«قامت بلند استغنا»؛ تعظیمی به یک عمر فعالیت و شخصیت ارجمند عبدالوهاب شهیدی (۴)

دوره شاگردی شهیدی نزد اسماعیل مهرتاش با جدیت طی شد. اوقات تفریح و طربِ جوانی او به ریاضت برای فراگیری گذشت، در دیداری به من گفت: شاید بیست سال گذشت و من یک شب حتی یک غروب نتوانستم چراغ‌ها و مغازه‌های خیابان لاله زار را درست تماشا کنم، همه اوقات‌ام به کار و تمرین گذشت حتی در راه خانه درس‌هایم را برای خودم زمزمه می‌کردم و یکی از آشنایان که می‌دید دارم با خودم حرف می‌زنم و آواز می‌خوانم، درآمد که فلانی دیوانه شده است؛ فهمیدم و پیغام دادم که نه دیوانه نشده‌ام شما وارد این عوالم نیستی، هر طور که می‌خواهی فکر کن.

با این حال عبدالوهاب شهیدی تا سال‌های ۱۳۳۸ – ۱۳۳۹ برای اهل هنر ناشناخته بود. برنامه‌های درخشان او در «گلها» به سرپرستی داود پیرنیا و با آهنگسازی و رهبری بزرگانی چون روح‌الله خالقی و جواد معروفی نام او را آشنای اهل موسیقی کرد. دو تا از آنها بیش از دیگر آثار قابل ذکر و تحسین هستند: اولی آهنگی است از زنده یاد خالقی با کلام معینی کرمانشاهی با عنوان «کجا می‌روی» که از شاهکارهای ساخت و اجراست دومی آهنگی به نام «خاموش» است نغمه آن از هنرمندِ شوریده زمان شادروان رضا محجوبی (۱۳۷۷ – ۱۳۳۳) و کلام از کیومرث وثوقی (د.۱۳۹۰) و تنظیم استاد جواد معروفی (۱۳۷۲-۱۳۹۱) است و زنده یاد الهه (۱۳۱۱-۱۳۸۷) نیز در آن برنامه حضور دارد.

شهیدی گذشته از ده‌ها برنامه ماندگار در «گلها» همراه تک‌نوازان بزرگ، همراه ارکسترها و گاه با نوازندگی – خوانندگیِ خودِ وی، سفرهای بسیاری همراه گروه هایی از استادان وقت به کشورهای اروپایی و آسیایی کرده است و از نخستین خوانندگان به اصطلاح «کثیر السفر» در موسیقی معاصر به شمار می‌رود. خاطره برنامه های پرشور و حال جذبه او بر مزار مولانا در قونیه ترکیه در دهه ۱۳۴۰ هنوز فراموش نشده است. همچنین در دوره رونق مجدد ضبط صفحۀ گرام (در ایرانِ سالهای ۱۳۴۰ – ۱۳۵۵) شهیدی از پراثرترین‌ها بود شادروان کریم چمن آرا، مؤسس موسسه موسیقى بتهوون و شرکت «آهنگ روز» هفت صفحه بزرگ (۳۳) دور از صدای ساز و آواز شهیدی پر کرد که در نوع خود بی سابقه بود.

در سال‌های ۱۳۴۹ – ۱۳۵۹ بیشتر عمرِ هنری شهیدی در معیت استاد فرامرز پایور گذشت و سلسله‌ای از آثار سازی، آوازی و ارکستری ضبط شد که جزو شاهکارهای همیشه ماندگار موسیقی ایرانی است و اوج درخشش صدای شهیدی نیز در همان سال‌هاست. در همان سالها به استثنای محمودی خوانساری تمام خوانندگانِ برنامه های «گلها» که بین ۳۵ تا ۵۰ سال سن داشتند، به دلایلی جذب برنامه‌های شوی تلویزیونی یا کاباره‌ها شده بودند ولی شهیدی راه خود را رفت و با حقوق کارمندی سر کرد او به شأن و شخصیت هنرش پای‌بندی بسیار محکمی داشت.