ثبت آثار موسیقی ایرانی در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس

در ماه بهمن ۱۴۰۲ علاوه بر ثبت تعداد بسیاری از عناصر میراث فرهنگی ناملموس* ایران، تعداد ۹ اثر در حوزه موسیقی ایرانی نیز در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس توسط اداره کل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ثبت رسید:
۱- تصنیف عامیانه ساری گلین (به پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی با گستره جغرافیایی استان‌های آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل، همدان، زنجان قزوین و مرکزی)
۲- بایاتیلار (دوبیتی های عامیانه مردم آذربایجان) (به پیشنهاد میراث فرهنگی تبریز با گستره جغرافیایی استان‌های آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل، همدان، زنجان، قزوین و مرکزی)
۳- داستان عاشیقی گرگرلی محمد و شاه صنیم خانم (به پیشنهاد مرکز میراث تبریز با گستره جغرافیایی استان‌های آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل، همدان، زنجان)
۴- مهارت نواختن قاوالی تبریز (ساز قاوال یا دایره)(به پیشنهاد مرکز میراث تبریز) گستره جغرافیایی این ساز ساده خوش صدا قلمرو ملی هست. البته این ساز به نام ها، اندازه ها و شیوه های نواختن مختلف در سراسر قلمرو ملی ایران در دوران گذشته تا کنون رواج داشته است. در این مرحله ساز قاوال تبریز مورد نظر و ثبت بوده است؛ معروفترین نام این ساز «دایره» است.
۵- تشت نوازی مازندران(به پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی مازندران و با اجرای یکی از نوازندگان مازندران)
۶- منظومه طالب و زهره مازندران (به پیشنهاد میراث مازندران و اجرای لله وا و منظومه خوانی استاد ارسلان طیبی)
۷- منظومه عباس مسکین مازندران (به پیشنهاد مرکز میراث فرهنگی مازندران و اجرای دوتار مازندرانی و منظومه خوانی یکی از نوازندگان دوتار مازندران)
۸-نغمه نوروزی قوم لر (به پیشنهاد مرکز میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری)
۹- موسیقی سحری (سحرناز) (به پیشنهاد مرکز میراث چهارمحال و بختیاری و پخش صوت وتصویر از اجراهای نیایشی موسیقی سحری قوم لر)

*میراث فرهنگی ناملموس، به آن دسته از تولیدات و فرایندهای فرهنگی اطلاق می‌شود که از گذشته‌ها و از نسل به نسل به ما منتقل شده‌اند. بخشی از این دارایی‌های فرهنگی، به شکل مادی و قابل لمس مانند ساختمان‌ها یا اثار هنری ظاهر می‌شوند. اما بسیاری از ابعاد فرهنگ به صورت نامادی و غیر قابل لمس هستند، مانند ترانه‌ها، موسیقی، رقص، نمایش، هنر آشپزی، صنایع دستی و جشنواره‌های مختلف. این عناصر ناملموس فرهنگی، قابل ثبت و ضبط هستند، اما قابلیت نگهداری در یک فضای فیزیکی مانند موزه را ندارند. با این حال، از طریق وسایل و ابزارهای مورد استفاده در آن‌ها، قابل تجربه و درک هستند. این ابزارهای فرهنگی، تحت عنوان «گنجینه‌های بشری» توسط سازمان ملل متحد شناخته شده‌اند.