صادق رنجکش
در همین حال به پاکیزه سازی متن موسیقی مانفرد نیز مشغول بود و طی نامه ای به دختر عمویش آنا مرکلینگ نوشت:
«کاری را که تمام تابستان بدان مشغول بودم اکنون به اتمام رسانده ام و چه کوششی کردم تا مانفرد بدین جا رسید. تمام دل و جانم و وجودم را بر روی آن گذاشته بودم و در طی این مدت چه هیجانی داشتم و این کار چقدر دشوار بود و همنشینی با مانفرد مرا به ناراحتی عصبی دچار کرده است.»
در چهارم اکتبر این سمفونی به اتمام رسید و هنرمند ما چند روزی را به استراحت پرداخته و در طی این مدت به مطالعه کتاب ژرمینال اثر معروف “امیل زولا” پرداخته و چنان مجذوب آن شد که از ژرمینال دست بر نداشته و آن را به اتمام رسانده و به مودست نوشت:
«چنان منقلب شده بودم که تا صبح نتوانستم چشم بر روی هم بگذارم و در روز بعد صحنه های این رمان همچون کابوسی هولناک در مقابل چشمانم مجسم می شد.»
چایکوفسکی پیشتر در نوشته هایش بازگو کرده بود که از آثار زولا نفرت دارد اما اکنون چنان مجذوب ژرمینال او شده بود که نمی توانست از آن دست بردارد!
در روز نهم اکتبر به نادژدا خبر داد که نخستین پرده از اپرای زن افسونگر را به اتمام رسانده و مجددا بحث اپرا و سمفونی را پیش کشیده بود:
«هزار بار حق با شماست که اپرا را هنری صادقانه نمی دانید و همیشه با نظر بی اعتمادی بدان می نگرید. اما فراموش نکنید که اپرا برای یک آهنگساز جاذبه مقاومت ناپذیری دارد. زیرا اپرا به او امکان می دهد که با افراد بی شماری ارتباط داشته باشد و حرفش را برای عده بی شماری بازگو کند، در صورتی که سمفونی از چنین امتیازی برخوردار نمی باشد.
مانفرد من قطعا یک یا دوبار در کنسرتهای سمفونیک اجرا می شود و تعداد معدودی با آن آشنا خواهند شد اما اپرا برعکس ما را به مردم نزدیک کرده و موسیقی ما را به میان مردم می برد. تنها عده ای از نخبگان جامعه دوستدار سمفونی خواهند بود اما اپرا تمام قشرهای جوامع را با کار ما آشنا خواهد کرد.
بنابراین نباید “شومان” را محکوم کرد که چرا اپرای ژنوی یو را می نویسد و چرا “بتهوون” تصمیم به ساخت فیدلیو می گیرد. نباید تصور کرد که جاه طلبی، آن بزرگان را به چنین کارهایی واداشته بلکه میل و کششی غریزی آنها را به سوی اپرا کشیده است. زیرا قصد داشته اند که دایره شنوندگان خود را وسعت بخشند و به برقراری ارتباط با تمامی انسان های بر روی کره زمین بپردازند.»
اما نادژدا با او هم عقیده نبود و در مورد عظمت کار موتسارت نیز عقیده او را نمی پذیرفت و معتقد بود که موسیقی سمفونیک و مجلسی در سطحی والا قرار داشته و جنبه های عامیانه اپرا بر دیگر خصوصیات آن می چربد.
۱ نظر