به یاد فرهاد ارژنگی (۵)

غیر از این سند تصویری با ارزش، تعدادی ضبط‌های پراکنده از هنر تار نوازی او نیز در دست است. بیشتر آنها ابتدا و انتهای منسجمی ندارند و از کیفیت صوتی شفاف، آن طور که امروز می‌شناسیم، عاری هستند. بعضی از آنها به طرح اولیهٔ یک آهنگ زیبا شبیه هستند و برخی دیگر، بر گرفتهٔ مستقیم از ردیف‌ها می‌باشند. با این حال باز هم همگی اسنادی ارزشمند شناخته می‌شوند و می‌توانند نمونه‌هایی از خصوصیات نوازندگی او را که در سطور بالا وصفش رفت، بازگو کنند یکی از آنها، همنوازی دلنشینی است به همراهی سنتور داریوش صفوت و آواز محمود نخست (خوانندهٔ شاغل در اداره هنرهای زیبای وقت) که در مایهٔ بیات اصفهان است.

بشنوید قسمتی همنوازی فرهاد ارژنگی را با داریوش صفوت و محمود نخست 

اجرای آن بسیار خوش صدا و با کوک دقیق و نوانس (نواخت)‌های لطیف و چشم گیر همراه است. به ویژه هنر سنتور نوازی داریوش صفوت (که ده سالی از فرهاد بزرگتر بود) در این اجرا، به نحوی درخشان و تحسین برانگیز، شنیده می‌شود. همهٔ این آثار، هنوز قابل شنیدن هستند، بی‌نیاز به پالایش‌های دیجیتالی امروزی که گاه «صدا» را کاملاً از زنگ و رنگ اصلی آن خالی می‌کنند و شاید هم روزگاری، آثاری صوتی و تصویری از این دست در گوشه و کناری، پیدا شوند و غبار روبی همچنان ادامه یابد.

نکتهٔ دیگری که باید در این غبار روبی پنجاه ساله از نام و آثار و فعالیت‌های فرهاد ارژنگی گفته شود، پیشگامی او در زمینه‌هایی است که موسیقی امروز، مستقیم و غیر مستقیم، وامدار آن است. او در طی سه سال و اندی همکاری با اداره کل هنرهای زیبا، به همراه گروه هنرمندان آن اداره به کشورهای همسایه (ترکیه، پاکستان و افغانستان) سفر کرد و در شهرهای استانبول، پیشاور، راولپندی، آنکارا، کابل و کراچی و لاهور، گاه با ارکستر و گاه به تنهایی، هنرنمایی داشت.

او در این سفرها، نه یک بازدید کننده عادی، بلکه پژوهشگری کنجکاو بود و موسیقی ایرانی را محدود به معیارهای زمانهٔ خود نمی‌دانست و به دنبال ریشه‌های قدیمی‌تر از عصر حاضر بود. در میان یادداشت‌های به جا مانده از او، به سلسله نوشتارهایی درباره  پیدایش موسیقی از روزگاران باستان برمی‌خوریم.

از خلال این طرح‌ها می‌توان دریافت که  یکی از برنامه‌های فرهاد، پژوهش و بررسی موسیقی از روزگاران بسیار کهن یعنی از آغازین تمدن های بشری، همچون: آشور و بابل و اکد بوده است. یادداشت‌هایی با عناوین «موسیقی در سرزمین هند» و «موسیقی در بین النهرین» و بیان نام سلسله‌هایی که بیست و هشت قرن را شامل می‌‌شوند، روشنگر این مدعا است.