌تر است، هر چند رکن‌الدین‌خان مختاری تحت‌تاثیر ساز رضا محجوبی بود و در ویولن نوازی از شیوه او الهام می‌گرفت. مرحوم داوود پیرنیا (که امروز آنچه در موسیقی داریم از همت و مدیریت اوست) در برنامه گلهای «خاموش ای مرغ سحر» در دشتی را به استاد جواد معروفی داد تا آن را تنظیم کند که مثل آثار عارف و شیدا حفظ شود (این اثر با صدای بانو الهه ضبط شده است). همچنین از پیش در‌آمدها و ضربی‌های وی در برنامه گلها بسیار استفاده شده است. دکتر کیومرث وثوقی (روشن) و رضاکمال شهرزاد بر ملودی های رضا محجوبی کلام گذاشتند که بسیار شنیدنی و دارای ملاحت خاصی است.

استاد روح الله خالقی در جلد دوم و سوم کتاب های هنرستان موسیقی دو قطعه از رضا، آورده که اوج شیرین نوازی‌های او را نشان می دهد. همچنین قطعه معروف «قهر کرد» که برای معشوقه خیالی‌اش

ماه خانم ساخته و نواخته بود، به وسیله لطف‌الله مجد با تار تنها و ویولن رضا نواخته شده و بسیار شنیدی است. رضا محجوبی هیچ گاه حاضر به پر کردن صفحه نشد و اندک آثاری که از او باقی مانده است به صورت پنهانی ضبط شده‌اند و می توان گفت یادگاری از پنجه های پر‌سوز و شیرین اوست.

رضا محجوبی در روز سه شنبه ۲۹ تیر ماه سال ۱۳۳۳ درگذشت و در ظهیرالدوله در کنار مزار ایرج میرزا به خاک سپرده شد. زمانی که علی اشترى (رفیق شفیق رضا محجوبی) سر مزار وی رفت این دو بیت را در همان شب سرود:
ای مه ز چه بر خاک رضا می‌خندی
هر چند نگویت چرا می‌خندی
تو صد خنده به صدهزار مجنون زده‌ای
اکنون که رضا مرده به ما می خندی؟
مجله نگاه

بابک بختیاری

بابک بختیاری

۱ نظر

بیشتر بحث شده است