آروین صداقت کیش
حق آفرینش
سوال این است که آیا میتوان خلاقیت را آموزش داد؟ و جواب این که حتا اگر هم نتوان، حداقل میشود با برانگیختن و آزاد گذاشتن، آدمهای صاحب خلاقیت را تشویق به استفاده از آن کرد و پروراند. آنچه هشت آهنگساز نوجوان آلبوم ایرانزمین و مدیر هوشیار «پروژهی آهنگسازان جوان»، امیرمهیار تفرشی پور، به اعتبار موسیقیشان به صحنهی امروزین موسیقی ما میآورند دقیقا پاسخی است که دیدیم.
افزون بر ارزش موسیقاییِ هر یک از قطعات ساده که آمیختهی لحظاتی از خامی کودکانه و لحظاتی از هنرمندی بزرگسالانهاند، روش و منش کار ارج و تحسین فراوان میخواهد زیرا امری بسیار کمیاب است. روش، استفاده از داستان و تحریک تخیل از طریق انتخاب یک موضوع روایی یا تصویری اولین محرک خلاقیت بوده و همین راه را برای کسانی که آموزش گستردهای در آهنگسازی ندیدهاند هموار کرده. همین ترفند هوشمندانه و درخواست از آهنگسازان برای اینکه بر اساس داستان به آهنگی که ساختهاند شکل بدهند (نوعی موسیقی برنامهای ساده) و آن را به بیان هم درآورند۱، مخصوصا که موضوعهای انتخاب شده (مثل روز آخر-امیرکبیر یا شعر سهراب) اصلا موضوعاتی بچگانه نیستند، پروژه را از تبدیل شدن به یک بازی بداههمانند بر روی پیانو یا هر ساز دیگر دور کرده است.
از روش مهمتر، منشی است که در آموزش موسیقی ما بسیار کمیاب یا اساسا مفقود است. و آن حمایتِ استاد است و پذیرفتن حق آفرینشِ شاگرد. بهعکس معمول کسی به بچهها نگفته «آهنگسازی برای تو زود است». برعکس، نه تنها جرات کار بهشان داده شده بلکه نتیجه هم با همراهی و نوازندگی خود مدیر پروژه اجرا و ضبط با کیفیت شده و به انتشار رسیده، آن هم درست در دورهای که چنین امکانی هنوز از دسترس بسی آهنگسازان بزرگسال ما هم دور است. این منش خواهناخواه خاطرهی بعضی معلمان بزرگ همچون صبا را زنده میکند.
ایرانزمین و پروژهای که منجر به آن شده یک راه باریک را نیز در موسیقی کودک و نوجوان ما میگشاید؛ توجه به خلاقیت موسیقایی بچهها. این چیزی است که اکنون تقریبا اتفاق نمیافتد. همهی توجهها اگر نگوییم جلب سویهی تجاری است دست کم بر نوازندگی تمرکز دارد. کسی از بچهها نمیخواهد چیزی بسازند. ایرانزمین خواسته است.
۱- در دفترچهی آلبوم میتوان تحلیل مختصر هر یک را از قطعهشان خواند.
نویز
***
گفتگوی هارمونیک
«ایران زمین» آلبومی با آهنگسازی علی ایدآلی، هیرسا سلیمان زاده، الینا رضوانی، آریا زمردی، نیکی فرهنگ نیا، دلینا رجائی، یزدان مرتجی و دامون خیابانی آهنگسازان است که در آن هر آهنگساز با روش شخصی و تجربی خود به آهنگسازی پرداخته است. همچنین نوازندگان این آلبوم شامل: ماری دوآلا و امیرمهیار تفرشی پور، سهتار: طینوش بهرامی، تمبک: غلامرضا صدرالدینی، آواز: سعید گرجی، رهبر کر: بابک میلانی کلخران، گروه کر: زهرا میربلوچ، فهیمه قنبری، سمیرا اصولی، محمد صحت، سهیل موقر و سیاوش مرادی هستند. انتشارات ماهور در سال ۱۳۹۶ این آلبوم را منتشر کرده است.
۱ نظر